Αγία Βαρβάρα: "Επαέ είναι το κέντρο της Κρήτης, επαέ είναι το φάλι της"

 Δεν ξέρουμε τι άποψη έχουν οι κάτοικοι του Αγίου Θωμά, μετρήσεις των οποίων έχουν δείξει πως το χωριό τους βρίσκεται στο κέντρο της Κρήτης ωστόσο οι κοντοχωριανοί τους από την Αγία Βαρβάρα θεωρούν πως το φάλι της Κρήτης είναι στα δικά τους μέρη και συγκεκριμένα στο σημείο όπου έχει ανεγερθεί ο ναός του Προφήτη Ηλία.

Μπαίνοντας στο χωριό της Αγίας Βαρβάρας , δεξιά, ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια, ανάμεσα σε αροκάριες και κυπαρίσσια είναι χτισμένος, πάνω σ ένα βράχο, ο ναός του Προφήτη Ηλία. 

Εκεί η παράδοση θέλει να βρίσκεται το κέντρο της Κρήτης και όπως περιγράφει σε πινακίδα ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, υπάρχει και μια όμορφη ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτή την παράδοση: "Ξεκίνησαν  δυο  παπάδες,  ο  ένας  από  τη  Σητεία  κι  ο  άλλος από  τα  Χανιά  για  να  μοιράσουνε  την  Κρήτη. Αφού  περπάτησαν  αρκετά  συναντήθηκαν  στην  Αγία  Βαρβάρα.  

Κατακουρασμένοι  και  ιδρωμένοι,  όπως  ήταν  από  την  πεζοπορία,  κάθισαν  να  ξεκουραστούν.  Τότε  έβγαλε  ο  ένας  παπάς  το  καλυμμαύχι  του  το  πέταξε  κατά γης  και  είπε: «Επαέ  είναι  το  κέντρο  της  Κρήτης,  επαέ  είναι  το  φάλι  της  Κρήτης,  επαέ  βάνω  κι  εγώ  το  σύνορο». 

Και  το  καλυμμαύχι  του  παπά  έγινε  βράχος  μεγάλος, σύνορο  σταθερό στην  είσοδο  του  χωριού,  που  ορίζει  το  κέντρο  της  Κρήτης. Και  πάνω  του  κτίστηκε  το  εκκλησάκι  του  Προφήτη  Ηλία,  για  να  μην  μπορέσει  κανείς  ποτέ  να  χαλάσει  αυτό  το  σύνορο"

Αυτό  λέει  η  παράδοση,  αυτό  παίρνουμε  κι  εμείς  σαν  σωστό.  Είμαστε  λοιπόν  το  «φάλι»  της  Κρήτης, υποστηρίζουν οι κάτοικοι της Αγίας Βαρβάρας.

Το  ναό  του  Προφήτη  Ηλία  ανοικοδόμησε  ο  Αλέξ.  Σακλαμπάνης  το 1933  και  από  τότε  κάθε  χρόνο,  στις  20  Ιουλίου, γίνεται  πανηγύρι στη χάρη του Προφήτη Ηλία. 

Ο ναός από μακριά, αλλά και από κοντά, διαφέρει αρκετά σε σχέση με άλλους ναούς της Κρήτης. 

Θα έλεγε κανείς πως περισσότερο μοιάζει με ένα παλιό σπίτι, που χρησιμοποιείται ως ναός καθώς δε διαθέτει αρχιτεκτονικά και άλλα στοιχεία χαρακτηριστικά εκκλησιών.

Σε ορθογώνιο σχήμα το εσωτερικό του φέρει ως ιερό μια προσθήκη ξύλινη, καλυμμένη στο μεγαλύτερο τμήμα της με εικόνες. Λιτός και ο υπόλοιπος ναός, με λιγοστές καρέκλες για τους πιστούς, χωρίς περιττές πολυτέλειες αλλά με διάχυτη τη φροντίδα και την αγάπη των ενοριτών του, που τον κρατούν καθαρό και περιποιημένο.