Το Σπήλαιο του Αντάρτη στο Κόκκινο Χωριό-Η σχέση του με τον τελευταίο αντάρτη, Γιώργη Τζομπανάκη

Η είσοδος του σπηλαίου, όπως φαίνεται από το εσωτερικό του

Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο: Να αντιστέκεσαι στον ξένο κατακτητή, εκείνος να σε κυνηγά και να αναγκάζεσαι να ζεις χρόνια μέσα στις σπηλιές κυνηγημένος ή να σε διώκουν συμπατριώτες σου για τα πολιτικά σου φρονήματα και να αναγκάζεσαι να ζεις και πάλι στις σπηλιές κυνηγημένος;

 Και πώς να χαρακτηρίσεις τις ζωές ανθρώπων, σαν του Γιώργη Τζομπανάκη και του Σπύρου Μπλαζάκη, που βίωσαν και τα δύο, και μάλιστα για τουλάχιστον 33 χρόνια;

Ο Μανόλης Τζομπανάκης στην είσοδο της σπηλιάς

Θα ρωτήσετε πως θυμήθηκες τώρα την ιστορία αυτών των δύο ανταρτών που η ζωή τους θα μπορούσε ακόμα και να γίνει κινηματογραφική ταινία, αφού ανάλογο προηγούμενο δεν έχει καταγραφεί σε τούτη δω τη χώρα;  

Αιτία ήταν η επίσκεψη στο σπήλαιο του Αντάρτη ,στο Κόκκινο Χωριό του Αποκόρωνα, ένα σπήλαιο που πήρε το όνομα του από τον αντάρτη Γιώργη Τζομπανάκη, καθώς βρίσκεται καλά κρυμμένο μέσα σε ιδιοκτησία του, λίγο έξω από το χωριό.

Ο Γιώργης Τζομπανάκης

Τη θέση του μας υπέδειξε ο ξάδελφος του, Μανόλης Τζομπανάκης, ένας άνθρωπος που γνωρίζοντας τον καταλάβαμε από ποια καλή πάστα Κρητικών, ήταν φτιαγμένος και ο Γιώργης. 

Μας περίμενε καρτερικά σε ένα μίνι μάρκετ, που λειτουργεί και ως καφενείο, στο Κόκκινο Χωριό, για να μας δείξει το σπήλαιο και να κατέβει κι εκείνος μαζί μας μέσα, μια και μέχρι τότε δεν είχε την ευκαιρία καθώς η είσοδος είναι απότομη και απαιτεί σχοινί για να κατέβεις σχεδόν 4 μέτρα βάθος.

Ο Μανόλης Τζομπανάκης

Ο ίδιος είχε ακούσει πως ίσως και να είχαν κάνει το πέρασμα τους από κει οι αντάρτες, αν και κυρίως πιστεύεται πως διαβιούσαν και κρύβονταν σε άλλα σπήλαια της περιοχής, πιο εύκολα προσβάσιμα.

Ωστόσο μπαίνοντας στο εσωτερικό του σπηλαίου και τρυπώνοντας στα βαθύτερα σημεία του διαπιστώσαμε πως οι αντάρτες είχαν ξεγελάσει και εκείνους. Βέβαια δεν ξέρουμε αν το συγκεκριμένο σπήλαιο ήταν λημέρι των δύο συγκεκριμένων ανδρών ή άλλων ανταρτών, όμως σίγουρα είχε λειτουργήσει ως κρησφύγετο.

Διάσπαρτα αντικείμενα, εκεί που δύσκολα μπορεί να εισχωρήσει κανείς,  αποδεικνύουν πως κάποιοι άνθρωποι, σε προηγούμενες δεκαετίες, περνούσαν πολλές ώρες εκεί μέσα...

Εικόνες απο το εσωτερικό του σπηλαίου σήμερα

Ο Γιώργης Τζομπανάκης πέθανε το 1996 και πέρασε στην ιστορία ως ένας αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ως αντάρτης, ταγμένος στις γραμμές του ΕΛΑΣ και μέλος του ΚΚΕ. 

Με το Σπύρο  Μπλαζάκη, είχαν προκαλέσει σοκ στο Πανελλήνιο όταν μαθεύτηκε πως επί 33 ολόκληρα χρόνια ζούσαν στα βουνά και σε σπήλαια, από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ως και τη Μεταπολίτευση, διωγμένοι και κυνηγημένοι από τους Γερμανούς, στη συνέχεια τους Βρετανούς και μετά από τις κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν με τελικό διώκτη τους τη Χούντα. 

Από τα κρησφύγετα τους βγήκαν μόλις το 1975, οπότε άρθηκε η δίωξή τους, 26 χρόνια μετά από τη λήξη του εμφυλίου.

