Το Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου στην Ενετική Έπαυλη Κλόντιο

Κι εκεί που περπατάς στο όμορφο χωριό του Χρωμοναστηρίου, θαυμάζοντας τα απομεινάρια της ενετοκρατίας, «πέφτεις» πάνω σ ένα ελικόπτερο UH-1H Huey κι ένα μικρό Cessna του 1952.

Της Ελένης Βασιλάκη

Δίπλα τους διάφορα άρματα μάχης και ακριβώς πίσω τους ένα υπέροχο κτίσμα, η Βενετσιάνικη Έπαυλη Κλόντιο.

Σ’ αυτό το μοναδικό κτίσμα στεγάζεται από το 2010 το Στρατιωτικό Μουσείο του Ρεθύμνου το οποίο, με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο, αυτό της υπαίθριας έκθεσης βαρύ στρατιωτικού υλικού, προσκαλεί το κοινό να το επισκεφθεί.

Η εμπειρία της επίσκεψης, πιστέψτε με, είναι μοναδική, όχι μόνο γιατί η έπαυλη Κλόντιο είναι καλοδιατηρημένη και δεν κινδυνεύει, όπως στο παρελθόν, από κατάρρευση, όχι μόνο γιατί τα εκθέματα που παρουσιάζονται στο Μουσείο, είναι υπέροχα αλλά κυρίως γιατί ο Στρατός έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στο κομμάτι της εξυπηρέτησης των επισκεπτών του.

Το προσωπικό του υποδέχεται τον κόσμο με χαμόγελο και φροντίζει ώστε καμία απορία του να μην μένει αναπάντητη ενώ φεύγοντας έχει εμπλουτίσει τις γνώσεις του με τόσα πολλά πράγματα που εισερχόμενος στο χώρο αυτό δεν μπορούσε να φανταστεί πως θα έπαιρνε μαζί του.

To Χρωμοναστήρι, είναι ένα χωριό γεμάτο διατηρητέα κτίσματα από την περίοδο της Ενετοκρατίας ενώ στον κοντινό Βρύσινα υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα από την Μεσο-μινωική περίοδο, συνεπώς είναι ένας τόπος που αξίζει κάποιος να γνωρίσει, έτσι κι αλλιώς.

Το κτίριο όπου στεγάζεται το Στρατιωτικό Μουσείο, είναι ξεχωριστό από πλευράς αρχιτεκτονικής και σημασίας. Χρονολογείται από τις αρχές του 17ου αιώνα καθώς κατασκευάστηκε το 1610 ως θερινή κατοικία της ευγενούς Βενετοκρητικής οικογένειας Κλόντιο.

Ο πατριάρχης της οικογένειας ήταν ένας εύπορος φοροεισπράκτορας και ανήκε στην άρχουσα τάξη τους Veneti Nobili, δηλαδή τους Ενετούς ευγενείς της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου.

Στον υπαίθριο χώρο της Έπαυλης, δεσπόζει μάλιστα το οικόσημο της οικογένειας Κλόντιο με το φτερωτό λέοντα του Αγίου Μάρκου.

Μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Οθωμανούς, το 1646, ο Αγάς της περιοχής εγκαταστάθηκε στην Έπαυλη που πλέον έγινε «Κονάκι», δηλαδή αρχοντικό. Οι απόγονοί του την κράτησαν στην ιδιοκτησία τους μέχρι το 1898.

Στη συνέχεια σταδιακά το κτίριο αρχίζει να φθείρεται και κάθε χρόνος που περνούσε το έβρισκε σε χειρότερη κατάσταση καθώς τα κόστη για τη συντήρηση του ήταν μεγάλα.

Όλα αυτά μέχρι το 1985, οπότε ο τελευταίος ιδιοκτήτης της Έπαυλης, Αλκιβιάδης Κοτζάμπασης, αποφασίζει να τη δωρίσει στην τοπική κοινότητα Χρωμοναστηρίου. Κι αυτή όμως δεν μπορούσε να αντέξει τα κόστη συντήρησης κι έτσι το 1997 το κτίριο παραχωρείται στο Γενικό Επιτελείο Στρατού.

