Η αρμονική συνύπαρξη βυζαντινής, βενετσιάνικης & οθωμανικής αρχιτεκτονικής στα Μουρτζανά

   

Περνώντας από τον κεντρικό δρόμο των Μουρτζανών όποιος δε γνωρίζει την ιδιαίτερη ιστορία και αρχιτεκτονική αυτού του χωριού του Μυλοποτάμου, ίσως και να προσπεράσει.

Ο υποψιασμένος επισκέπτης όμως θα καταλάβει πως πίσω από τα σύγχρονα, και χωρίς χαρακτήρα, κτίσματα της πρόσοψης αυτού του χωριού κρύβεται ένας μικρός αρχιτεκτονικός παράδεισος.

Ο παλιός οικισμός των Μουρτζανών έχει κρατήσει στα ερειπωμένα σπίτια του κάτι από την αρχιτεκτονική μαεστρία κάθε κατακτητή που πέρασε από αυτόν τον τόπο.

Καταρχήν να διευκρινίσουμε πως το όνομα του χωριού κατά μια εκδοχή προέρχεται από μια βυζαντινή αρχοντική οικογένεια που είχε το όνομα Μουρτζανός, (σαρακήνικης προέλευσης παρατσούκλι σχετιζόμενο με το βαθύ κόκκινο χρώμα). Οι ρίζες του Μουρτζανού χάνονται πίσω στο 961 μ.Χ. 

Προσπερνώντας το καινούργιο τμήμα του χωριού, που είναι χτισμένο κατά μήκος του επαρχιακού δρόμου, βλέπουμε πάνω στο ύψωμα να ξεχωρίζει ο παλαιός οικισμός του. 

Βυζαντινός, βενετσιάνικος, οθωμανικός, όλοι αυτοί οι πολιτισμοί έχουν αφήσει εκεί το αποτύπωμα τους και είναι τόσο ισχυρό που δεν μπορείς να το αγνοήσεις.

Τα θυρώματα που βλέπει κανείς πάνω στις εισόδους των ερειπωμένων κτισμάτων αλλά και των λιγοστών αναπαλαιωμένων είναι πραγματικά έργα τέχνης. Σπίτια με ψηλούς τοίχους και εσωτερικές αυλές, παλιές γκρεμισμένες φάμπρικες με βενετσιάνικες επιρροές στην κατασκευή τους, βυζαντινοί ναοί, ένα παλιό υδραγωγείο με πέτρινες γούρνες και βρύσες.

Συκιές ξεπηδούν μέσα από τα ερείπια την ώρα που πολλά απ' αυτά αγκαλιάζει ο κισσός, σχεδόν προστατευτικά.Μπορεί να είναι εγκαταλελειμμένα όμως δεν τους λείπει η ζωή, μοιάζουν λες και η φθορά του χρόνου δεν αγγίζει την ψυχή τους. Περιμένουν εκεί καρτερικά τον άνθρωπο που θα είναι πρόθυμος να ακούσει την ιστορία τους και να μοιραστεί μαζί τους τα πολλά μυστικά όλων εκείνων που έζησαν στο εσωτερικό τους, αιώνες πρίν.

Ελένη Βασιλάκη

Οι τεράστιες μυλόπετρες 

Το εσωτερικό της φάμπρικας που μάλλον ήταν δίπατη 

Ότι απέμεινε από τον εξοπλισμό της φάμπρικας

Μια έκπληξη μέσα στη γκρεμισμένη παλιά φάμπρικα, ένα θαλάσσιο απολίθωμα ανάμεσα στα ερείπια

Σε στάβλο έχει μετατραπεί μια από τις φάμπρικες του χωριού

Το υδραγωγείο κοντά στην Αγία Παρασκευή 

Το πιο εντυπωσιακό θύρωμα του χωριού, με παραστάσεις ζευγαριού, ενός άντρα και μιας γυναίκας σε άλλα σημεία του, με σταυρούς και άλλα σχέδια