Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα, μέσω διαδικτυακής πύλης με συνεντεύξεις και πλούσιο αρχειακό υλικό

Σε λειτουργία βρίσκεται πλέον η Διαδικτυακή Πύλη «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα».

Πρόκειται στην ουσία για ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην συλλογή και αρχειοθέτηση οπτικοακουστικών μαρτυριών για τη γερμανική Κατοχή στην Ελλάδα, καθώς και η διατήρηση και διάδοση πληροφοριών για την πιο καταστροφική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας.

Απώτερος στόχος επίσης είναι να αναζητηθούν τα αίτια και οι παράμετροι που καθόρισαν εκείνη την εποχή, η οποία αποτελεί μέχρι σήμερα ενεργό κομμάτι της συλλογικής μνήμης. 

Συνολικά, διεξήχθησαν 91 συνεντεύξεις, ανάμεσα τους και συνεντεύξεις με Κρητικούς που βίωσαν τα τραγικά γεγονότα εκείνης της Περιόδου. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, καθώς όσοι βίωσαν εκείνη την περίοδο μέρα με τη μέρα λιγοστεύουν.

 Έτσι έγιναν  συνεντεύξεις σε όλη την Ελλάδα με μάρτυρες της περιόδου, όπως μέλη αντιστασιακών οργανώσεων, Εβραίους επιζώντες των γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, κρυμμένα παιδιά εβραϊκού θρησκεύματος, μάρτυρες αντιποίνων, κρατούμενους στρατοπέδων συγκέντρωσης και καταναγκαστικούς εργάτες, μάρτυρες βομβαρδισμών, ανθρώπους, που βίωσαν με διάφορους τρόπους την επώδυνη εκείνη εποχή και μπορούν να μεταφέρουν την προσωπική τους εμπειρία μέσα από τον προφορικό λόγο. 

Οι μάρτυρες αφηγούνται την εμπειρία τους από την περίοδο αλλά και τις όψεις της ζωής τους μετά το 1945, αναφέρονται στην συνολική πορεία της ζωής τους, στις οικογένειές τους και στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Οι αφηγήσεις επικεντρώνονται στους διωγμούς, στις σφαγές που έλαβαν χώρα στα «μαρτυρικά χωριά και πόλεις», στις εκτοπίσεις στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, καθώς και στην εμπειρία της Αντίστασης και της καθημερινότητας στις πόλεις.

Οι συνεντεύξεις είναι προσβάσιμες σε μια διαδικτυακή πύλη συνοδευόμενες από λέξεις-κλειδιά, ιστορικές πληροφορίες, φωτογραφίες, βιογραφικά, περιλήψεις και επιπρόσθετο υλικό. Οι ίδιες οι συνεντεύξεις απομαγνητοφωνήθηκαν και μεταφράστηκαν στα γερμανικά, τα κείμενα είναι επίσης διαθέσιμα στους χρήστες, με την προϋπόθεση να εγγραφούν στο σύστημα, για λόγους προστασίας και ελέγχου των προσωπικών δεδομένων.

Διαφορετικοί τρόποι αναζήτησης θα διευκολύνουν τους χρήστες να κατευθύνονται σε συγκεκριμένα σημεία των συνεντεύξεων.
Το υλικό διατίθεται για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και σχολεία στην Ελλάδα, στη Γερμανία και διεθνώς, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας διαπολιτισμικός διάλογος, ιδιαίτερα μεταξύ των δύο χωρών. 

Τα αποτελέσματα του προγράμματος θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν:

• Στην έρευνα, καθώς οι αφηγήσεις ζωής συνθέτουν μια ιστορική πηγή.
• Στην ελληνική δημόσια μνήμη και ιστορία, καθώς αυτές οι αφηγήσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της μνημονικής κουλτούρας.
• Στη Γερμανία, όπου λίγα πράγματα είναι γνωστά για τη γερμανική Κατοχή στην Ελλάδα. Αυτές οι μαρτυρίες θα δομήσουν μια πρώτη μορφή ευαισθητοποίησης και γνώσης για τα γερμανικά εγκλήματα πολέμου στην Ελλάδα.

Το πρόγραμμα «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα» διεξάγεται στο Κέντρο Ψηφιακών Συστημάτων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Διευθυντής του προγράμματος είναι ο καθηγητής Νικόλας Αποστολόπουλος του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Χάγκεν Φλάισερ, ομότιμος καθηγητής Νεότερης Ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Ίδρυμα “Erinnerung, Verantwortung und Zukunft” και το Freie Universität Berlin χρηματοδοτούν το πρόγραμμα.