Ο Γιώργης Τσομπανάκης, γεννήθηκε το 1919 και ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρήκε να πολεμά στο Αλβανικό μέτωπο και στη συνέχεια στη Μάχη της Κρήτης. 

Στη συνέχεια έγινε αντάρτης του ΕΑΜ και αμέσως μετά στρατεύθηκε με τον ΕΛΑΣ, όπου δουλειά του ήταν τα σαμποτάζ. Δυστυχώς η λήξη του πολέμου με τους Γερμανούς δεν τον βρίσκει στο σπίτι του αφού  επικηρύσσεται με 150.000 δραχμές, κι έτσι συνεχίζει τη ζωή του κρυμμένος. 

Το 1958, στα βουνά της Κρήτης είχαν απομείνει 8 αντάρτες, εκ των οποίων οι  6 κατάφεραν να διαφύγουν στην Ιταλία κι από εκεί με τη βοήθεια ιταλών κομμουνιστών να φθάσουν στην Τασκένδη της ΕΣΣΔ. 

Στην Κρήτη έμειναν μόνο ο  Γιώργης Τζομπανάκης και ο Σπύρος Μπλαζάκης, που δεν καταφέρνουν να το σκάσουν, ίσως και να μην ήθελαν να αφήσουν τον τόπο τους. Δυστυχώς για τη χώρα, για την οποία αγωνίστηκαν, εξακολουθούσαν να θεωρούνται εγκληματίες, μια και δήλωση μετάνοιας για τα κομμουνιστικά τους φρονήματα αρνήθηκαν να κάνουν.

Σε συνέντευξη τους στο Φρέντυ Γερμανό είχαν πει για την μακροχρόνια παραμονή τους σε βουνά και σπήλαια και για τις κακουχίες που αυτό συνεπάγονταν: «Όταν βρίσκαμε φαγητό τρώγαμε. Αν δεν βρίσκαμε πεινάγαμε. Όταν βρίσκαμε νερό, πίναμε. Αν δεν βρίσκαμε διψούσαμε. Μας βοήθησαν οι βοσκοί. Κάποιοι έσφαζαν ζώα και μας τα έδιναν»

Με ένα γερμανικό όπλο, που είχαν αφαιρέσει από γερμανό στρατιώτη, είχαν καταφέρει να σκοτώσουν 2 φώκιες, μέσα σε σπηλιές, για να τραφούν. Έτρωγαν το συκώτι τους, που τους έπεφτε και λίγο βαρύ, αλλά έκαναν το λάθος, όπως χαρακτηριστικά περιγράφουν, και δεν έτρωγαν το κρέας τους ενώ το ξύγκι της μιας το πούλησαν για να βγάλουν κάποια χρήματα, τα οποία τα χρησιμοποίησαν για να αγοράσουν άλλα προιόντα. Οι πραγματικοί τους «φίλοι» όμως, όπως είχαν πει, ήταν οι Αγίοι με τις εκκλησιές τους που είχαν… παγκάρια, λαδάκι για τα καντήλια και κεριά.

Όμως υπήρχαν και δυσκολότερες μέρες, τότε που, επειδή δεν είχαν φαγητό και παρέμεναν αποκλεισμένοι μέσα στα σπήλαια, έτρωγαν από σαύρες μέχρι σκορπιούς.

Ο Σπύρος Μπλαζάκης

Κι αν με την πείνα τα κουτσοκατάφερναν η μεγαλύτερη στέρηση γι αυτούς ήταν το χάδι μιας γυναίκας. Ο Μπλαζάκης είχε πει για αυτό το θέμα πως όλες τους τις ανάγκες μπορούσαν να τις ικανοποιήσουν , έτσι ή αλλιώς, όμως το θέμα του έρωτα δεν το συζητούσαν καν γιατί ήξεραν πως τέτοιες ιστορίες θα τους έβαζαν σε μπελάδες. Μάλιστα χαριτολογώντας έλεγαν καμιά φορά γι αυτή τη στέρηση πως, όταν θα πεθάνουν και πάνε στον παράδεισο τότε θα τα έχουν όλα, και τον έρωτα.

Οι διώξεις και η ζωή τους ως αγρίμια τέλειωσε στις 23 Φεβρουαρίου 1975, όταν οι τελευταίοι αντάρτες της Ελλάδας συναντούσαν, μετά από τόσα χρόνια, και έσφιγγαν στις αγκαλιές τους τους δικούς τους ανθρώπους.

Ο Γιώργης Τζομπανάκης παντρεύτηκε τελικά, αφότου τέλειωσε η περιπέτεια τους, τη Μαρία, μια γυναίκα που ήλθε για διακοπές στην Κρήτη κι εκείνος της χάρισε ένα βιβλίο με την ιστορία του. Η Μαρία συγκινήθηκε και θεώρησε πως ένας άντρας που ξέρει να πολεμά ξέρει και να αγαπά, κι έτσι έγινε γυναίκα του.