Συκομουριά: Το "Δέντρο της Ζωής", με φύλλα μουριάς και καρπούς συκιάς

Δεν είναι σπάνιο δέντρο αλλά δεν το λες και συνηθισμένο, ειδικά στην Κρήτη.

Η συκομουριά, ή συκομορέα, ή ficus sycomorus, όπως είναι το επιστημονικό της όνομα, είναι ένα δέντρο που μοιάζει με μουριά αλλά κάνει σύκα.

Συναντήσαμε μερικές, λίγο έξω από το σημείο όπου βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του ερημίτη στο Βαφέ Αποκορώνου Χανίων αλλά και στη χαράδρα Λαγγός, ανάμεσα στα δύο γνωστά σπήλαια της.

Τα φύλλα της συκομουριάς έχουν καρδιοειδές, ωοειδές σχήμα με στρογγυλεμένη κορυφή και μοιάζουν αρκετά με αυτά της μουριάς. Όταν όμως φτάσει η εποχή που βγάζει τους καρπούς του αυτό το δέντρο τότε ξεπετάγονται σύκα, τα οποία λένε μάλιστα πως είναι πολύ εύγευστα, αλλά με διαφορετική γεύση από εκείνα της κανονικής συκιάς .

Επίσης έχουν το χαρακτηριστικό πως για να ωριμάσουν πρέπει να χαραχτούν λίγο με μαχαίρι ενώ βρίσκονται πάνω στο δέντρο. Ύστερα από τρεις μέρες είναι έτοιμα για φάγωμα .

Η συκομουριά είναι δέντρο που κατάγεται από την Αφρική. Φύεται στα νότια της Αραβικής χερσονήσου και σε διάφορα μέρη της Αφρικής, από τη Σενεγάλη στη Νότια Αφρική, μέχρι και την Μαδαγασκάρη.

Επίσης καλλιεργείται από την αρχαιότητα στη Μέση Ανατολή (Αίγυπτο, Λίβανο, Ισραήλ και Συρία). Συναντάται στον Λίβανο όπου υπάρχει και η περίφημη οδός Gemmayzeh το όνομά της οποίας προέρχεται από την αραβική λέξη Gemmayze, η οποία σημαίνει συκομουριά.

Στην Μέση Ανατολή η συκομουριά είναι ένα διακοσμητικό δέντρο μεγάλης σημασίας και πολύ εκτεταμένη χρήσης σε κήπους και σε περιβόλια. Έχει απλωμένα κλαδιά και προσφέρει σκιά.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι καλλιεργούσαν αυτό το είδος, «σχεδόν αποκλειστικά». Απομεινάρια συκομουριάς, αρχίζουν να εμφανίζονται στην αρχαία Αίγυπτο από την έναρξη της τρίτης χιλιετίας π.Χ..

Να σημειωθεί ότι ο καρπός και το ξύλο και μερικές φορές ακόμη και τα κλαδιά, της παρουσιάζονται και απεικονίζονται εκτενώς στους τάφους των Πρώιμων, Μέσων και Ύστερων Αιγυπτιακών Βασιλείων.

Στην αιγυπτιακή μυθολογία, η συκομουριά ήταν το ιερό δέντρο της θεάς Άθωρ, επίσης γνωστή ως η «κυρία της συκομουριάς». Στην Αίγυπτο το χαρακτήριζαν «Δέντρο της Ζωής» κι επειδή θεωρούνταν σύμβολο της αθανασίας το ξύλο της χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή σαρκοφάγων.

Στην Αγία Γραφή, η συκομουριά αναφέρεται επτά φορές στην Παλαιά Διαθήκη και μία φορά στην Καινή Διαθήκη.

Στους Ψαλμούς, οι συκομουριές παρατίθονται μαζί με τα αμπέλια ως πηγές τροφίμων που καταστράφηκαν από τις πληγές που προκληθήκαν στους Αιγύπτιους.

Ο βασιλιάς Δαβίδ διόρισε έναν υπεύθυνο για να φροντίζει τις ελιές και τις συκομουριές στους δυτικούς πρόποδες .Ο βασιλιάς Σολομώντας κατέστησε τους κέδρους τόσο κοινούς όσο τις συκομουριές, διαβάζουμε αλλού.

Στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο αναφέρεται μια συκομουριά στην πόλη της Ιεριχούς. Επίσης ένας κάτοικος της Ιεριχούς, ο Ζακχαίος, λόγω του μικρού του αναστήματος, είχε ανέβει σε μια συκομουριά για να δει τον Ιησού.

Επιπλέον, ένας μύθος που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη λέει ότι ο Ιούδας ο Ισκαριώτης κρεμάστηκε από μια συκομουριά.