Στο ζωντανό κεφαλοχώρι των Λιμνών στο Λασίθι- Ένας παραγωγικός οικισμός που γνωρίζει ανάπτυξη

Παλιό και όμορφο κεφαλοχώρι του Λασιθίου οι Λίμνες μπορεί να έχει σήμερα λιγότερους κατοίκους σε σχέση με το παρελθόν ωστόσο έχει καταφέρει να είναι ένα ζωντανό χωριό, που προσελκύει πολύ κόσμο στις ταβέρνες και τα καφενεία του, αναπαλαιώνει τα παλιά κτίσματα του γνωρίζοντας έτσι, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των απομακρυσμένων από το κέντρο οικισμών, ανάπτυξη.

Στην άκρη του κάμπου του Mεραμπέλου και στη σκιά της αρχαίας Δρήρου, οι Λίμνες είναι ένας τόπος ιδιαίτερα παραγωγικός και πλούσιος. Ακόμα και μέσα στο χωριό, όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, βλέπεις αντλητικούς ανεμόμυλους, σε περβόλια και στις άκρες των σπιτιών, μάρτυρες της σημαντικότερης ίσως αγροτικής τεχνολογίας που είχε μετατρέψει δεκαετίες πριν το Λασίθι στο παλιότερο, γραφικότερο και σημαντικότερο αιολικό πάρκο.

Οι μεταλλικοί ανεμόμυλοι παραμένουν σήμερα σε αχρησία, γυμνοί από πανιά και ακίνητοι στον άνεμο όμως η παρουσία τους και μόνο δίνει ταυτότητα στην περιοχή.

Σε πρόσφατη επίσκεψη στις Λίμνες ο ιδιοκτήτης ενός τέτοιου ανεμόμυλου μας άνοιξε το περβόλι του και μας έδειξε από κοντά το πώς λειτουργούσε, με έναν έξυπνο και απλό κινητικό μηχανισμό, συνδυασμένο με αναρροφητική αντλία, που μετέτρεπε την ενέργεια του ανέμου σε μηχανική δίνοντας άφθονο νερό για πότισμα.

Σκαλοπατάκια στο εσωτερικό της εγκατάστασης του ανεμόμυλου για τις επισκευές στην αντλία

Έξω από την περίφραξη του περβολιού του, χαραγμένη σε πέτρα, πινακίδα με την ημερομηνία κατασκευής του ανεμόμυλου, 1912, ένα χρόνο πριν ο εφευρέτης των λασιθιώτικων ανεμόμυλων ο Εμμανουήλ Παπαδάκης, γνωστός κυρίως ως Σπιρτοκούτης, χάσει τη ζωή του πολεμώντας στη μάχη της Χειμάρας ως εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους.

Φιλόξενο χωριό με καταδεκτικούς ανθρώπους οι Λίμνες έχουν μακρύ παρελθόν που μας πάει πίσω στο 1248 οπότε έχουμε την παλαιότερη γραπτή αναφορά σε αυτό, σε έγγραφο, ενώ μαρτυρίες για το χωριό βρίσκουμε και σε τοιχογραφίες του 14ου και 15ου αιώνα στον Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή. Εξάλλου ως LIMNES το συναντάμε και σε όλες τις καταγραφές της Βενετσιάνικης Περιόδου, από το 1577 μέχρι το 1630.

Για το όνομα του οικισμού έχουμε δύο εκδοχές. Η πρώτη βασισμένη σε κάποια παράδοση μας λέει πως υπήρχε , ενδεχομένως Δωρικός, οικισμός, στη θέση Λιμνί στην κορυφή του λόγου Μάχα, που βρίσκεται πάνω ακριβώς από τις σημερινές Λίμνες. Η δεύτερη συσχετίζει το όνομα του χωριού με τις μικρές λίμνες που δημιουργούνται τον χειμώνα στην επίπεδη περιοχή γύρω από αυτό.

Για την ιστορία να πούμε πως ο γεννημένος στο Ψυχρό Λασιθίου Σπιρτοκούτης, με τις τεχνικές γνώσεις που είχε αποκτήσει κατά το διάστημα που παρέμεινε στην Αθήνα αλλά και με την ευστροφία που τον διέκρινε, εφηύρε και κατασκεύασε περί το 1890, σε πολύ νεαρή ηλικία, τον πρώτο ξύλινο Λασιθιώτικο αντλητικό ανεμόμυλο, μετατρέποντας την κινητική ενέργεια του ανέμου σε μηχανική για την άντληση των υπογείων υδάτων του κάμπου και το πότισμα των αγρών.

Η ποτιστική καλλιέργεια έκτοτε εξαπλώθηκε, παντού στο Λασίθι και μέσα σε λίγες δεκαετίες χιλιάδες ανεμόμυλοι γέμισαν τον τόπο κάνοντας τον άκρως παραγωγικό και στη συνέχεια τουριστικό.