Ο Χρίστος Αετού Τζιφάκις με τη σύζυγό του Φωφώ. Φωτογραφικό Αρχείο οικογένειας Χ. Α. Τζιφάκι. |
Παρουσιάζεται το Σάββατο στις 12 το μεσημέρι στο Ιστορικό Μουσείο στο Ηράκλειο ο 9ος τόμος της σειράς «Μαρτυρίες» της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, με τίτλο "Χρίστος Αετού Τζιφάκης-Αι ημέραι της απελευθερώσεως εν Ρεθύμνη – 1944".
Σε αυτόν πρωταγωνιστής είναι ο Χρίστος Τζιφάκης, ένας αγωνιστής της πατρίδας μας, από εκείνους που η γεμάτη από ηρωικές μορφές κρητική ιστορία δεν είχε αναδείξει μέχρι σήμερα, στο βαθμό που του άξιζε.
"Το όνομα του Χρίστου Αετού Τζιφάκη ακουγότανε εις το Ρέθυμνον από πριν από τον πόλεμο. Ήτονε ένας γενναίος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού ο οποίος έκαμε ανδραγαθίες εις τον Ελληνο-τουρκικό πόλεμο.
Ένας βενιζελικός αξωματικός που τίμησε την Κρήτη και το όνομά του. Ανάμεσα σε αυτά που θυμούμαι να λέγονται από τους παλαιότερους όταν αναφερόταν με θαυμασμό στον Τζιφάκη ήταν πως υπηρέτησε στο ξακουστό 5/42 Τάγμα Ευζώνων.Το 1935 ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς τον απόταξε και τότε επέστρεψε στο Ρέθυμνον.
Το όνομά του το ξανάκουσα παραμονές της Μάχης της Κρήτης όταν παρουσιάστηκα εθελοντικά στο Φρουραρχείο Ρεθύμνης προκειμένου να προσφέρω τις υπηρεσίες μου.[…]
Ο Χρίστος Τζιφάκης ήταν και είναι στα μάτια μου ο παλιός Ρεθεμνιώτης, ο πατριώτης, ο σεμνός, ο αγωνιστής, ο ιδεολόγος, ο άνθρωπος που απέφευγε τις φιγούρες, ο άνθρωπος του καθήκοντος και του χρέους.
Μεγάλη μου τιμή που πολέμησα μαζί του.
Γεώργιος Αριστείδου Τζίτζικας
Σακραμέντο, Η.Π.Α.
Ιανουάριος 2018"
Αμερικανός Ναύαρχος με κρητική φορεσιά στο κατάστρωμα πολεμικού πλοίου του 6ου Στόλου. Δεξιά του ο Χρίστος Αετού Τζιφάκις. Σούδα, Απρίλιος 1947. Φωτογραφικό Αρχείο οικογένειας Χ. Α. Τζιφάκι. |
Το περιεχόμενό του είναι ένα πολύ μικρό τμήμα από το Αρχείο του Χ.Α. Τζιφάκη που η οικογένειά του έχει παραχωρήσει ως δάνειο στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Το τμήμα αυτό καλύπτει το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του 1944, δηλαδή την περίοδο σύμπτυξης του γερμανικού στρατού σε μια περιορισμένη περιοχή των Χανίων όπου θα παραμείνουν μέχρι τον Απρίλιο του 1945.
Το τελευταίο αυτό διάστημα της Κατοχής είναι ταυτόχρονα περίοδος κινητοποίησης όλων των δυνάμεων της Αντίστασης, οι οποίες παρά τους ανταγωνισμούς και τις συγκρουόμενες επιδιώξεις τους, καταφέρνουν να συντονίσουν τη δράση τους και να παρακολουθούν στενά τις γερμανικές δυνάμεις ώστε να είναι πάντοτε σε ετοιμότητα, παρά τα πενιχρά μέσα τους, να αποκρούσουν οποιεσδήποτε επιθετικές κινήσεις των κατοχικών δυνάμεων και να επιτρέψουν να συντελεστεί ειρηνικά η διαφαινόμενη απελευθέρωση.
Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει το Σάββατο 31 Μαρτίου 2018, ώρα 12.00΄, στο αμφιθέατρο «Γιάννη Περτσελάκη» του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης από τον Σπύρο Δημανόπουλο, υποψήφιο διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επίσης, για την έκδοση θα μιλήσουν οι δύο επιμελητές του κειμένου Κωστής Μαμαλάκης και Κλαίρη Μιτσοτάκη.
Στην εκδήλωση θα παραστεί ο εγγονός του Χ.Α. Τζιφάκη, κύριος Χρίστος Ν. Τζιφάκις, ο οποίος θα αναφερθεί σε λιγότερο γνωστές και άγνωστες πτυχές της ζωής του.
Παράλληλα, στο φουαγιέ του δευτέρου ορόφου θα φιλοξενηθεί έκθεση με θέμα ο αντιστασιακός, κατοχικός τύπος στο Ρέθυμνο με αρχειακό υλικό από το Αρχείο Χ.Α. Τζιφάκη με την επιμέλεια του Κωστή Μαμαλάκη.
Χρίστος Αετού Τζιφάκις (δεξιά) και Σοφοκλής Βενιζέλος, Σούδα 1946. Φωτογραφικό Αρχείο οικογένειας Χ. Α. Τζιφάκι. |
Ποιός ήταν ο Χρίστος Τζιφάκης
Ο Χρίστος Αετού Τζιφάκης γεννήθηκε στον Πρινέ Ρεθύμνου το 1889. Ήταν γιός του αγωνιστή Αετού Τζιφάκη και της Αργυρής Στυλ. Χαλκιαδάκη με καταγωγή από το Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου. Είχε δύο αδελφές, τη Χρυσάνθη και τη Μαρία.
Το 1910 κατατάσσεται οπλίτης στο 1ο Τάγμα της Κρητικής Πολιτοφυλακής, το 1912-1913 λαμβάνει μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1923 προάγεται στο βαθμό του λοχαγού και το 1934 προάγεται στο βαθμό του ταγματάρχη. Το 1935 αποτάσσεται για πολιτικούς λόγους (ως Βενιζελικός) και εγκαθίσταται μόνιμα στο Ρέθυμνο.
Το 1941 τον Μάιο, τέσσερις ημέρες πριν την έναρξη της Μάχης της Κρήτης, με διαταγή του πρωθυπουργού Εμμανουήλ Τσουδερού τοποθετείται Επιτελάρχης της Β΄ Στρατιωτικής Διοίκησης Κρήτης και διευθύνει τη μάχη που διεξάγεται στο Ρέθυμνο (20-29 Μαΐου).
Το διάστημα 1941-1945 οργανώνει τον αντιστασιακό αγώνα στο Ρέθυμνο και αργότερα, αναγνωρίζεται επίσημα από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ως Αρχηγός Εθνικής Οργάνωσης Ρεθύμνης (ΕΟΡ). Το 1944 με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Στρατιωτικού Διοικητή του νομού Ρεθύμνης.