Το όνομα τους διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, άλλοι τα λένε
μπουμπούρες ή αμπουμπούρες κι άλλοι μουρμούρια, το σίγουρο είναι πως παρότι
υπάρχει σημαντικός πληθυσμός τους στην Κρήτη ελάχιστοι τα γνωρίζουν κι ακόμα
λιγότεροι τα καταναλώνουν στις μέρες μας, παρότι πρόκειται ίσως για ένα από τα
πλέον νόστιμα σαλιγκάρια.
Αυτή την εποχή, με τα πρωτοβρόχια, βγαίνουν από το χώμα και
κάνουν μαζικά την εμφάνιση τους στην ύπαιθρο με τους καλά γνωρίζοντες να τα
αναζητούν εναγωνίως για το μεζέ τους.
Βέβαια όπως μας εξήγησε ο μάγειρας και παραγωγός αγροτικών προϊόντων
Γιώργος Παπυράκης, οι πρώτες βροχές
βγάζουν αυτό το είδος του σαλιγκαριού από το χώμα για να γονιμοποιηθεί
και είναι ακόμα αρκετά αδύνατο συνεπώς όχι και τόσο κατάλληλο προς βρώση.
Αντίθετα την εποχή που στα χωριά ξεκινούν το σκάψιμο τότε οι
μπουμπούρες βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση τους και είναι ακόμα πιο
νόστιμοι για να τους βρει κανείς και να τους μαγειρέψει.
Το θέμα είναι βέβαια το να τους αναζητήσει αφού πρέπει να
σκάψει στο χώμα, όπου κρύβονται, καθώς σε αντίθεση με τα υπόλοιπα σαλιγκάρια δεν
θα τα βρει κάτω από πέτρες, σε ελιές και να "σουλατσάρουν" σε θάμνους και
πρασινάδες. Οι μπουμπούρες παραμένουν κάποια εκατοστά κάτω από το έδαφος αφού
εκεί είναι το φυσικό τους περιβάλλον.
Κατά τα λοιπά βρήκαμε πως αποτελούν ένα μεσογειακό είδος που
έχει καταγραφές από τη Γαλλία και την Ιταλία, μέχρι τη Μάλτα, την Κροατία, το
Μοντενέγκρο και φυσικά την Ελλάδα. Εκτός Ευρώπης το βρίσκουμε στην Αλγερία, την
Τυνησία σε τμήμα της Λιβύης και στην Τουρκία.
Εχθρός αυτών των σαλιγκαριών, και γενικότερα κάθε είδους
σαλιγκαριού, είναι φυσικά ο άνθρωπος και
οι δραστηριότητες του που καταστρέφουν το περιβάλλον όπου ζει ενώ υπάρχουν είδη
που μάλλον θα λέγαμε πως κινδυνεύουν από την υπερεκμετάλλευση καθώς συλλέγονται
μαζικά για να διατεθούν προς πώληση.
Ν αναφέρουμε πως τα φαγώσιμα σαλιγκάρια, χοχλιοί όπως τους λέμε
στην Κρήτη, ανήκουν όλα σε μια οικογένεια που φέρει το επιστημονικό όνομα Helicidae. Κυρίως ενδημούν σε ασβεστολιθικά
εδάφη, γιατί χρειάζονται το ασβέστιό για το κέλυφός και το υπόλοιπο σώμα τους.
Οι μπουμπούρες ανήκουν στο είδος Helix aperta ενώ στην Κρήτη δημοφιλή είναι τα
είδη Helix aspersa, αυτά που λέμε χοντροί χοχλιοί, τα Eobania vermiculata,
δηλαδή οι λιανοί και οι Theba pisana, αυτοί που συνήθως κάποιοι προτιμούν με το
ούζο ή τη ρακή τους.
Και μη νομίζεται πως χοχλιούς εμείς οι Κρητικοί και
γενικότερα οι Έλληνες αρχίσαμε να τρώμε τη σύγχρονη εποχή. Η κατανάλωση τους ήταν γνωστή από την αρχαιότητα ενώ για τους Μινωίτες
αποτελούσε ένα εκλεκτό έδεσμα. Ίσως γι αυτό αυτή τη στιγμή το νησί μας θεωρείται
πρώτο στην κατανάλωση σαλιγκαριών σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας
ίσως και της Ευρώπης.
Ελένη Βασιλάκη