Αρχηγός του ΓΕΣ ήταν τότε ο Στρατηγός Μανούσος Παραγιουδάκης, ο οποίος έγινε τελικά και ο ιδρυτής του υπέροχου αυτού Στρατιωτικού Μουσείου.

Στην εσωτερική αυλή της Έπαυλης

Οι αναστηλωτικές εργασίες διήρκησαν μέχρι το 2002 και τα εγκαίνια του χώρου έγιναν το 2010 από τον Στρατηγό Μανούσο Παραγιουδάκη και τον τότε Αρχηγό του ΓΕΣ, Αντιστράτηγο, Φράγκο Φραγκούλη.

Σήμερα ο επισκέπτης της Βίλας Κλόντιο μπορεί να δει διατηρημένα όλα τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της τόσο από την Ενετική όσο και της μετέπειτα Οθωμανική περίοδο, όπως το οικόσημο της οικογένειας Clodio, την «Πύλη των Ευγενών» καθώς και τις δευτερεύουσες εισόδους για το προσωπικό που εργαζόταν εκεί και τα ζώα που εκτρέφονταν για τις ανάγκες της Έπαυλης.

Με αυτά τα "μουστάκια" το νερό από την οροφή οδηγούνταν προς μια οπή στην αυλή κι απο εκεί κατέληγε στη δεξαμενή αποθήκευσης στο υπόγειο

Ακόμα μπορεί να θαυμάσει το άκρως εντυπωσιακό μεσαιωνικό σύστημα υδρορροών , με τα περίφημα «μουστάκια», που καταλήγει σε υπόγεια δεξαμενή νερού μεγάλης χωρητικότητας, τα διαμερίσματα τόσο των ιδιοκτητών όσο και των εργατών, τις αποθήκες φύλαξης τροφίμων και εφοδίων όπως επίσης και στάβλους αλλά και περίτεχνα κατασκευασμένες ταΐστρες για τα ζώα, ακριβώς δίπλα από την είσοδο του εκθεσιακού χώρου.

Επιπλέον στο κτίριο υπάρχει η τραπεζαρία και η κουζίνα ενώ στον επάνω όροφο ένα όμορφο Οθωμανικό χαμάμ. Στο ισόγειο βλέπουμε το πατητήρι αλλά και το ελαιοτριβείο, που διέθετε η Έπαυλη.

Από πλευράς εκθεμάτων αξίζει να πούμε πως παρότι είναι ένα μουσείο της περιφέρειας, διαθέτει αρκετά και πολύ ενδιαφέροντα, ξεκινώντας από εκείνα που φιλοξενούνται στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στη «Μάχη της Κρήτης» και συνεχίζοντας στην αίθουσα με τις στολές του Ελληνικού Στρατού, και τους χώρους με το μουσειακό οπλισμό από την Επανάσταση του 1821 μέχρι και το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ακόμα στις αίθουσες του μουσείου θα δείτε βενετσιάνικες αρχοντικές ενδυμασίες αλλά και τις στολές του τότε προσωπικού. Επίσης ενδιαφέρουσες μακέτες αναπαράστασης μαχών και μικροαντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες, Γερμανοί και σύμμαχοι στρατιώτες όπως και πλούσιο φωτογραφικό υλικό των ναζιστικών θηριωδιών στην Κρήτη.

Στην αίθουσα με τις περιοδικές εκθέσεις αυτή την περίοδο φιλοξενείται υλικό από την αδελφή Κύπρο και τη συμμετοχή αγωνιστών της στις ελληνικές επαναστάσεις και αγώνες.

Ο συνδυασμός της επίσκεψης σ’ ένα τόσο κομψό και ωραίο βενετσιάνικο κτίσμα αλλά και της γνωριμίας μ' όλα αυτά τα αντικείμενα που στόχο έχουν όχι να δείξουν στο κοινό πως γίνεται ένας πόλεμος αλλά κυρίως να το μυήσουν στον τρόπο με τον οποίο ο λαός μας αμύνθηκε έναντι των εχθρών του και αγωνίστηκε για την ελευθερία του είναι θαυμάσιος γι αυτό αν βρεθείτε στην περιοχή αυτή μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου. Η εμπειρία της επίσκεψης θα σας μείνει αξέχαστη.