Το ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς και άλλα παρατηρήματα που συνοδεύουν την έλευση του νέου χρόνου

Ο άνθρωπος ανέκαθεν πίστευε πως ανάμεσα μας κυκλοφορεί το καλό και το κακό, πως υπάρχουν άτομα φορείς καλών και κακών ιδιοτήτων.

Αυτή η πίστη γίνεται εντονότερη την Πρωτοχρονιά με τη βαθιά ριζωμένη παράδοση του ποδαρικού.

Ο Ιώβ είχε πει στον πεθερό του Λάβαν «…ευλόγησε με ο Θεός επί τω ποδί μου» ενώ η Αγία Γραφή αναφέρει για τον Ιωσήφ όταν μπήκε στο σπίτι του Πετεφρή «…επί τίνας ειώθασι των θεραπώντων καλόποδας λέγει».

Στο μεσαιωνικό νομοκανόνα της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους, όπως μας μεταφέρει ο λαογράφος Νικόλαος Πόλίτης, αναγράφεται « Όσοι πιστεύουσι…του ανθρώπου το συναπάντημα κακόν ή της αρχιμηνιάς παρατηρούσι»

Ο λαός μας, ειδικά στο παρελθόν, πρόσεχε πολύ ποιος θα μπει στο σπιτικό ή στο μαγαζί του να του κάνει ποδαρικό την πρώτη μέρα του νέου χρόνου θεωρώντας πως από αυτό και μόνο θα κριθεί η έκβαση όλης της χρονιάς και η καλοτυχία που θα τη συνοδεύει .

 Και είναι πολλοί εκείνοι που δεν πιστεύουν μόνο στο πρωτοχρονιάτικο ποδαρικό αλλά ακόμα και στο καθημερινό ή εκείνο στην αρχή κάθε μήνα, ειδικά όσοι ασχολούνται με το εμπόριο που από τον πρώτο πελάτη ή γενικότερα άνθρωπο που θα μπει στην επιχείρηση τους κρίνουν την εξέλιξη όλης της ημέρας, της εβδομάδας ή του μήνα.

Ειδικά την Πρωτοχρονιά όμως οι προδιαγραφές για εκείνον που θα ήθελε ο καθένας να κάνει το ποδαρικό στο σπίτι του ήταν και είναι συγκεκριμένες: να είναι καλόκαρδος, αγνός, καλότυχος, πρόσχαρος, κι όχι χαροκαμένος. 

Συνήθως αυτά τα χαρακτηριστικά πληρούν τα παιδιά οπότε την πρώτη ημέρα του χρόνου όλοι θέλουν να είναι ένα αθώο παιδί εκείνο που πρώτο θα μπει στο σπίτι για το ποδαρικό.

Μάλιστα για ένα τέτοιο ποδαρικό πάντα υπάρχει και ανταμοιβή, όχι μόνο σε κέρασμα αλλά και με τη λεγόμενη «καλή χέρα» δηλαδή ένα ποσό, άλλοτε συμβολικό άλλοτε μεγαλύτερο, που δίνεται στο παιδί για να το καλοκαρδίσει εκείνος που περιμένει πως η έλευση του στο σπίτι του μόνο καλά θα φέρει.

Την Πρωτοχρονιά είθισται να προσέχει ο λαός μας κι άλλα πράγματα, δηλαδή να μην καυγαδίσει, να μην στεναχωρηθεί, να μην κλάψει και γενικότερα αποφεύγει οτιδήποτε χαλάσει την ημέρα, θεωρώντας πως αν εξελιχθεί αυτή άσχημα τότε εξίσου άσχημα θα πάει και όλη η χρονιά.

Ποδαρικό από το εικόνισμα

Βέβαια να πούμε πως στα χωριά της Κρήτης παλιότερα και σε πολλές περιπτώσεις και σήμερα το πραγματικό ποδαρικό το έκανε και το κάνει  το εικόνισμα που η νοικοκυρά είχε πάει, πριν τα Χριστούγεννα, στην Εκκλησία και το είχε αφήσει για μέρες να λειτουργηθεί και να πάρει την ευλογία. 

Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς πήγαινε στην καθιερωμένη δοξολογία και φεύγοντας έπαιρνε μαζί της και το εικόνισμα το οποίο έφερνε στο σπίτι για να κάνει ευλογημένο ποδαρικό.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)