Μαντιλίδες: Φάτε τις, μαδήστε τις, κάντε τις πρωτομαγιάτικο στεφάνι

Την τιμητική τους έχουν τη Δευτέρα, λόγω πρωτομαγιάς, οι μαντιλίδες, τα όμορφα αγριολούλουδα που κατακλύζουν την Κρήτη αυτή την εποχή και αποτελούν την πρώτη ύλη για το μαγιάτικο στεφάνι που η παράδοση θέλει να φτιάχνουμε και να τοποθετούμε στα σπίτια μας ως το βράδυ της παραμονής του Άι Γιαννιού (23 Ιουνίου).

Ποιο νεαρό κορίτσι στην Κρήτη δεν έχει μαδήσει μαντιλίδα για να μάθει αν το αγαπά, αν το λατρεύει, αν το μισεί ή αν το κοροϊδεύει το αγόρι που ποθεί, αποδίδοντας στο λουλούδι σχεδόν μαντικές ικανότητες; 

Οι μαντιλίδες ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των μαργαριτών, οι οποίες αποτελούν τα πλέον κοινά αγριολούλουδα στη χώρα μας και σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Το ελληνικό τους όνομα είναι ανθέμιδες καθώς η λέξη μαργαρίτα έχει λατινογενή προέλευση.

Στην Κρήτη το πιο συνηθισμένο είδος της οικογένειας των μαργαριτών είναι η  Μαντιλίδα, Glebionis segetum ή Chrysanthemum segetum.

Οι μαντιλίδες ως φάρμακο

Κατά την αρχαιότητα η ανθέμιδα είχε αφιερωθεί στη θεά Άρτεμις και χρησιμοποιούνταν ως μέσο θεραπείας για γυναικεία μικροπροβλήματα. Θεωρείται πως τα λουλούδια αυτά έχουν φαρμακευτική δράση κατά των νευρικών διεγέρσεων και της βρογχικής καταρροής ενώ το αφέψημά τους κάνει καλό στο στομάχι και στα εντερικά προβλήματα. Από φυτά αυτού του γένους παίρνονται και οι πυρεθρίνες, που χρησιμοποιούνται ως φυτικής προέλευσης εντομο-απωθητικά, καθώς έχουν μικρή τοξική δράση στα ζώα και στον άνθρωπο.

Μαντιλίδες βραστές και ομελέτα

Στην Κρήτη ωστόσο τις μαντιλίδες τις αξιοποιούμε και ως χορταρικό στην κουζίνα μας. Όχι βέβαια το λουλούδι τους, αλλά το βλαστό τους τον οποίο βράζουμε μαζί με άλλα άγρια χόρτα (ταιριάζει πολύ με τους σταφυλινάκους) και τα τρώμε με λάδι και ξύδι. Επίσης μπορούν να γίνουν, αφού βράσουν, ωραιότατη ομελέτα.

Για βαφή αυγών

Οι κίτρινες μαντιλίδες τέλος μπορούν να χρησιμοποιηθούν το Πάσχα για τη βαφή αυγών, εφόσον θέλουμε να τους δώσουμε κίτρινο χρώμα. Αρκεί να βράσουμε τα λουλουδάκια τους και να αφήσουμε τα αυγά αρκετή ώρα μέσα στο ζουμί που θα προκύψει.