Υπαίθρια αναπαράσταση της σταύρωσης και αποκαθήλωσης στις Αμουργέλλες

Οι ακολουθίες της Σταύρωσης και Αποκαθήλωσης του Ιησού, τη Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή στον ενοριακό ναό του Αγίου Νικολάου, στις Αμουργέλλες, δε μοιάζουν με αυτές που έχουμε συνηθίσει στις εκκλησίες της Κρήτης. Εκεί η κορύφωση του Θείου Δράματος βιώνεται με μεγαλύτερη ένταση από τους πιστούς.

Οι ακολουθίες των Παθών, αυτών των δύο ημερών, θα λέγαμε πως είναι περισσότερο κατανυκτικές στις Αμουργέλλες αφού συνοδεύονται από την υπαίθρια αναπαράσταση σταύρωσης του Κυρίου, σε λόφο της περιοχής, αναπαράσταση που ολοκληρώνεται με την αποκαθήλωση, την επόμενη ημέρα, βάζοντας έτσι το εκκλησίασμα περισσότερο στο πνεύμα των τελευταίων ημερών του Θεανθρώπου επί γης.

Πιο συγκεκριμένα στις 8 το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης ξεκινά στον Άγιο Νικόλαο ο Όρθρος και η ανάγνωση των 12 Ευαγγελίων. Όταν  ο Παπά Μιχάλης, ολοκληρώσει το πέμπτο Ευαγγέλιο παίρνει στους ώμους του ένα τεράστιο σταυρό, που έχουν κατασκευάσει ειδικά γι αυτή την ημέρα με ύψος 3.60 μέτρα και άνοιγμα 1.80 μέτρα, και τον οδηγεί έξω από το Ναό. Από εκεί τον παραλαμβάνει πιστός και τον μεταφέρει σε μια απόσταση περίπου 150 μέτρων, όπου βρίσκεται ένας μικρός λόφος.

Εκεί γίνεται μια ολοκληρωμένη αναπαράσταση της Σταύρωσης, κι εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν επί τόπου διαβάζονται και τα υπόλοιπα ιερά Ευαγγέλια.

Το τελετουργικό  όμως δεν ολοκληρώνεται εδώ καθώς επιστρέφοντας στην εκκλησία νεαρές κοπέλες και μεγαλύτερες γυναίκες του χωριού στολίζουν τον επιτάφιο για να είναι έτοιμος το πρωί.

Στις 11 π.μ της Μεγάλης Παρασκευής ξεκινούν οι Ώρες και ο Εσπερινός στο ναό του Αγίου Νικολάου μέχρι που η ακολουθία φθάνει στο Ευαγγέλιο της αποκαθήλωσης. Τότε ιερέας και πιστοί φεύγουν από εκεί και επιστρέφουν στο σημείο όπου έχει γίνει, από το προηγούμενο βράδυ, η αναπαράσταση της σταύρωσης.

 Αυτή τη φορά το σκηνικό συμπληρώνουν μαυροφορεμένα κορίτσια-μυροφόρες, που μοιρολογούν τραγουδώντας το θρήνο της Παναγίας, ενώ γίνεται η διαδικασία της αποκαθήλωσης του σώματος του Ιησού από το σταυρό.

Το σώμα του νεκρού Χριστού τοποθετείται σε λευκό σεντόνι, "το Άχραντον Σώμα σινδόνι καθαρά ειλήσας και αρώμασι εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο", και μεταφέρεται από τις μυροφόρες στο ναό ενώ ταυτόχρονα ψάλουν τη «Ζωή εν Τάφω». 

Φθάνοντας στον Άγιο Νικόλαο εναποθέτουν το άχραντο σώμα του Ιησού στον επιτάφιο και εκεί ολοκληρώνεται ο Εσπερινός. 

Στις 8 το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη διάρκεια του Όρθρου χορωδία, αποτελούμενη από παιδιά και γυναίκες του χωριού, ψάλει τα εγκώμια και ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου στις Αμουργέλλες.

Πραγματικά ένα ζωντανό και με θρησκευτική ευλάβεια τελετουργικό εκτυλίσσεται αυτές τις δύο ημέρες στο όμορφο χωριό του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, που αξίζει να το ζήσει κανείς. 

Ο πιστός μέσα από την αναπαράσταση της σταύρωσης και της αποκαθήλωσης, που γίνεται με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά  συμπορεύεται, συσταυρώνεται και εντέλει οδηγείται στη «συνανάσταση», όπου είναι πλέον γεγονός η ήττα του θανάτου και της φθοράς. Και μπορεί στην περίπτωση μας να μην είναι σωματική, όπως ήταν τότε του Ιησού,  όμως μπορεί και πρέπει, τέτοιες ημέρες, να είναι ψυχική. 

Ελένη Βασιλάκη