Στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο
και σε εικονοστάσι που βρίσκεται δεξιά, στο μέσο περίπου του ναού, υπάρχει και τιμάται μια πολύ ιδιαίτερη εικόνα.
Πρόκειται για τον Άγιο Σπυρίδωνα, την εικόνα της συντεχνίας
των «Πλακουντοποιών» δηλαδή των φουρνάρηδων,όπως θα δείτε χαραγμένη τη σχετική
επιγραφή στο ασημένιο κάλυμμα που την περιβάλλει, αφήνοντας να φανεί μόνο το
πρόσωπο του Αγίου.
Ποια είναι όμως η ιστορία αυτής της εικόνας που την
κάνει μοναδική;
Στο Ηράκλειο, κάπου στα 1870, στην περιοχή όπου
βρίσκεται σήμερα ο Άγιος Τίτος λειτουργούσε ο φούρνος του Μιχάλη Φουντουλάκη
που εξυπηρετούσε τόσο τους Τούρκους κατοίκους του Μεγάλου Κάστρου όσο και τους χριστιανούς.
Τότε δεν χρησιμοποιούσαν ταψιά για να μεταφέρουν για
ψήσιμο τα ψωμιά τους αλλά μεγάλες σανίδες, τις τάβλες.
Ένας Τούρκος Αγάς
πήγαινε εκεί για ψήσιμο το ψωμί του κάνοντας όμως πάντα κάτι που παραξένευε το
φουρνάρη.
Έφερνε δηλαδή ο ίδιος προσωπικά το ψωμί στο φούρνο, πάνω σε μια χοντρή και παλιά τάβλα, το άφηνε
για ψήσιμο κάνοντας του ένα σημάδι για να ξεχωρίζει από των υπολοίπων και με μεγάλη προσοχή και φροντίδα έπαιρνε την τάβλα πίσω, επιστρέφοντας όταν πια ήταν ψημένο για να το παραλάβει.
Ο Φουντουλάκης είχε μεγάλη περιέργεια για τη
συμπεριφορά του Αγά η οποία μεγάλωσε όταν έμαθε πως το ψωμί του δε φούσκωνε με
προζύμη, όπως του υπόλοιπου κόσμου, αλλά μόνο του, απλά και μόνο επειδή το έβαζε πάνω στη συγκεκριμένη σανίδα.
Όταν έκανε το λάθος ο Αγάς να στείλει για ψήσιμο το
ψωμί του με μια υπηρέτρια ο φουρνάρης κατάφερε να την πείσει να μην πάρει
την τάβλα πριν ψηθεί το ψωμί αλλά μετά.
Περιεργαζόμενος το χοντρό ξύλο της είδε
πως ήταν χαραγμένη επάνω της η μορφή ενός Αγίου, που δεν
μπορούσε να αναγνωρίσει. Τότε αποφάσισε να την κρατήσει.
Όταν ψήθηκε το ψωμί και γύρισε η υπηρέτρια να το
πάρει μαζί με την τάβλα ο φούρναρης της είπε ψέματα πως μπερδεύτηκε με κάποια άλλη και
την πήρε κατά λάθος άλλος πελάτης.
Ο Αγάς όταν έμαθε τι είχε συμβεί έτρεξε στο
φούρνο και τα έβαλε με το Φουντουλάκη κόβοντας του, πάνω στον άγριο καυγά που ξέσπασε μεταξύ τους, το αυτί.
Ότι κι αν έκανε ο Αγάς ο φούρναρης δεν του γύριζε την τάβλα και μάλιστα για να γλυτώσει την οργή του Τούρκου ο Φουντουλάκης έφυγε από την Κρήτη και πήγε
στην Αίγυπτο όπου εργάστηκε, επιστρέφοντας πάλι στο Ηράκλειο όταν πια είχαν φύγει οι Τούρκοι
Τότε έδειξε την τάβλα, που είχε καλά φυλάξει, σε αγιογράφο
κι εκείνος αναγνώρισε στην επιφάνεια της τη μορφή του Αγίου Σπυρίδωνα.
Μάλιστα πληρώθηκε
κιόλας να ζωγραφίσει πάνω από τη χαραγμένη στο ξύλο μορφή του Αγίου ώστε να φανεί
καλύτερα. Στη συνέχεια ο Φουντουλάκης τη δώρισε στο σωματείο των Πλακουντοποιών
που πλέον είχε την εικόνα του προστάτη της.
Για δεκαετίες, μέχρι και το 1910, γινόταν κάθε χρόνο, στις 12 Δεκεμβρίου που γιορτάζει ο Άγιος, περιφορά της εικόνας και ένας
εκ των φουρνάρηδων της πόλης την έπαιρνε μετά στο σπίτι του μέχρι την επόμενη
χρόνια.
Όμως το 1910 το σωματείο έφτιαξε το εικονοστάσι, που σήμερα βλέπουμε
στον Άγιο Μηνά κι εκεί τοποθέτησε μόνιμα πλέον την εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνα, για
να την προσκυνά και να επικαλείται τη βοήθεια της όλο το Ηράκλειο.
Λεπτομέρειες χαραγμένος πάνω στο ασημένιο κάλυμμα της εικόνα |
(Με πληροφορίες από το φυλλάδιο του Μητροπολιτικού
Ναού του Αγίου Μηνά για την ιστορία της εικόνας, 2013)