Στο χάνι της Αγίας Βαρβάρας το 1919

Τα χάνια κατά το παρελθόν ήταν οι χώροι, που μετέπειτα ονομάσαμε πανδοχεία, όπου μπορούσαν οι ταξιδιώτες να ξαποστάσουν και να φροντίσουν τα ζώα τους.

Άνθισαν σε εποχές που οι μετακινήσεις ήταν δύσκολες και γινόταν κατά κύριο λόγο με τετράποδα. Οι αποστάσεις μεγάλες και για να καλυφθούν οι άνθρωποι είχαν ανάγκη κάπου να σταθούν, να διανυκτερεύσουν, να φάνε και να ξεκουράσουν παράλληλα τα ζώα τους.

Η λέξη Χάν, είναι περσική και σημαίνει ξενώνας. Συνήθως ήταν  πολυγωνικά διώροφα κτίρια με μια ανοιχτή αυλή στο κέντρο, όπου άφηναν τα ζώα με τα κάρα τους, εφόσον διέθεταν τέτοια, ενώ τα μεγαλύτερα παρείχαν και υπηρεσίες πεταλωτή για έκτακτες ανάγκες.  

Στο ισόγειο υπήρχε χώρος για να φαγητό και ποτό ενώ στον πρώτο όροφο υπήρχαν δωμάτια για να κοιμηθούν οι ταξιδιώτες.

Τέτοια χάνια συναντούσε κανείς σε σημεία-περάσματα,  όπου μετακινούνταν άνθρωποι είτε για να πάνε σε πόλεις είτε για να επιστρέψουν από εκεί στα χωριά για εμπορικούς και όχι μόνο λόγους.

Ένα τέτοιο χάνι αποτύπωσε φωτογραφικά το 1919 στην Αγία Βαρβάρα, στο Ηράκλειο, ο Frédéric Boissonnas.

O  Γαλλοελβετός φωτογράφος, για τριάντα περίπου χρόνια, ξεκινώντας από το 1900,  ταξίδεψε, με τον συνοδοιπόρο φίλο του Ντανιέλ Μπο-Μποβί, πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης, από το ένα άκρο της Ελλάδας ως το άλλο και μας παρέδωσε έτσι πολύτιμο υλικό, πρωτοποριακό και καθοριστικό για την εξέλιξη της φωτογραφικής τέχνης.

Μάλιστα αυτές οι φωτογραφίες διαμόρφωσαν εν πολλοίς και την κοινή γνώμη για την Ελλάδα, εκείνη την περίδο, καθώς μετέφεραν προς τα έξω το θαυμασμό και την τρυφερότητα με την οποία έβλεπε τη χώρα μας ο φωτογράφος τους. 

Κυρίως όμως με τη δουλειά του ο Frédéric Boissonnas μας θυμίζει μια Ελλάδα που σήμερα δεν υπάρχει. Ειδικά οι φωτογραφίες του από την Κρήτη είναι ζωντανά μνημεία της κοινωνίας, των ηθών, των εθίμων, ντοκουμέντα μιας εποχής δύσκολης όταν ο τόπος μας προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια του. 

Ο Boissonnas, αξίζει να σημειώσουμε πως ήλθε στο νησί μας μετά απο προτροπή και με τη βοήθεια του Ελευθερίου Βενιζέλου. Κατέγραψε τη ζωή σε πόλεις και χωριά, μέσα απο σχεδόν 2000 λήψεις φωτογραφιών.