Το σπήλαιο των ελεφάντων στα Χανιά και οι σπάνιοι "ένοικοι" του

Τα οστά ενός είδους ελέφαντα, που δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο, του Elephas chaniensis, αποτελούν το κύριο εύρημα σε ένα από τα σημαντικότερα υποθαλάσσια σπήλαια της Κρήτης, στο Δρέπανο του Ακρωτηρίου, έξω από τον κόλπο της Σούδας.

Πρόκειται για ένα σπήλαιο, που ανακαλύφθηκε εντελώς τυχαία μόλις το 1999 από το δύτη, Μανόλη Ευθυμάκη. Η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας, σε συνεργασία με τον Creta’s Diving Center, οργάνωσε το Μάρτιο του 2000, την πρώτη αποστολή εξερεύνησης του σπηλαίου κι έτσι όλοι μάθαμε για το υπέροχο αυτό σπήλαιο αλλά και την ιστορία του.

  

Το σπήλαιο των ελεφάντων καλύπτεται από μεσοζωικούς ασβεστόλιθους. Η είσοδος του έχει πλάτος  9 μ. και ύψος 6,5 μ. ενώ βρίσκεται σε βάθος 10 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Η οροφή του κοσμείται  από σταλακτίτες με έντονο κόκκινο χρώμα, ένδειξη παρουσίας αλουμινίου και σιδήρου στα πετρώματα του σπηλαίου.

Στο δάπεδο του διακρίνει κανείς και αρκετούς σταλαγμίτες, γεγονός που δηλώνει πως αρχικά όλο το σπήλαιο ήταν πάνω από την επιφάνεια του νερού. Και η μελέτη των ιζημάτων του εξάλλου καταδεικνύει ότι το σπήλαιο κατά το παρελθόν ήταν υπέργειο.

Εκείνο που ωστόσο έκανε αμέσως το συγκεκριμένο σπήλαιο να ξεχωρίσει και να αποκτήσει μια θέση σημαντική στον κατάλογο των ελληνικών σπηλαίων, ήταν το πλούσιο παλαιοντολογικό υλικό που βρέθηκε στο εσωτερικό του. Κατά κύριο λόγο, διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για οστά ελεφάντων και ένα πολύ μικρό αριθμό οστών από ελάφια.

Οι  μετρήσεις και η έρευνα που ακολούθησε κατέδειξε πως οι επιστήμονες είχαν μπροστά τους τα οστά ενός νέους είδους ελέφαντα, που ονομάστηκε elephas chaniensis, Όσο για τα οστά των ελαφιών διαπιστώθηκε πως ανήκαν στο λεγόμενο κόκκινο ελάφι (Cervys elaphus) που θεωρείται  κοινό παλαιοντολογικό εύρημα στα ελληνικά σπήλαια.

Ο ελέφαντας chaniensis προέκυψε πως είχε μεγαλύτερο μέγεθός σε σχέση με τον σημερινό ελέφαντα και μικρότερο από εκείνο του προγόνου του, antiquus.  Τα απολιθώματα των ελεφάντων, που βρέθηκαν μέσα στο σπήλαιο άνηκαν τουλάχιστον σε τρία ενήλικα και ένα νεότερο ζώο, που δεν αποκλείεται να αποτελούσαν ενδημικό είδος.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών ο ελέφαντας των Χανίων έφθανε τα τρία μέτρα ύψος ενώ εκτιμάται πως έζησε 50.000-60.000 χρόνια πριν.