Αποράτζα ή μποράγκο: Το φυτό της ευτυχίας και της χαράς

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι έλεγαν πως η κατανάλωση του σε κάνει ευτυχισμένο και διώχνει τη θλίψη, το σίγουρο είναι πως έχει τόσο δυνατό άρωμα και ωραία γεύση που μετατρέπει κάθε πράσινη σαλάτα σε αριστούργημα.

Αυτή την εποχή το συναντάμε στις άκρες των δρόμων και σε γόνιμα εδάφη καλοποτισμένα.Στην Κρήτη το λέμε αποράτζα ωστόσο μπορεί να το βρει κανείς και με τα ονόματα αγγουρίτσα ή μπουράντζα ή μποράγκο.

Όσοι δε γνωρίζουν για το φυτό αυτό και ότι μπορεί να φαγωθεί, δύσκολα θα το πλησιάσουν γιατί τα φύλλα του καλύπτονται από τριχίδια που τσιμπούν ελαφρώς. Όμως μόλις το κόψεις αναδίδει ένα υπέροχο και τόσο έντονο άρωμα αγγουριού.

  

Τόσο οι  αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν ότι το βότανο αυτό ανακούφιζε αλλά και έδινε κουράγιο. Ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος αναφέρουν ότι τα φύλλα του φυτού «τοποθετημένα στο κρασί κάνουν άνδρες και γυναίκες ευτυχισμένους και χαρούμενους και διώχνουν σκοτούρες, στεναχώρια και μελαγχολίες. Τα σιρόπια, που φτιάχνονται από τα άνθη του φυτού, ανακουφίζουν την καρδιά και ηρεμούν τους σχιζοφρενείς και ψυχασθενείς ανθρώπους». 

Μάλιστα λέγεται πως όταν έφευγαν οι σταυροφόροι για τους Αγίους Τόπους έριχναν στο ποτό τους αυτό το φυτό για να γίνουν θαρραλέοι.

Η αποράτζα είχε γοητεύσει με την ομορφιά της, καθώς όταν ανθίζει βγάζει υπέροχα μπλέ λουλουδάκια, τον Λουδοβίκο τον 14ο ο οποίος είχε διατάξει να φυτέψουν το βότανο στις Βερσαλλίες. 

Στην Ουαλία το ονομάζουν το «βότανο της χαράς» και στα αραβικά «πατέρα του ιδρώτα» καθώς δρά και ως εφιδρωτικό.

Κι ήλθε αργότερα η σύγχρονη έρευνα για να αποδείξει πως πράγματι το βότανο αυτό διεγείρει τους αδένες των επινεφριδίων προωθώντας την παραγωγή αδρεναλίνης, της ορμόνης που εκκρίνεται όταν επίκειται μάχη ή φυγή και εξοπλίζει το σώμα για δράση σε πιεστικές καταστάσεις.

Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιείται το μποράγκο σαν φάρμακο μαλακτικό, διουρητικό και εφιδρωτικό και ειδικότερα, κατά των πυρετών, των παθήσεων της χολής, της πνευμονίας, των οξέων ρευματισμών, της ιλαράς, της οστρακιάς και της ευλογιάς και μάλιστα κατά ειδικό τρόπο. Έβραζαν δηλαδή το φυτό και το σούρωναν, με ένα κομμάτι λεπτό βαμβακερό ύφασμα. Πρόσθεταν μέλι και έπιναν τρία κύπελλα την ημέρα.

Σήμερα η μόνη εμπορική καλλιέργεια αποράτζας γίνεται για το έλαιο των σπόρων της που είναι πηγή γ-λινολενικού οξέος. Επίσης περιέχει λιπαρά οξέα όπως, παλμιτικό οξύ, στεατικό οξύ, ελαικό οξύ, εικοσενοϊκό οξύ κ.α

Την αποράτζα μπορούμε να τη φάμε σε σαλάτες, ως λαχανικό, φρέσκια ή αποξηραμένη σαν βότανο ενώ σε περιοχές της Ελλάδας τη χρησιμοποιούν και σε  λαδερά, όπως γεμιστά και ντολμάδες. Στην Ιταλία χρησιμοποιείται στον χρωματισμό ζυμαρικών όπως τα ραβιόλια ενώ στην Πολωνία χρησιμοποιείται για να αρωματίζει τουρσί.

(Με πληροφορίες από το Κέντρο Μελέτης Αρχαίας Θουρίας)