Το φαράγγι του Αμπά στα νότια Αστερούσια και ο θρύλος που το περιβάλλει

Είναι ίσως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και άγρια φαράγγια της Κρήτης, το οποίο ήλθε με τραγικό τρόπο στο προσκήνιο όταν έπεσε σ' αυτό και έχασε τη ζωή της μια νεαρή κοπέλα στη διάρκεια καταρρίχησης.

Πολλά ακούστηκαν γι' αυτό το φαράγγι, το άγριο ανάγλυφο του, τον μεγάλο καταρράκτη του και τις τεχνικές δυσκολίες που παρουσιάζει για τους λάτρεις του canyoning. 

Ο θρύλος με τον ασκητή

Οι παλιότεροι ήξεραν το φαράγγι του Αμπά κυρίως για το θρύλο που το περιβάλλει και για τον ασκητή που ζούσε εκεί, και στον οποίο οφείλει το όνομα του.  

Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, από τον 4ο αιώνα μ.Χ κι έπειτα, τους μεγάλους ερημίτες ασκητές της Νιτρίας και του Σινά στην Αίγυπτο τους ονόμαζαν αββάδες. Δεν ήταν δύσκολο λοιπόν από τον ασκητής ή αββά που ζούσε στο φαράγγι να προκύψει και η ονομασία του, η οποία από παράφραση έφθασε σ' εμάς ως αμπάς.

Την ωραία ιστορία του είχε καταγράψει το περιοδικό "Κρητικό Πανόραμα," πριν από μερικά χρόνια, μιλώντας με τον 83χρονο Μιχαήλ Μπικάκη, από τους Παρανύμφους, το χωριό κοντά στο οποίο βρίσκεται το φαράγγι.

Όπως λοιπόν ο ηλικιωμένος άντρας είχε διηγηθεί: "Μια φορά ένας χωριανός βοσκός βρέθηκε στην κάτω μπάντα του καταρράκτη, δίπλα στη λιμνούλα. Εκεί συνάντησε ένα γέρο ασκητή που μόνο κόκκαλα είχενε και του έλειπε ένα δαχτύλι από το πόδι ή από το χέρι. Ο ασκητής ζήτησε από το βοσκό επιτακτικά να ξαναγυρίσει την επομένη στον ίδιο τόπο.

Ο βοσκός πράγματι ξαναγύρισε. Στο ίδιο σημείο ακριβώς ο ασκητής κείτονταν νεκρός. 

Εμένα την εποχή εκείνη με πονούσε ο πόδας μου και φορούσα μόνο μια παπούτσα. Αυτή την ευωδία που ένιωσα όταν ξεπρόβαλα στον γκρεμό δεν την ξανάνιωσα στη ζωή μου. Ο πόδας μου αμέσως έγειανε και δεν αισθανόμουνα πόνο καθόλου"

Συνεχίζοντας την περιγραφή του ο Μιχάλης Μπικάκης για το πως έβγαλαν το νεκρό ασκητή από το φαράγγι είπε: "Δεν είχαμε ούτε πετσέτα να τον τυλίξουμε. Τελικά τα καταφέραμε και τον κατεβάσαμε στις Τρεις Εκκλησιές, όπου τον θάψαμε. Αν υπάρχουν πραγματικά άγιοι, αυτός ήταν ένας από αυτούς…"

Φαράγγι με τεχνικές δυσκολίες

Για την ιστορία να πούμε πως το φαράγγι του Αμπά βρίσκεται στα νότια Αστερούσια, πολύ κοντά στο χωριό Παρανύμφοι. 

Είναι ένα μεγάλο, πολύ όμορφο και τεχνικά απαιτητικό φαράγγι το οποίο ξεκινάει από το μικρό οροπέδιο που σχηματίζεται νότια της κορυφής Τίμιος Σταυρός, στα 710 μέτρα, αναπτύσσεται μεταξύ των κορυφών Μονοπόρι, στα 561 μέτρα, και Κεφάλα, στα 610 μέτρα, και καταλήγει στη παραλία των Τριών Εκκλησιών.

Όπως όλα σχεδόν τα φαράγγια, που έχουν σχηματιστεί στα νότια Αστερούσια, έχει πολλές και μεγάλες καταβάσεις, αλλά το σημείο αναφοράς του Αμπά είναι ο καταρράκτης που έχει δημιουργηθεί στην αρχή του, με ύψος περίπου 130 μέτρα, κατ' άλλους 140 μέτρα. 

Πρόκειται για ένα καταρράκτη που προκαλεί δέος, ειδικά τη περίοδο που έχει πολύ νερό. Μάλιστα είναι τόση η δύναμη με την οποία πέφτει το νερό του προς τα κάτω ώστε στο τέλος καταλήγει σε υγρό «καπνό». 

Εκτός του μεγάλου καταρράκτη ο Αμπάς έχει ακόμη άλλες 21 καταβάσεις καθώς και αξιοσημειώτο περιπατητικό κομμάτι. Η υψομετρική διαφορά του φθάνει τα 480 μέτρα, αφού ξεκινάει από τα 510 μέτρα και καταλήγει στα 30.

Το μήκος του φαραγγιού φθάνει τα 4.000 μέτρα και μια ομάδα τεσσάρων ατόμων για να το διασχίσει χρειάζεται περίπου 7 ώρες.

(Οι πληροφορίες για το τεχνικό κομμάτι του φαραγγιού αντλήθηκαν από το skondinakis.blogspot ενώ τις φωτογραφίες μας διέθεσε ο Δημήτρης Καραταράκης)