Τι σχέση έχει η εικόνα του Αγίου Θωμά, στο ομώνυμο χωριού του Ηρακλείου, με τον Αλή Πασά;

  

Υπάρχει άραγε κάτι που να συνδέει το ναό του Αγίου Θωμά στο ομώνυμο χωριό του Ηρακλείου με τον Αλή Πασά στα Γιάννινα;

Παρότι εκ πρώτης όψεως τίποτα δε μαρτυρά οποιαδήποτε σχέση, μια λεπτομέρεια πάνω στην αφιερωματική εικόνα του Αγίου, προστάτη του χωριού, είναι το σημείο κλειδί που ξεκλειδώνει το γρίφο.

Λεπτομέρεια στην εικόνα για τους δωρητές της  

Δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς πως ανάμεσα στις γυναίκες του χαρεμιού του περίφημου Αλή Πασά υπήρχε και μια Κρητικοπούλα.

Ήταν μια κοπέλα που ήθελε τόσο πολύ να γλυτώσει από το μαρτύριο του να βρίσκεται στις προσταγές του Αλή ώστε στις προσευχές της ζητούσε τη βοήθεια του Αγίου Θωμά.

Αυτές οι προσευχές φαίνεται να εισακούστηκαν κι όταν, κάτω από συνθήκες που δυστυχώς δε γνωρίζουμε, κατάφερε να ξεφύγει από το χαρέμι και να επιστρέψει στην Κρήτη, πρώτη της φροντίδα ήταν να μεταβεί στην εκκλησία του Αγίου Θωμά και να ευχαριστήσει τον Άγιο που τη γλύτωσε.

Οι ευχαριστίες της μεταφράστηκαν με την κάλυψη του χεριού του Αγίου, επάνω στη μεγάλη εικόνα του, με χρυσό καθώς θεώρησε πως ο Άγιος Θωμάς πραγματικά έβαλε το χέρι του για να κερδίσει εκείνη την ελευθερία της.

Για την ιστορία να πούμε ο Αλή Πασάς  διατηρούσε όχι ένα ούτε δύο αλλά τουλάχιστον τέσσερα χαρέμια στα Γιάννενα με 300 γυναίκες, άλλο ένα στο Τεπελένι με 60 γυναίκες  και δύο μικρότερα στην Πρέβεζα και στην Κόνιτσα.

Ο ίδιος αποκαλούσε τις κοπέλες των χαρεμιών "τσούπρες" ή  "βαγιοπούλες" και λέγεται μάλιστα πως γνώριζε και όλα τα ονόματα τους.

Από το μουσείο του Αλή Πασά στο νησάκι στα Ιωάννινα

Την αρπαγή νεαρών κοριτσιών αλλά και μικρών αγοριών από τα σπίτια τους σε όλη την Ελλάδα, είχαν αναλάβει έμπιστοι του άνθρωποι, οι οποίοι ονομάζονταν Προμηθευτές. 

Αυτοί ταξίδευαν από το ένα μέρος της επικράτειας ως το άλλο, καμιά φορά ακόμα και μεταμφιεσμένοι, και όταν έβρισκαν κάπου μια όμορφη κοπέλα φρόντιζαν να ενημερώσουν τον Αλή Πασά.

 Εκείνος στην αρχή προσπαθούσε να πάρει το κορίτσι στο χαρέμι του με το καλο, πληρώνοντας ακριβά την οικογένεια της για την αγοραπωλησία. 

Άλλες φορές έβρισκε ανάμεσα στα μέλη των οικογενειών το κοριτσιών άτομα που θεωρούσαν τιμή τους να πάρει το κορίτσι ένας κοτζάμ Πασάς και έτσι του το χάριζαν λαμβάνοντας ένα συμβολικό δώρο. 

Όταν όμως στο αίτημα να πάρει το κορίτσι εισέπραττε άρνηση τότε επιστράτευε την απαγωγή  δια της βίας ακόμα και σκοτώνοντας την οικογένεια του κοριτσιού.

Η εικόνα του Αγίου Θωμά, το χέρι του οποίου έντυσε με χρυσό το πρώην μέλος του χαρεμιού του Αλή Πασά, βρίσκεται στο μέσο του χωριού του Αγίου Θωμά.

Είναι μια τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, χτισμένη πάνω στα ερείπια αρχαίου κτίσματος. Τα δύο κλίτη της χρονολογούνται κάπου στον 10ο αιώνα και το τρίτο όπως και ο πρόναος στον 14ο αιώνα.

 (ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)