Στο ναό της Παναγίας της Καρδιώτισσας στους Βώρους-Μοναδικές τοιχογραφίες που εκπέμπουν sos

Δύο χιλιόμετρα βόρεια των Βώρων βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Καρδιώτισσας. Αποτελούσε καθολικό μονής η οποία δεν υπάρχει πλέον, με το χώρο της να είναι σήμερα μετόχι της Ιεράς Μονής Βροντησίου.

Τα κελιά έχουν ερειπώσει ενώ ο ναός έχει υποστεί επεμβάσεις συντήρησης χωρίς όμως, δυστυχώς, να αρκούν μια και οι φθορές του χρόνου, πάνω στις μοναδικές εικονογραφήσεις του, είναι εμφανείς.

Άγιος Γεώργιος ο Κεφαλοφόρος

Η σπάνια τοιχογραφία του Αγίου Χριστοφόρου που κρατάει το μικρό Χριστό

Αρχικά φαίνεται να χτίστηκε το νότιο κλίτος του ναού, το οποίο είναι γεμάτο εκπληκτικές τοιχογραφίες των τελών του 14^ου και αρχών του 15^ου αιώνα.

Το δεύτερο κλίτος είναι προσθήκη του 16^ου αιώνα και δεν φέρει τοιχογραφίες, παρά μόνο ένα αρκοσόλιο (ταφικό μνημείο της ενετοκρατίας).

Το κλίτος που προστέθηκε στο ναό τον 16ο αιώνα, στο βάθος το αρκοσόλιο

Όλος ο ναός είναι χαρακτηρισμένος ως μνημείο από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κι όποιος τον επισκεφθεί θα καταλάβει το γιατί.

Η υψηλή ποιοτική στάθμη των τοιχογραφιών του έχει συνδεθεί με την καλλιτεχνική παράδοση της Κωνσταντινούπολης.

Το νότιο κλίτος είναι εικονογραφημένο στο σύνολο του, με παραστάσεις από τον ευαγγελικό κύκλο, το βίο της Θεοτόκου και τους 24 οίκους του Ακάθιστου Ύμνου.

Η τοποθέτηση σκηνών από το συναξάρι του τιμώμενου προσώπου, στο χώρο όπου είθισται να τοποθετούνται ευαγγελικές σκηνές, αποτελεί μια ιδιομορφία την οποία βρίσκουμε μόνο στα καθολικά των μονών της Κεράς-Καρδιώτισσας Πεδιάδος και στο κλίτος της Παναγίας στο Βαλσαμόνερο.

Σπάνιοι εικονογραφικοί τύποι, όπως ο Άγιος Γεώργιος ο κεφαλοφόρος και ο Άγιος Χριστόφορος με το μικρό Χριστό, συμπληρώνουν τον εικονογραφικό διάκοσμο του ναού.

Πέρα από τις φθορές του χρόνου, πάνω στις τοιχογραφίες, είναι φανερές και οι καταστροφές που σημειώθηκαν στο εσωτερικό του ναού στη διάρκεια επαναστάσεων, όπως εκείνη του 1866, με τους Οθωμανούς να καταστρέφουν μορφές Αγίων και να βεβηλώνουν την εκκλησία.

Σε σημεία των τοιχογραφιών διακρίνουμε και χαραγμένα τα ονόματα διαφόρων περιηγητών της περιόδου της ενετοκρατίας (κυρίως στις παραστάσεις της κολάσεως).

Δεν είναι μόνο οι σύγχρονοι βέβηλοι που γράφουν πάνω σε μνημεία, υπήρχαν και επί Ενετοκρατίας όπως φαίνεται από τις χαράξεις ονομάτων πάνω στην σκηνή της Κολάσεως

Ο ναός σήμερα παραμένει κλειδωμένος, από φόβο περαιτέρω καταστροφών στο διάκοσμο του, ωστόσο χρήσιμη θα ήταν μια ακόμα συντήρηση του από την Εφορεία Αρχαιοτήτων καθώς κάποιες τοιχογραφίες του έχουν «φουσκώσει» από την υγρασία κι είναι έτοιμες να καταρρεύσουν όπως για παράδειγμα ο Άγιος Χριστόφορος.

Είναι κρίμα τέτοια μνημεία που επέζησαν ανά τους αιώνες, με όποιες βεβηλώσεις και καταστροφές υπέστησαν, να τα αφήνουμε να χάνονται σήμερα εξαιτίας της υγρασίας.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)