Παρατηρήματα και συνήθειες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Κρήτη-Άλλα ξεχασμένα κι άλλα ψυχοραγούν

Κρήτη 1964, Κωνσταντίνος Μάνος

Ο λαός λέει για τη Μεγάλη Εβδομάδα που διανύουμε:

Μεγάλη Δευτέρα, μεγάλη μαχαίρα

Μεγάλη Τρίτη, μεγάλη κρίση

Μεγάλη Τετάρτη, Ο Χριστός Εχάθη

Μεγάλη Πέμπτη, Ο Χριστός ευρέθη

Μεγάλη Παρασκευή, Ο Χριστός εις  το καρφί

Μεγάλο Σάββατο, Ο Χριστός είναι στον τάφο

Και την Κυριακή θα μπούμε καλιτσούνι να γευτούμε.

Προετοιμάζοντας το αρνί για το Πάσχα, 1964, Κωνσταντίνος Μάνος

Γενικότερα στην Κρήτη ο κόσμος συνδέει το Πάσχα, και τις ημέρες που προηγούνται της μεγάλης γιορτής, με διάφορα παρατηρήματα και συνήθειες , πολλά εκ των οποίων σήμερα έχουν ξεχαστεί.

Το e-storieskritis.gr συγκέντρωσε κάποια εξ αυτών, που σίγουρα θα ξυπνήσουν μνήμες στους παλιότερους δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα να τα γνωρίσουν οι νεώτεροι και να κρίνουν αν θέλουν και σήμερα να τα ακολουθήσουν.

Λέγανε λοιπόν παλιά στα χωριά της Κρήτης πως την ημέρα του Πάσχα δεν πρέπει ούτε καν να δεις παστές ελιές στο τραπέζι, πόσο μάλλον να τις φας, γιατί θα βγάλεις μαλαθράκους.

Τη Μεγάλη Παρασκευή οι γυναίκες δεν πρέπει να ράβουν , ούτε να χρησιμοποιούν με οποιοδήποτε τρόπο ψαλίδι γιατί έτσι είναι σαν να τρυπούν και να κόβουν το σώμα του Χριστού.

Στις αρχές της Μεγάλης Εβδομάδας όλες οι γυναίκες στην Κρήτη ασβέστωναν τα σπίτια τους, Κρήτη 1964, Κωνσταντίνος Μάνος

Επίσης τη Μεγάλη Παρασκευή σε περιοχές του νησιού, έτρωγαν σκόρδα για να μην τους φτύνουν οι μύγες ενώ έπιναν, σε ανάμνηση της σταύρωσης του Χριστού, λεμόνι και ξύδι .

Από τον επιτάφιο τα λουλούδια και τα κλαδιά, εφόσον έχουν κοτσάνι και φυτευτούν, έλεγαν πως πιάνουν και βγάζουν ρίζες, επίσης θεωρούσαν πολύ καλό και ευτυχώς ακόμα το θεωρούν, το να περάσεις κάτω από τον επιτάφιο κατά την περιφορά του, και μάλιστα αυτό να το κάνεις 3 φορές.

Τη Μεγάλη Πέμπτη, την ώρα που διαβάζει ο ιερέας τα Ευαγγέλια έδεναν κόμπους σε μια άσπρη κλωστή , κάθε φορά που τέλειωνε ένα από τα 12 Ευαγγέλια, και αυτή την κλωστή τη φύλαγαν ως φυλακτό.

Εναλλακτικά, τη Μεγάλη Πέμπτη έκοβαν λίγο κερί από τα κεριά που ανάβουν πάνω  από το σταυρό της Μεγάλης Πέμπτης και τα έκαναν ένα βώλο, τον οποίο επίσης φυλούσαν ως φυλακτό.

Την Μεγάλη Πέμπτη εξάλλου σε κάποια χωριά έβαζαν από μια κεδιά (βελονιά) στα ρούχα τους και ήταν καλό αυτή να τη διατηρούν όλο το χρόνο.

Με το φώς της Ανάστασης, αφού επέστρεφαν από την εκκλησία, πάντα έκαναν στα χωριά, κι ακόμα κάνουν, σταυρούς πάνω από την εξώπορτα για να προστατεύει το σπίτι από κάθε κακό.

Ακόμα έλεγαν πως όποιος πιεί γάλα τη μέρα της Λαμπρής τον φτύνουν οι μύγες στα μάθια.

Τα γλυκά του Πάσχα οι γυναίκες παλιά δεν τα έκαναν μια οποιαδήποτε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας αλλά τη Μεγάλη Πέμπτη και μόνο , όπως και το βάψιμο των αυγών. Την ημέρα αυτή δεν πρέπει να κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι .

(Μέρος των πληροφοριών αντλήθηκαν από το βιβλίο Λαογραφικά της Κρήτης του Γιάννη Μαυρακάκη)

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος  σε  οποιονδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)