Τι παρατηρούσαν οι παλιοί Κρητικοί για να συμπεράνουν τι καιρό θα κάνει

Παλιότερα οι Κρητικοί, όταν δεν υπήρχε μετεωρολογία για να κάνει για λογαριασμό τους πρόγνωση του καιρού, παρατηρούσαν διάφορα πράγματα που συνέβαιναν γύρω τους και με βάση αυτά όριζαν τις επερχόμενες καιρικές συνθήκες.

Ίσως και να μπορούσαμε ακόμα και σήμερα, πρακτικά, να βασιστούμε σε αυτά, αν η κλιματική αλλαγή δεν είχε αλλάξει τόσο πολύ το σκηνικό ώστε να φτάνουμε σε σημείο, ουσιαστικά, να μην έχουμε εποχές.

Ποια όμως ήταν τα βασικά παρατηρήματα τους για τον καιρό;

Καταρχήν παρατηρούσαν τις ενέργειες της γάτας, αν την έβλεπαν να βήχει το χειμώνα ή να πλένεται, όπως λέμε, με τα μπροστινά της πόδια με επιμέλεια, τότε έλεγαν πως θα ακολουθήσει μεγάλη κακοκαιρία. Επίσης κοιτούσαν όταν η γάτα πλενόταν τη στάση του σώματος της και το προς τα πού στρέφει το κεφάλι της, αν ήταν στο βορρά τότε η κακοκαιρία θα ερχόταν από εκεί, αν ήταν από το νότο, τότε νότια. κτλ

Όταν έβλεπαν τα αιγοπρόβατα να τρέχουν βιαστικά από τα ψηλότερα στα χαμηλότερα σημεία και να τρώνε από τον πάτο τα κλαδιά, τότε πάλι θεωρούσαν πως έρχεται μεγάλη κακοκαιρία.

Όταν οι χοίρος έπαιρνε με τα ντόδια του τα κλαδιά, ξερά η χλωρά, και τα πήγαινε μέσα στο στάβλο για να κάνει στρωσίδι να κοιμηθεί τότε προμηνύονταν επίσης κακοκαιρία.

Τα αναμμένα κάρβουνα που σπίθιζαν διαρκώς έδειχναν κακοκαιρία ενώ αντίθετα όταν η σκλώπα φώναξε από το βράδυ τότε έλεγαν πως η επόμενη μέρα θα είναι καλή.

Βρυχειμωνιά περίμεναν όταν έβλεπαν τις πέρδικες να κατεβαίνουν κοντά στα σπίτια, το χειμώνα, και να κακαρίζουν.

Η μέρα της γιορτής του Προφήτη Ηλία ήταν επίσης βαρόμετρο για το χειμώνα, ανάλογα τι καιρός επικρατούσε το πρωί της γιορτής, έλεγαν πως έτσι θα είναι και το μεγαλύτερο μέρος του χειμώνα.

Όταν τα σκουλήκια σάλευαν στους δρόμους και ήταν καθαρά τότε έλεγαν πως θα βρέξει, αν ήταν καλυμμένοι με χώμα τότε θα έβγαζε αέρα.

Όταν το φεγγάρι ήταν ανάσκελα τότε έκανε καλοκαιρία.

Ακόμα παρατηρούσαν αν μέσα στο χειμώνα έκανε μια μέρα πολύ ζεστή τότε θα την έκλαιγαν, αυτή τη μεταβολή, μια ολόκληρη βδομάδα κατά την οποία θα επικρατούσε πολύ κακός καιρός.

Η φυρονεριά στη θάλασσα ήταν εξάλλου προμήνυμα φουρτούνας.

Το άνθισμα της ασκελετούρας ήταν κι αυτό προμήνυμα για τον καιρό του χειμώνα. Έλεγαν, δηλαδή, πως όταν η ασκελετούρα ή σκίλλα ανθίζει πρώιμα, ο χειμώνας θα είναι βαρύς ενώ όταν ανθίζει όψιμα μαλακός και η άνοιξη θα ’ρθει γρήγορα. Άλλοι, κυρίως στο Ρέθυμνο, παρατηρούσαν το βαθμό άνθισης του κάθε φυτού θεωρώντας πως αν ανοίξει όλο το λατζούνι της σκίλλας θα κάνει βαρυχειμωνιά, ενώ αν ανοίξει στο 50% ο χειμώνας θα είναι ελαφρύς.

Υπήρχε και μια φράση που έλεγαν για τον καιρό σε σχέση με τις γιορτές «Χαράς τα Φώτα να’ναι ευγιά και τη Λαμπρή να βρέχει. Σαν ειν’ τα φώτα φωτερά, τα Γέννα χιονισμένα και τη Λαμπρή βρεχούμενη, τ’ αμπάρια γεμισμένα».

(Μέρος των πληροφοριών αντλήθηκε από το βιβλίο Λαογραφικά Κρήτης του Γιάννη Μαυρακάκη)

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)