Σαν σήμερα ,το 1990, η δολοφονία των καθηγητών Ξανθόπουλου-Πνευματικού στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σαν σήμερα, 27 Νοεμβρίου του 1990, ένα πρωτοφανές έγκλημα συντάραξε την Ελλάδα.  Πρωταγωνιστής του ο μεταπτυχιακός φοιτητής Γιώργος  Πετροδασκαλάκης, ο οποίος δολοφόνησε δύο καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, τον φυσικομαθηματικό Βασίλη Ξανθόπουλο και τον φυσικό Στέφανο Πνευματικό.

Ήταν απόγευμα της 27ης Νοεμβρίου, ο καθηγητής Βασίλης Ξανθόπουλος δίδασκε τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών για την εκτέλεση πολύπλοκων αλγεβρικών υπολογισμών, σε αίθουσα τερματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, μαζί με τον καθηγητή Στέφανο Πνευματικό.

Τότε, ξαφνικά ο φοιτητής Γιώργος Πετροδασκαλάκης, εισέβαλε στο αμφιθέατρο κρατώντας καραμπίνα, και πυροβόλησε εναντίον των δύο καθηγητών. Ο Ξανθόπουλος και ο Πνευματικός έπεσαν επί τόπου νεκροί από τα πυρά, ενώ τραυματίσθηκε σοβαρά στο χέρι ο καθηγητής του ΑΠΘ Σωτήριος Περσίδης.

 Ο δολοφόνος δεν συνελήφθη για το φονικό. Διέφυγε στα βουνά της Κρήτης και ένα χρόνο αργότερα, στις 9 Ιουλίου 1991, ο βοσκός Γεώργιος Τρευλάκης τον βρήκε απαγχονισμένο σε ένα δένδρο, 500 μέτρα από το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος, στα όρια νομών Λασιθίου και Ηρακλείου.

Έτσι δεν μάθαμε ποτέ τα πραγματικά κίνητρα του αν και κατά πάσα πιθανότητα η δολοφονία ήταν πράξη εκδίκησης καθώς δεν είχε γίνει δεκτός σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου. 

Την ημέρα εκείνη ο Γιώργος Πετροδασκαλάκης δολοφόνησε δύο λαμπρά ελληνικά μυαλά της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας.

Ποιοι ήταν οι δύο καθηγητές;

Ο Βασίλης Κ. Ξανθόπουλος σπούδασε Μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έπειτα ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Εκεί υπήρξε μαθητής του μεγάλου Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ (βραβείο Nobel Φυσικής 1983), γνωστού από το ομώνυμο Όριο Chandrasekhar. Πήρε μάστερ το 1976 και το διδακτορικό του στη Φυσική το 1978.

Δίδαξε και εργάστηκε ως ερευνητής σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ καθώς επίσης, στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από το 1983 και μέχρι την δολοφονία του ο Βασίλης Ξανθόπουλος ήταν καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου διετέλεσε και πρόεδρος τμήματος, σε ηλικία μόλις 35 ετών.

 Συνεισέφερε στη μελέτη των συγκρουόμενων επίπεδων βαρυτικών κυμάτων. Μαζί με τον Τσαντρασεκάρ ανακάλυψαν μία ακριβή λύση για τη σύγκρουση αυτή.Η λύση ονομάζεται σήμερα «λύση Chandrasekhar-Ξανθόπουλου για συγκρουόμενο επίπεδο κύμα».

Συνέγραψε πάνω από 50 πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες και το μικρό εκλαϊκευτικό βιβλίο «Περί αστέρων και Συμπάντων» .Μέχρι τον θάνατό του συνεργαζόταν επιστημονικά και συνδεόταν φιλικά με τον Τσαντρασεκάρ, ο οποίος τον είχε επισκεφθεί στην Κρήτη αρκετές φορές.

Προς τιμή του Βασίλη Ξανθόπουλου το μεγάλο αμφιθέατρο της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης ονομάσθηκε «Αμφιθέατρο Βασίλη Ξανθόπουλου». Επίσης, καθιερώθηκε να προκηρύσσεται κάθε χρόνο από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας Β. Ξανθόπουλου - Σ. Πνευματικού» στη μνήμη τους, η απονομή του οποίου γίνεται από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Εκτός από αυτό το βραβείο, που δίνεται σε Έλληνες επιστήμονες ανεξαρτήτως ειδικότητας και ηλικίας, υπάρχει και το διεθνές "Xanthopoulos Award", θεσμοθετημένο επίσης από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας και απονεμόμενο μία φορά κάθε τρία χρόνια από την General Relativity and Gravitation Society σε επιστήμονα κάτω των 40 ετών που έχει «εξέχουσα (κατά προτίμηση θεωρητική) συνεισφορά στο πεδίο της βαρυτικής Φυσικής».

Ο Στέφανος Πνευματικός γεννήθηκε  σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου αποφοίτησε το 1979 και με υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Βουργουνδίας όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας το 1982.

Για την ερευνητική του συμβολή στη Μη Γραμμική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης του απονέμεται το 1984 ο ανώτατος διδακτορικός τίτλος Φυσικών Επιστημών της Γαλλίας. Το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο του Los Alamos Αμερικής τον προσκαλεί αμέσως ως τακτικό μέλος και εκεί συνεχίζει τις έρευνες του στα μη γραμμικά φαινόμενα .

Οι εργασίες του δημοσιεύονται στα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά, ενώ Διεθνή Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια τον προσκαλούν να δώσει διαλέξεις πάνω στα ερευνητικά του αποτελέσματα.Το παγκόσμιας εγκυρότητας επιστημονικό περιοδικό Nature γράφει: « Από τις εργασίες του Στέφανου Πνευματικού αναδύεται ακτίδα ελπίδας για την ερμηνεία των προκλητικά ανεξήγητων φαινομένων αλληλεπίδρασης των μακρομορίων με το υδάτινο περιβάλλον τους…» (Nature, Vol. 33221, April 1988).

Στην Ελλάδα συνεργάζεται ερευνητικά με το νεοσύστατο Ερευνητικό Κέντρο Κρήτης και αναλαμβάνει ως διευθυντής του Τομέα Υπολογιστικής Φυσικής του οποίου υπήρξε βασικός δημιουργός. Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης διδάσκει προχωρημένα μαθήματα Φυσικής και δίνει σειρές μεταπτυχιακών μαθημάτων στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.