Η βενετσιάνικη υδατογέφυρα στον αφανισμένο οικισμό Καρυδάκι

Η υδατογέφυρα στο Καρυδάκι

 Μπορεί να θέλει λίγο περπάτημα για να φθάσεις στο σημείο, όπου βρίσκεται, όμως τόσο η ομορφιά της όλης διαδρομής όσο και η επιβλητική όψη της σε αποζημιώνει με το παραπάνω.

Ο λόγος για την υδατογέφυρα στο Καρυδάκι, την πρώτη γέφυρα που έφτιαξε ο Ενετός προβλεπτής Φρατζέσκο Μοροζίνι στο Κνωσανό φαράγγι για να οδηγήσει τα νερά από τις Αρχάνες στο Ηράκλειο, που αντιμετώπιζε  σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας.

Πρόκειται για μια κατασκευή που μοιάζει αρκετά με την υδατογέφυρα της Αγίας Ειρήνης στα Σπήλια, η οποία ωστόσο βρίσκεται σε σημείο που καθιστά την όψη της πολύ πιο εντυπωσιακή.

Πατώντας γερά μέσα στο φαράγγι, με την οργιώδη βλάστηση, μοιάζει λες και βγήκε από παραμύθι, εικόνα που ενισχύει και ο γάργαρος ήχος του νερού που την διατρέχει. 

Η υδατογέφυρα στο Καρυδάκι διατηρείται μέχρι και σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση, έχει μήκος περίπου 65 μέτρα και φέρει τρία τόξα. Πάνω στη γέφυρα, υπάρχει επιγραφή στα λατινικά, με ημερομηνία 1627. 

Ο Μοροζίνι ξεκίνησε τη συγκεκριμένη ημερομηνία την εκτέλεση του μεγάλου έργου που θα ξεδιψούσε το, διαχρονικά, διψασμένο Ηράκλειο. 

Ουσιαστικά έφτιαξε ένα υδραγωγείο, όπου συγκεντρώνονταν τα νερά από διάφορες πηγές. Το νερό μέσω ενός πέτρινου αγωγού, συνολικού μήκους 15 χιλιομέτρων, κατέληγε μέσω Σύλλαμου και Φορτέτσας στην περίφημη  κρήνη των Λιονταριών.

Το όνομα της η υδατογέφυρα στο Καρυδάκι φέρεται να το πήρε από τον ομώνυμο οικισμό που υπήρχε στο σημείο. Ο Καστροφύλακας αναφέρει την ύπαρξη του το 1585, σε έγγραφο, περιγράφοντας το ως χωριό με 138 κατοίκους. 

Από το σημείο αυτό όμως κι έπειτα τα ίχνη του εξαφανίζονται. Δεν αποκλείεται, όπως συνέβη στις μέρες μας με το Σφεντίλι που εκκενώθηκε για να γεμίσει το φράγμα Αποσελέμη, να είχαμε μια ανάλογη διαταγή επί Ενετοκρατίας για το Καρυδάκι, λόγω του ότι βρισκόταν κοντά στο χώρο της υδατογέφυρας που σχεδίασαν οι Ενετοί.

Η υδατογέφυρα που έφτιαξε ο Μοροζίνι, στο πλαίσιο του έργου υδροδότησης της πόλης του Ηρακλείου, αλλά κι εκείνη που έφτιαξε ο Μουσταφά Πασάς στα Σπήλια, κυριαρχούν οπτικά στο λεγόμενο  Κνωσανό φαράγγι, το οποίο απλώνεται νότια των Αρχανών, από τη θέση Άγιος Μάμας, διατρέχει τον οικισμό των Αρχανών, στη θέση Κάτω Μύλος, την περιοχή Μυριστή, την υδατογέφυρα Καρυδάκι έως την υδατογέφυρα της Αγίας Ειρήνης στα Σπήλια.

Το όμορφο αυτό φαράγγι διασχίζει ο χείμαρρος Καίρατος ή Κατσαμπάς, ο οποίος καταλήγει στη θάλασσα, στην περιοχή Κατσαμπά (εξού και το όνομα του). 

Όλη η περιοχή του φαραγγιού έχει χαρακτηριστεί  ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Αυτό ωστόσο δεν εμποδίζει μεγάλες ποσότητες φερτού πλαστικού υλικού (σκουπίδια) να καλύπτει τις όχθες του χειμάρρου του και να μπλέκει στα καλάμια και τα κλαδιά των δέντρων που υπάρχουν στο διάβα του.

Ελένη Βασιλάκη

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)