Έχουμε συνηθίσει να τη βλέπουμε στα χωράφια τα οποία
καλύπτει με ένα κιτρινοπράσινο χαλί στην ανθοφορία της.
Άλλοι τη χαρακτηρίζουν
ως ένα φυτό χρήσιμο για τις καλλιέργειες κι άλλοι τη βλέπουν ως ζιζάνιο και
προσπαθούν να την εξολοθρεύσουν.
Πόσοι όμως έχουν δοκιμάσει τους νόστιμους βολβούς
της, που μοιάζουν με μικροσκοπικά κρεμμυδάκια, με μπόλικο αλάτι περασμένους για
λίγα λεπτά από το φούρνο;
Η ξυνίδα, για την οποία ο λόγος, σε καιρούς
δύσκολους αποτελούσε τροφή ενώ πολλοί λίγοι σήμερα γνωρίζουν αυτή τη χρήση της και
αναζητούν, όταν σκάβονται τα χωράφια, τους μικρούς βολβούς της για να τους φάνε.
Η αλήθεια είναι πως αποτελούν μια λιχουδιά πρώτης τάξεως
εφόσον τις καθαρίσει κανείς καλά από το χώμα και τις βάλει στο φούρνο να πάρουν
λίγο χρώμα και να ψηθεί το εσωτερικό τους αφού τις έχει προηγουμένως πασπαλίσει
με αλάτι. Καθαρίζονται σαν φιστίκια και η γεύση τους είναι μοναδική.
Η κατάλληλη εποχή για να συλλεγεί η ξυνίδα είναι
αμέσως αφότου οι αγρότες κάνουν βαθιά άρωση στις ελιές ή άλλες εκτάσεις όπου
φύεται το φυτό της.
Με το σκάψιμο οι βολβοί βγαίνουν στην επιφάνεια κι έτσι
μαζεύονται εύκολα, αρκεί κάποιος να ξέρει να τις ξεχωρίσει και να μην καταλήξει
με «φυστικάκια», όπως τα λένε στη Ρόδο, από άλλα επικίνδυνα ίσως φυτά.
Για την
ιστορία να πούμε πως η ξυνίδα ή οξαλίδα, όπως διαφορετικά λέγεται, είναι ένα φυτό που ήλθε στη Μεσόγειο από τη Νότια
Αφρική, όπου επίσης τρώγονταν.
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε στη Μάλτα ως καλλωπιστικό
φυτό. Στη συνέχεια όμως εξαπλώθηκε παντού εισβάλοντας σε κήπους και
καλλιέργειες. Στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου έγινε ευρεία κατανάλωση
του, λόγω της πείνας που προκάλεσαν οι εχθροπραξίες.
Η παρουσία της ξυνίδας στα χωράφια βοηθά ώστε να μην
αναπτυχθούν άλλα ζιζάνια. Ωστόσο αυτό δεν είναι πάντοτε καλό αφού έτσι
παρεμποδίζεται η ανάπτυξη και χρήσιμων φυτών ενώ γενικότερα περιορίζεται η βιοποικιλότητα
στην περιοχή όπου έχουμε ξυνίδα