Μια 83χρονη θυμάται το "διάολο" των Ματάλων και τα πρώτα "παιδιά των λουλουδιών"

Στα Μάταλα μιας άλλης εποχής, τότε που ο τόπος αυτός ξεκίνησε να προσελκύει τα παιδιά των λουλουδιών και να γίνεται «απάνεμο λιμάνι» ανθρώπων που ήθελαν να γίνουν ένα με τη φύση, μας ταξιδεύει μια 83χρονη Ηρακλειώτισσα.

 Η ίδια δεν θέλησε να κάνουμε χρήση του ονόματος της, πράγμα που σαφώς σεβόμαστε ευχαριστώντας την παράλληλα για τις όμορφες εικόνες που μας χάρισε, δείχνοντας μας μια διαφορετική όψη των Ματάλων ως προορισμού ξεχωριστών ανθρώπων.

Η 83χρονη σήμερα γυναίκα συνδέθηκε με τα Μάταλα όταν με τον εκπαιδευτικό σύζυγο της, που κατάγεται από τα γειτονικά Πιτσίδια, έφτιαξαν το 1957 ένα μικρό σπιτάκι για να περνούν παραθαλάσσια τις διακοπές με τα δύο τους παιδιά.

Εκείνη την εποχή τα Μάταλα ήταν ένα ψαροχώρι με δέκα σπίτια και με τη θάλασσα να έχει τουλάχιστον τριπλάσια απόσταση από τη στεριά σε σχέση με αυτό που βλέπουμε σήμερα.

Τα πρώτα παιδιά των λουλουδιών εμφανίστηκαν στην περιοχή το 1958. Σύμφωνα με όσα μας περιγράφει η 83χρονη, επρόκειτο για αξιοπρεπέστατους, εύπορους ανθρώπους, με μόρφωση και κουλτούρα, που ήθελαν να ζήσουν μέσα στη φύση και γι αυτό στολίζονταν με λουλούδια και ζούσαν στις σπηλιές.

Αυτοί οι πρώτοι επισκέπτες των Ματάλων, σημειώνει η ίδια, δεν ήταν Χίπις αλλά παιδιά των λουλουδιών. Βασικό χαρακτηριστικό τους ήταν πως, σχεδόν στο σύνολο τους, είχαν πολλά λεφτά , τα οποία έδιναν απλόχερα κατά το διάστημα της εκεί παραμονής τους  για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

 Μάλιστα θυμάται πως υπήρξαν φορές που η μοναδική τράπεζα που λειτουργούσε στις Μοίρες αδυνατούσε να ανταπεξέλθει στη ζήτηση συναλλάγματος από τους συγκεκριμένους ανθρώπους.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση ενός Ιταλού πανεπιστημιακού καθηγητή που συναντούσε, κατά τα πρώτα χρόνια παραμονής της στα Μάταλα η 83χρονη. Ο Ιταλός φορώντας μια χρυσοκέντητη κελεμπία , ένα κολιέ με μεγάλα κοχύλια και κρατώντας στα χέρια του ένα μπαστούνι  περνούσε από το σπίτι της και ενώ αρχικά απλά χαιρετούσε ο ένας τον άλλο στη συνέχεια έγιναν φίλοι.

Εκείνη θέλοντας να τον πειράξει ,λόγω της εμφάνισης του, μια μέρα του είπε: «Είσαι σαν διάολος». Ο Ιταλός δεν ήξερε ελληνικά αλλά κατάλαβε πως η 24χρονη, τότε, γυναίκα του έκανε πλάκα και έτσι τις επόμενες φορές, που ο δρόμος τον έβγαζε έξω από το σπίτι της, την χαιρετούσε  λέγοντας της: «Καλημέρα διάολος». Μάλιστα σε μια από τις σπηλιές των Ματάλων βρέθηκε γραμμένη η λέξη «Διάολος», την οποία κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει, παρά μόνο ο Ιταλός και η Ελληνίδα καλή φίλη του, που του έδωσε το παρατσούκλι.  

Με τη γνωστή κρητική φιλοξενία που την διέκρινε, του προσέφερε συχνά καφέ, σταφύλι και ότι άλλο είχε στο σπίτι της χωρίς να ξέρει πως επρόκειτο για καθηγητή σε ιταλικό πανεπιστήμιο. Η αποκάλυψη της ταυτότητας του έγινε από νεαρό Μοιριανό, ο οποίος σπούδαζε στην Ιταλία, και όταν είδε πως οι δύο τους γνωρίζονταν της είπε πως ήταν καθηγητής του και μάλιστα τον είχε «κόψει» στο μάθημα του 2-3 φορές.

Η «δαιμόνια» Κρητικιά προσφέρθηκε  να μεσολαβήσει για να περάσει επιτέλους το παιδί τις εξετάσεις. Με την πρώτη ευκαιρία, που οι τρεις τους βρέθηκαν μαζί, είπε στον Ιταλό- παίρνοντας άγριο ύφος- πως δήθεν και καλά ο νέος  (ο οποίος έκανε τον μεταφραστή στην κουβέντα αυτή) ήταν γιος της αδελφής της ζητώντας του παράλληλα εξηγήσεις γιατί τον "έκοβε" συνεχώς στο μάθημα του. Ο καθηγητής ξαφνιάστηκε και δικαιολογήθηκε πως δεν ήξερε αλλά ζήτησε με το που θα επιστρέψουν στην Ιταλία να πάει να τον βρει στο γραφείο του.

