Οι θησαυροί του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου της Αθήνας δεν είναι μόνο όσοι παρουσιάζονται στις Αίθουσες του, είναι και όλοι όσοι φυλάσσονται στις Αποθήκες του.
Ανάμεσα σε αυτά λοιπόν τα ιστορικά κειμήλια, που βρίσκουμε στις αποθήκες του ιδιαίτερη θέση κατέχει η φορητή εικόνα της «Παναγίας Γλυκοφιλούσας»,τύπος της Καρδιώτισσας, η οποία χρονολογείται από τον 15ο αιώνα.
Πρόκειται για μια εικόνα που ανήκε σε ιδιωτική συλλογή, όμως λόγω της ιδιαίτερης καλλιτεχνικής της αξίας, που αναγνωρίστηκε εξαρχής από το επιστημονικό προσωπικό του μουσείου, αγοράστηκε το 2000. Τα τεχνοτροπικά στοιχεία της παραπέμπουν στον ονομαστό Κρητικό ζωγράφο Άγγελο.
Η Παναγία η Καρδιώτισσα ως έργο διακρίνεται για την πρωτοτυπία της σύνθεσης του, καθώς συνδυάζει δημιουργικά παλαιότερους εικονογραφικούς τύπους.
Εικονίζεται η Θεοτόκος να κρατά τον μικρό Χριστό στα δεξιά της κλίνοντας το κεφάλι στη στάση της Γλυκοφιλούσας και τείνοντας το αριστερό χέρι της στη χειρονομία της Οδηγήτριας που δείχνει στον πιστό τον δρόμο.
Ο Χριστός ανοίγει τα χέρια για να αγκαλιάσει το πρόσωπο της Θεοτόκου και ακουμπά το πηγούνι του στο μάγουλό της ανασηκώνοντας το κεφάλι και το βλέμμα. Από τα ακάλυπτα πόδια του Χριστού κρέμεται το ένα σανδάλι αφήνοντας να φανεί το γυμνό πέλμα ως στοιχείο πάθους.
Είχε μία κόρη, τη Βαρβάρα, και δύο αδερφούς, τον Ιωάννη, ζωγράφο επίσης, και τον Θεόδωρο που ήταν σχολάρχης. Διατηρούσε σχέσεις με το Σιναϊτικό μετόχι της Αγίας Αικατερίνης στον Χάνδακα, όπως φαίνεται από δύο εικόνες τις οποίες κληροδότησε στο Μοναστήρι.
Ήταν ένας ζωγράφος και όχι ένας τεχνίτης. Ένας εγγράµµατος άνδρας που έγραψε τη διαθήκη του μόνος του και ο οποίος διέθετε πλούσια βιβλιοθήκη από την πώλησή της οποίας, μετά το θάνατό του, θα προικίζονταν άπορα κορίτσια.
Οι εικόνες του ζωγράφου, χαρακτηρίζονται από υψηλή καλλιτεχνική ποιότητα, συνδυάζουν στοιχεία από την εικαστική παράδοση της Κωνσταντινούπολης και της Βενετίας. Επίσης, εισάγονται από αυτόν νέα εικονογραφικά θέματα, όπως είναι ο Χριστός, η Άμπελος και νέοι εικονογραφικοί τύποι.
Ο Άγγελος υπέγραφε τα έργα του με το όνομα «Χειρ Αγγέλου» και θεωρείται ως ο πρώτος βυζαντινός ζωγράφος που έκανε κάτι τέτοιο.
Κατά τον Άγγελο Δεληβοριά, πρώην διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη «Ο Άγγελος υπογράφει τα έργα του, γιατί έχει συνείδηση της ποιότητας του έργου του, ενώ ταυτόχρονα μας εισάγει σε μια άλλη συνήθεια, την οποία υιοθετούν ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο Μιχαήλ Δαμασκηνός κ.ά.»
«Αρχικά χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της ακτινογράφησης, η οποία έδειξε την έκταση των φθορών στο εσωτερικό του ξύλου.
Επίσης, έδωσε ενδείξεις για την ύπαρξη άλλου ζωγραφικού στρώματος κάτω από την επιζωγράφηση. Στη συνέχεια εξετάστηκε η επιφάνεια του έργου με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας.
Τα αποτελέσματα της μελέτης τεκμηρίωσαν την ύπαρξη παλαιότερων ζωγραφικών στρωμάτων κάτω από την επιζωγράφηση και καθοδήγησαν τις εργασίες αφαίρεσής της.
Όταν η επιζωγράφηση αφαιρέθηκε, αποκαλύφθηκε πως κάτω από τα δύο μετάλλια, στο επάνω μέρος της εικόνας, υπήρχαν αρχικά ζωγραφισμένες οι μορφές δύο αγγέλων».
Πηγή: Με πληροφορίες από το archaiologia
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.