Ομιλία στο Ηράκλειο για τα μεταβυζαντινά ιατροσοφικά χειρόγραφα και φαρμακευτικά βοτανολόγια

Ομιλία με θέμα «Μεταβυζαντινὰ ιατροσοφικά χειρόγραφα και φαρμακευτικά βοτανολόγια. Και ένα κρητικο- ιταλικό φαρμακευτικό βοτανολόγιο» θα πραγματοποιήσει ο Προϊστάμενος  του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης Αγαμέμνονας Τσελίκας στο Ηράκλειο μετά από πρόσκληση από το Μουσείο Ιατρικής Κρήτης.

Το γνωστό, και από την συμβολή του στα πρόσφατα επιτεύγματα της διεθνούς διεπιστημονικής ομάδας για την ερμηνεία του "Μηχανισμού των Αντικηθύρων", φιλόλογο και παλαιογράφο, Αγαμέμνονα Τσελίκα θα έχουν τη χαρά να ακούσουν όσοι βρεθούν την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, στις 7 το απόγευμα.  

Στο πλαίσιο της ομιλίας, το Μουσείο Ιατρικής θα τιμήσει τον Θεσσαλονικέα ιατρό και συλλέκτη Στάθη Χατζηιωαννίδη, ο οποίος δώρισε στο Μουσείο Ιατρικής Ιατροσοφικό Χειρόγραφο του 1820, έκθεμα μοναδικής αξίας

Όπως ο ίδιος ο κ Τσελίκας περιγράφει «Στην επί σειρά πολλών ετών ενασχόλησή μου με την παλαιογραφική έρευνα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις που έπρεπε να περιγράψω κάποια χειρόγραφα που ανήκαν στην κατηγορία που ονομάζουμε ιατροσόφια.

Είναι χειρόγραφα με αρθρωτό κείμενο, δηλαδή αποτελούνται από μια σειρά αριθμημένων κεφαλαίων με ιατρικό περιεχόμενο, γραμμένα σε απλοελληνική γλώσσα και κατά μεγάλο ποσοστό χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα έως και τις μέρες μας.

 Η ιατρική ύλη είναι δομημένη κατά κατηγορία παθήσεων ή ασθενειών σύμφωνα με την κλασική μέθοδο, δηλ. από την κεφαλή μέχρι τα άκρα, ή κατά  φαρμακευτικὲς παρασκευές και τέλος κατά φαρμακευτικές ύλες κατ΄ εξοχήν βοτανολογικές.

Κατά τα τελευταία χρόνια η ιατροφαρμακευτική έρευνα έχει στραφεί στα κείμενα αυτά, δεδομένου ότι, βάσει κειμενολογικών διαπιστώσεων, τα κείμενα αυτά βασίζονται σε επίσημα κλασικά ιατροφαρμακευτικά συγγράμματα από την εποχή της κλασικής εποχής και του Βυζαντίου, όπως επίσης και σε ελληνικές και μεσαιωνικές ευρωπαϊκές φυσικές πραγματείες. 

Πειραματικές απόπειρες με την εφαρμογή  σύγχρονων εργαστηριακών μέσων και μεθόδων ήδη έχουν επαληθεύσει ότι όντως οι ιατροφαρμακευτικές συνταγές ή οι θεραπευτικές οδηγίες  δεν απέχουν από τις σημερινές επίσημες επιστημονικές διαπιστώσεις.

 Μάλιστα, ακριβώς τα τελευταία χρόνια η φαρμακευτική και διατροφική αγορά κατακλύζεται από σκευάσματα που διαφημίζουν την βασική τους προέλευση από «παλαιές» συνταγές"

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα παρουσιαστούν, την Τετάρτη,  παραδείγματα του περιεχομένου των χειρογράφων αυτών και επί πλέον το περιεχόμενο ενός κρητικο – ιταλικού φαρμακευτικού βοτανολογίου που εντοπίστηκε στα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας και χρονολογείται τον 17ο αιώνα.