Τα πρώτα παιδιά των λουλουδιών που έφτασαν στα Μάταλα, ξεχώριζαν για την πολύ καλή συμπεριφορά τους προς τους ντόπιους και τις άριστες σχέσεις που διατηρούσαν μαζί τους. Οι άνδρες κυκλοφορούσαν με κελεμπίες και οι γυναίκες με τα φορέματα τους και ποτέ γυμνοί. Μάλιστα στο μπάνιο τους τα κορίτσια φορούσαν ολόσωμα μαγιό.

 Τη μέρα κολυμπούσαν στην παραλία των Ματάλων και τη γειτονική Κόκκινη Άμμο ενώ τα βράδια άναβαν φωτιές και κάθονταν γύρω τους τραγουδώντας και παίζοντας μουσική προσκαλώντας στην παρέα τους και τους ντόπιους κατοίκους.

Αρκετές φορές παραδίδονταν και στους ρυθμούς της κρητικής λύρας, αφού ένας ιερέας από τη Γαλιά  πήγαινε στα Μάταλα και με τη λύρα του ξεσήκωνε ντόπιους και ξένους. Το τι κρητικό χορό έριχναν τα παιδιά των λουλουδιών, χωρίς καν να ξέρουν τα βήματα, δεν λέγεται ,με τον ενθουσιασμό τους να είναι τόσο μεγάλος που συχνά έραιναν τις ντόπιες γυναίκες με αγριολούλουδα.

Η καλή οικονομική τους κατάσταση τους έδινε τη δυνατότητα να τρώνε καθημερινά στα καφενεδάκια των Ματάλων και να ξοδεύουν χρήματα στο φούρνο αλλά και στα μαγαζιά των Μοιρών.  Είναι δε αξιοπρόσεκτο  πως πάντα φρόντιζαν όταν οι ντόπιοι τους προσέφεραν κάτι να το ανταποδώσουν για να τους ευχαριστήσουν.

Ανάμεσα στις πρώτες αφίξεις παιδιών των λουλουδιών στην περιοχή ήταν κι ένας Βρετανός λόρδος ο οποίος έμεινε για λίγο στις σπηλιές ,πριν μετακινηθεί για λόγους υγείας, σε ένα παλιό μικρό σπιτάκι των Ματάλων.

Αξέχαστος θα μείνει στην 83χρονη κι ένας πανέξυπνος έφηβος, που έκανε τη δεκαετία του 1950 τις διακοπές του στα Μάταλα, ως παιδί των λουλουδιών, και της είχε ζητήσει να τον διδάξει ελληνικά. Αγάπησε μάλιστα τόσο πολύ τη γλώσσα μας που επιστρέφοντας στην Αγγλία συνέχισε τα μαθήματα σε ελληνικό σχολείο για να καταλήξει στη συνέχεια καθηγητής στο φημισμένο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.

Αυτός ο νεαρός πριν από λίγα χρόνια την επισκέφθηκε και πάλι στα Μάταλα, συνοδευόμενος αυτή τη φορά από τους δύο γιους του και θυμίζοντας στην «δασκάλα» του, με νοσταλγία, πως του αγρίευε όταν εκείνος έλεγε λάθος τις λέξεις που του μάθαινε.

 Το πέρασμα του εξάλλου, από τα Μάταλα, ως παιδί των λουλουδιών, είχε κάνει και ο γνωστός μουσικός Ρος Ντέιλι. Ο νεαρός τότε, Ρος είχε δει στην περιοχή ένα γαϊδουράκι παρατημένο και ρώτησε αν μπορούσε να το πάρει. Αγόρασε λοιπόν δύο πήλινες  στάμνες, τις γέμιζε καθημερινά με νερό, τις φόρτωνε στο γαϊδουράκι και πήγαινε στην Κόκκινη Άμμο χωρίς ποτέ να καβαλήσει το ζώο γιατί το λυπόταν. 

 Τα χρόνια, μετά το 1958, τα παιδιά των λουλουδιών αυξήθηκαν αριθμητικά χωρίς να χάσουν στην ποιότητα και την καλή συμπεριφορά τους. Όμως η αντίστροφη μέτρηση για την αλλαγή της εικόνας των Ματάλων ξεκίνησε το 1967 όταν, με εντολή του τότε Μητροπολίτη Γόρτυνας, η Χούντα τα έδιωξε από την περιοχή.

Οι περισσότεροι, της παλιάς φουρνιάς των παιδιών των λουλουδιών, σταμάτησαν  έκτοτε να επισκέπτονται, τους καλοκαιρινούς μήνες, τα Μάταλα κι έτσι σταδιακά ο τόπος γέμισε Χίπις που ζούσαν εντελώς απελευθερωμένα.

 Ελένη Βασιλάκη

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)