Η ξεχασμένη υδατογέφυρα του Μοροζίνι στη Βλυχιά, πάνω από την Κνωσό

Ξεχασμένη σήμερα, μετά τον οικισμό της Βλυχιάς, πάνω από την Κνωσό βρίσκεται μια από τις υδατογέφυρες που κατασκεύασε στο Χάνδακα ο γενικός προβλεπτής  Fransesco Morosini.

Επιβλητική, μονότοξη αλλά με φανερά πλέον τα σημάδια του χρόνου πάνω της, είναι εκεί για να θυμίζει ένα από τα σημαντικότερα έργα υδροδότησης αυτής της πόλης.

Τόσο η θέα της από μακριά όσο και από τη βάση της προκαλεί θαυμασμό καθώς είναι χτισμένη αριστοτεχνικά με μεγάλες πελεκημένες πέτρες που διατηρούνται σχεδόν ακέραιες.

 Φθορά, έχει υποστεί,κατά κύριο λόγο, το επάνω τμήμα της υδατογέφυρας, στο χτιστό αυλάκι (υδαταγωγός) απ όπου περνούσε το νερό. Κομμάτια πέτρας αποκολούνται σταδιακά από αυτό και πέφτουν στο ρυάκι.

Της Ελένης Βασιλάκη

Η συγκεκριμένη υφατογέφυρα, σε αντίθεση μ' εκείνη στο Καρυδάκι, αλλά και τη μεταγενέστερη στα Σπήλια, είναι λιγότερο γνωστή ακόμα και στους ίδιους τους Ηρακλειώτες. Μια πινακίδα ενημερώνει τον επισκέπτη που τυχαία θα βρεθεί στο σημείο πως πρόκειται για ενετικό υδραγωγείο.

Να θυμίσουμε πως το συνολικό μήκος του υδραγωγείου, που κατασκεύασε ο Μοροζίνι, από την πηγή Γράμματα μέχρι την πλατεία των Λιονταριών ήταν 9 βενετσιάνικα μίλια, δηλαδή 15.642 μέτρα. Εκτελέστηκε δε από τους μηχανικούς Zorzi Corner, Raffaele Monani και Francesco Basilicata.

 Ουσιαστικά έπαιρνε τα νερά, από τις πηγές Πελεκητά ή Γράμματα, τον Άγιο Ιωάννη το Μυριστή και τη μονή Καλογραιών στο Καρυδάκι και τα διοχέτευε, σταδιακά, μέσω των υδατογεφυρών στη Σίλαμο και στη Φορτέτζα προς την Καινούργια Πόρτα ακολουθώντας το τείχος. 

Στη συνέχεια παράλληλα από την οδό Πεδιάδος, τα περνούσε από το «Λόφο» και με υδατογέφυρες, πίσω από την πύλη Λαζαρέτου, προς το σημερινό Μουσείο απ' όπου τα έστρεφε αριστερά από το σημερινό ξενοδοχείο Αστόρια, όπου ήταν οι Τρείς Καμάρες. 

Από εκεί το νερό έμπαινε στο κουτούτο, πάνω από το παλιό τείχος, και έφθανε στη θέση της σημερινής βιβλιοθήκης. Αμέσως μετά με μολύβδινη σωλήνα, 10 πόντων, περνούσε υπογείως το δρόμο και κατέληγε στην κρήνη με τα λιοντάρια. Από εκεί υδρευόταν η πόλη και ο στρατός της εποχής εκείνης.

Είναι δε χαρακτηριστικό πως όλο αυτό το έργο άρχισε το 1627 και ολοκληρώθηκε μόλις σε 15 μήνες, στις 25 Απριλίου του 1628.Την ημέρα εορτής του προστάτη της Βενετίας Αγίου Μάρκου έγιναν τα εγκαίνια του.

Το υδραγωγείο του Μοροζίνι διατηρήθηκε έτσι ,εξυπηρετώντας την πόλη, μόνο 20 χρόνια. Όταν άρχισε η πολιορκία του Χάνδακα από τους Τούρκους πρώτη τους δουλειά ήταν να κόψουν το νερό που έφθανε στην πόλη:

«Στο Καρυδάκι σώνουσι και το νερό χει κόψει

στη χώρα να μην έρχεται, να τρέχει στο Τσιγάντε»

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε ιστότοπο, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)

(Με πληροφορίες από "Το Ηράκλειο στο πέρασμα των αιώνων" Στέργιου Γ Σπανάκη)