Οι χώροι όπου κατασκεύαζαν τορπίλες και αποθήκευαν οπλισμό και πυρομαχικά οι Τούρκοι στη Σούδα

Το εσωτερικό του εργοστασίου κατασκευής τορπιλών

Ο κόλπος της Σούδας, ανατολικά των Χανίων, είναι ένα από τα ασφαλέστερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου.

Κύρια χαρακτηριστικά του είναι ο ευνοϊκός προσανατολισμός, το ικανοποιητικό βάθος, το στενό στόμιο, με πλάτος 2.6 χιλιόμετρα και μήκος 8 χιλιόμετρα, και οι πολλαπλές του διευκολύνσεις.

Αυτοί ήταν οι λόγοι που κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι αιώνων τουλάχιστον, ίσως και παλαιότερα, χρησιμοποιήθηκε ως ναύσταθμος.

Ο πύργος επιτήρησης

Το όνομα της περιοχής προέρχεται από τη λατινική λέξη sudes = πάσσαλος, χαράκωμα, στενή δίοδος.

Από τον 14ο αιώνα υπήρχε φρούριο στη Σούδα, αλλά το ενετικό φρούριο άρχισε να κτίζεται το 1573, καθώς οι Ενετοί αξιολόγησαν σωστά τη χρησιμότητα του κόλπου για τις ναυτικές τους επιχειρήσεις.

Οι στρατώνες του ναυτικού

Το 1646 οι Τούρκοι επιτέθηκαν, ενώ ακόμη οι οχυρωματικές κατασκευές δεν είχαν ολοκληρωθεί, και τότε φάνηκαν οι αδυναμίες του.

Τα τουρκικά κανόνια ισοπέδωσαν τις αποθήκες, τους στρατώνες και άλλες εγκαταστάσεις, όμως οι αμυνόμενοι δεν έχασαν το θάρρος τους, ώσπου ο εχθρός είδε το μάταιο της προσπάθειας του και σταμάτησε την επίθεση.

Τα σπίτια των αξιωματικών στη Σούδα

Τότε οι Βενετοί άρχισαν να ανοικοδομούν τα ερείπια. Διοικητής ήταν ο Gerolano Dona, ο οποίος γράφει στην αναφορά του: «Σήμερα ύψωσα στο υψηλότερο σημείο του φρουρίου τη σημαία για να δείξουμε στον εχθρό την αφοβία μας και ότι δεν τον λαμβάνουμε υπόψη».

Οι Τούρκοι δεν κατάφεραν να το κατακτήσουν το 1669 και παρέμεινε στα χέρια των Βενετών για μισό αιώνα μετά την κατάληψη της Κρήτης.

Εκείνη την περίοδο έγινε ανεπίσημη πρωτεύουσα του Βασιλείου της Κρήτης και οι Ενετοί το είχαν ονομάσει «Οφθαλμό του Βασιλείου».

Το χυτήριο και ο χώρος των πυρομαχικών

Το 1692 οι κάτοικοι του φρουρίου είχαν φθάσει τους 600 και αργότερα τους 800 .Σύμφωνα με σουλτανικό φιρμάνι του 1715, η Σούδα εθεωρείτο επισήμως βάση κουρσάρων.

Η πολιορκια του ήταν σκληρή για 72 ολόκληρες ημέρες, κατά τον τελευταίο ενετοτουρκικό πόλεμο, και παραδόθηκε μετά από ηρωική αντίσταση στις 27 Σεπτεμβρίου 1715, όχι τόσο από αμυντική ανεπάρκεια, αλλά κυρίως για λόγους πολιτικούς καθώς πλέον η Βενετία είχε χάσει το ενδιαφέρον της γι αυτό τον τόπο.

Η πύλη του φρουρού

Στην περίοδο της τουρκοκρατίας εξακολούθησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους νέους κυρίαρχους. Έγινε πολεμικός ναύσταθμος, μόνιμο αγκυροβόλιο και σταθμός ανεφοδιασμού του μουσουλμανικού στόλου.

Μετά το 1821 έγινε επίκεντρο πολεμικών επιχειρήσεων Ελλήνων και Τούρκων. Η Σούδα και η Σπιναλόγκα ήταν τα τελευταία καταφύγια των χαΐνηδων (επαναστατών).

Τα αυτοκρατορικά εργοστάσια στη Σούδα

Παρέμεινε στα χέρια των Τούρκων ως το 1898. Στις 3 Νοεμβρίου του έτους αυτού αποχώρησε και η τελευταία τουρκική δύναμη.

Το φωτογραφικό υλικό που σας παρουσιάζουμε προέρχεται από τη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου και συγκεκριμένα το άμπουμ: Black Sea lifesaving stations, naval facilities, ports, mines, and factories, Turkey and Greece, Ottoman Empire.

Το τμήμα του ναυτικού στην τότε βάση της Σούδας

Οι φωτογραφίες είναι του 1880 και παρουσιάζουν τους χώρους όπου λειτουργούσε χυτήριο, εργοστάσιο κατασκευής τορπιλών, οπλοστάσιο, αποθήκη πυρομαχικών κι άλλες διευκολύνσεις των Τούρκων.