Αντιδρά το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος, στην καταστροφή των ξύλινων αλιευτικών σκαφών μας που αποτελούν κομμάτι της ναυπηγικής και ναυτικής κληρονομιάς μας.
Μάλιστα το θέμα αναμένεται να αναδείξει περαιτέρω αύριο σε συνέντευξη Τύπου.
Σύμφωνα με το Ναυτικό Μουσείο Τα τελευταία περίπου τριάντα χρόνια πραγματοποιείται μια απίστευτη καταστροφή ξύλινων αλιευτικών σκαφών που χρηματοδοτείται με υψηλές επιδοτήσεις από την ΕΕ και το ελληνικό κράτος.
Δυστυχώς δεν έχουν βρεθεί ακόμη άλλες λύσεις για να απορροφηθούν τα κονδύλια της ΕΕ χωρίς να λαμβάνει χώρα αυτή η βάρβαρη καταστροφή δημιουργημάτων της Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο αναφερόμενος σκοπός αυτής της ενέργειας ήταν ο εκσυγχρονισμός της αλιείας και η αναστολή της υπεραλίευσης των θαλασσών ώστε να προληφθούν δυσμενείς επιπτώσεις για το μέλλον. Ωστόσο κατά τις επαφές που έγιναν με τους αρμόδιους φορείς διαπιστώθηκε ότι οι δείκτες υπεραλίευσης είχαν πλέον υποχωρήσει, οι στόχοι είχαν προσεγγισθεί και ότι δεν θα περιλαμβάνονταν καταστροφές σκαφών στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας που υλοποιείται την τρέχουσα περίοδο. Φαίνεται όμως ότι οι καταστροφές δεν καταργήθηκαν ποτέ ως δυνητική δράση.
Oι υψηλές επιδοτήσεις για τις καταστροφές χρησιμοποιούνται ως μέτρο απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων, ιδίως στην περίπτωση που υπάρχει έλλειψη άλλων επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της αλιείας. Κάτι τέτοιο συνέβη το 2015 και σήμερα, στις αρχές του 2018, εφαρμόζεται και πάλι το μέτρο με τραγικές επιπτώσεις στη ναυτική πολιτιστική μας κληρονομιά.
Η έξοδος των αλιέων από το επάγγελμα μόνο με την κατάθεση των αλιευτικών τους αδειών επιδοτείται από το πρόγραμμα, αλλά η καταστροφή των αλιευτικών σκαφών επιδοτείται επιπλέον, με πολύ υψηλό τίμημα, και γι’ αυτό προτιμάται από τους ενδιαφερόμενους αλιείς. Με το δεδομένο ότι συνήθως πρόκειται για γερασμένα και ταλαιπωρημένα παλαιά καΐκια, η επιδότηση της καταστροφής τους αντιστοιχεί σε μια πολύ γενναιόδωρη εξαγορά.
Δεν θα υπήρχε πρόβλημα μέχρις εδώ αν τα καΐκια αυτά προέρχονταν από μαζικές βιομηχανικές παραγωγές, όπως τα αυτοκίνητα, με καταγεγραμμένα τα μοντέλα τους και με αρκετά δείγματά τους να έχουν διασωθεί από συλλέκτες, λέσχες φίλων και σχετικά μουσεία σε πολλές χώρες του κόσμου.
Όμως τα ελληνικά καΐκια τα συναντάμε σχεδόν αποκλειστικά στην Ελλάδα, δεν είναι προϊόντα μαζικής παραγωγής, είναι σε μεγάλο βαθμό χειροτεχνήματα και αποτελούν τα τελευταία δημιουργήματα μιας εντυπωσιακής τεχνικής παράδοσης, που έχει ιστορικές καταβολές, τουλάχιστον από τη Βυζαντινή εποχή. Ελάχιστα απ’ αυτά έχουν διασωθεί με σωστό τρόπο από ιδιώτες ή από σχετικά μουσεία.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας για την καταστροφή των αλιευτικών σκαφών διατείνονταν παλαιότερα ότι δεν ήταν δικό τους έργο η προστασία του ναυτικού πολιτισμού. Το επιχείρημα είναι τουλάχιστον αβάσιμο, ειδικά όταν προέρχεται από ένα φορέα του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς η Πολιτιστική Κληρονομιά είναι ένα συνταγματικά προστατευόμενο αγαθό (Άρθρο 24 παρ. 6 του Συντάγματος).
Όταν ένα Υπουργείο αποφασίζει να χρηματοδοτήσει την καταστροφή ή τη διάλυση μιας σειράς παλαιών δημιουργημάτων, τότε το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να εξετάζει είναι μήπως προκαλεί, άθελα του, κάποια βλάβη σε άλλες κοινωνικές αξίες όπως είναι η προστασία του παραδοσιακού πολιτισμού.
Είναι αδικαιολόγητο, επισημαίνει το Ναυτικό Μουσείο, να συνεχίζεται η σύνδεση της μείωση της αλιευτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα με την βάρβαρη καταστροφή των καϊκιών που αποτελούν ένα πολύτιμο πολιτιστικό απόθεμα, τόσο για αισθητικούς όσο και για ιστορικούς, εκπαιδευτικούς ή ακόμη και τουριστικούς λόγους.Αντίθετα, θα πρέπει να υπάρξουν σχέδια εκσυγχρονισμού της αλιείας και δράσεις προστασίας της ναυτικής και αλιευτικής πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσω των οποίων θα απορροφώνται τα κοινοτικά κονδύλια για την υλοποίησή τους.
Οι στρεβλές συνδέσεις του εκσυγχρονισμού της αλιείας, με την καταστροφή των δημιουργημάτων της πολιτιστικής κληρονομιάς, οι οποίες κυριάρχησαν στο παρελθόν, πρέπει επιτέλους να σταματήσουν. Δεν είναι δυνατόν να καταστρέφονται δημιουργήματα μιας παραδοσιακής τέχνης, μόνο και μόνο για να απορροφηθούν κοινοτικά κονδύλια στην αλιεία.
Πρέπει επειγόντως να βρεθούν άλλοι τρόποι για την πιστοποίηση της εξόδου των αλιέων από το επάγγελμα και να πάψει η καταστροφή των δημιουργημάτων της ελληνικής ναυπηγικής παράδοσης, την οποία το Υπουργείο Πολιτισμού υποστηρίζει και έχει εγγράψει στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Πηγή:Αρχαιολογία
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.