Η "ασθένεια" του αδελφοδιώκτη στην Κρήτη του παρελθόντος και οι τρόποι "θεραπείας" της

Πολύ παλιά στην Κρήτη, και όχι μόνο εκεί, οι άνθρωποι όταν βρισκόταν σε δύσκολη θέση, ψυχική, σωματική ή πνευματική, προσπαθούσαν να βρουν τρόπους αντιμετώπισης αυτών των αρνητικών καταστάσεων και πολλές φορές κατέληγαν σε αυθαίρετα ίσως συμπεράσματα για την προέλευση τους κι σε ακόμα πιο αυθαίρετες λύσεις οι οποίες αποτελούσαν τα μέσα, τα φάρμακα, για τη θεραπεία τους.

Της Ελένης Βασιλάκη

Η θνησιμότητα στα μικρά παιδιά ήταν μεγάλη, κατά το παρελθόν, κι έτσι παρατηρούσαν διάφορα πράγματα στις οικογένειες εφευρίσκοντας μάλιστα την πηγή του κακού, εκεί όπου δεν μπορούσαν να δώσουν άλλη λογική εξήγηση, και εφαρμόζοντας παράδοξες μεθόδους για να αντιμετωπίσουν το σοβαρό αυτό πρόβλημα.

Κάπως έτσι ξεπήδησε η ασθένεια του αδελφοδιώκτη, την οποία περιέγραψε ο Κώστας Δ. Μουτζούρης μιλώντας σε διεθνές συνέδριο για τη λαϊκή ιατρική που πραγματοποιήθηκε το 2000, στο Ρέθυμνο.

Στα πρακτικά αυτού του συνεδρίου διαβάζουμε τη σχετική περιγραφή, που μπορεί σήμερα να μας αφήνει άφωνους, όμως κάποτε, πάνω στην απελπισία τους οι άνθρωποι που έβλεπαν το ένα μετά το άλλο τα παιδιά τους να πεθαίνουν, είχαν πιστέψει στην ύπαρξη αυτής της ασθένειας. Κι όχι μόνο πίστευαν πως υπάρχει αδελφοδιώκτης αλλά υιοθετούσαν για να τον θεραπεύσουν παράλογα "γιατρικά" όπως τα περιγράφει ο Κώστας Μουτζούρης, μετά από καταγραφή που έκανε στο Ακρωτήρι Χανίων.

Όταν ένα παιδί, λοιπόν είχε αδελφοδιώκτη, πέθαιναν όλα τα μετά από αυτό αδέλφια του, κυρίως τα αρσενικά.

Τα παιδιά που είχαν αδελφοδιώκτη, έλεγαν τότε, πως είχαν μια άσπρη φλέβα δίπλα στο αριστερό φρύδι.

Για να γεννηθούν άλλα παιδιά μέσα στην οικογένεια και να ζήσουν έπρεπε να πεθάνει εκείνο το παιδί που είχε αδελφοδιώκτη ή να φύγει η υποτιθέμενη ασθένεια.

Για να την εξολοθρεύσουν τι έκαναν; έβαζαν το παιδί σε πυρωμένο φούρνο με το κεφάλι έξω. Δηλαδή όλο το σώμα του βρισκόταν μέσα στο φούρνο εκτός από το κεφάλι που ήταν έξω για να αναπνέει. Θεωρούσαν έτσι πως η φωτιά, που τα απολυμαίνει όλα, καίει όλες τις αρρώστιες και όλα τα κακά, κι άρα και τον αδελφοδιώκτη.

Σύμφωνα με όσα μας περιέγραψε αναγνώστρια η μητέρα της, που έφερε το χαρακτηριστικό σημάδι στο αριστερό φρύδι, επειδή κινδύνευε ο μικρός της αδελφός να πεθάνει αναγκάστηκε να μπεί στο φούρνο σε ηλικία οκτώ ετών. 

Για να ξεγελάσουν το παιδί του είπαν πως είχε γεννήσει η κότα μέσα στο φούρνο κι έπρεπε να μπεί να φέρει έξω το αυγό. Το κοριτσάκι μπήκε μέσα αλλά αυγό δε βρήκε. Του ζήτησαν τότε να επαναλάβει τρείς φορές τη φράση "Εγώ αγαπώ το αδελφάκι μου κι όχι τον αδελφοδιώκτη".

 Αρχικά η 8χρονη πείσμωσε και δεν ήθελε να επαναλάβει αυτά τα λόγια γιατί της είπαν ψέματα για την κότα. Τελικά αναγκάστηκε να το κάνει αφού είχαν ωστόσο ανάψει ένα σωρό με χόρτα μέσα στο φούρνο και είχαν αφήσει μισάνοιχτη την πόρτα, οπότε οι αναθυμιάσεις την υποχρέωσαν να αφήσει τα πείσματα. 

Το περίεργο βέβαια είναι πως ο αδελφός της έγινε καλά ενώ η ίδια έπαψε να φέρει το σημάδι του αδελφοδιώκτη στο φρύδι της 

Ένας άλλος τρόπος που νόμιζαν πως έδιωχνε το πρόβλημα ήταν να πουληθεί εικονικά το παιδί και να φύγει λίγο από το σπίτι, ώστε να μην υπάρχει το κακό εκεί μέσα, όταν γεννηθούν τα άλλα παιδιά της οικογένειας.

 Μετά από ένα χρονικό διάστημα, αφού το κακό είχε απομακρυνθεί για τα καλά , η οικογένεια «αγόραζε» το παιδί που είχε πουλήσει και το γυρνούσε πίσω.

Δε γνωρίζουμε αν αυτές οι περίεργες έως και βασανιστικές πρακτικές απέδιδαν, πάντως το σίγουρο είναι πως σε οικογένειες όπου μετά το πρώτο παιδί είχαμε θανάτους των επόμενων τα πράγματα ήταν σκούρα για το πρωτότοκο.  

(Οι πληροφορίες προέρχονται από τα Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για τη λαική ιατρική που πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο το 2000 από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου, τα οποία και μας διέθεσε ο Βαγγέλης Κρασαγάκης)

  (ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)