Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική της Αγιάς στα Χανιά και η κρυμμένη καμπάνα που ακούνε μόνο οι αληθινά πιστοί

Δίπλα στο μικρό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Αγιά Χανίων βρίσκονται τα ερείπια της τρίκλιτης Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, που ήταν αφιερωμένη επίσης στην Παναγία και χρονολογείται από τον 5^ο αιώνα μ. Χ.

Της Ελένης Βασιλάκη

Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Άραβες, ανοικοδομήθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως καθεδρικός της Επισκοπής Κυδωνίας , που μεταφέρθηκε στην ενδοχώρα και μετονομάστηκε σε Επισκοπή Αγιάς.

Τα πρώτα χρόνια της Ενετικής κατοχής ο Λατίνος επίσκοπος της Αγίας παρέμεινε εκεί, πριν μετακομίσει μόνιμα στα Χανιά.

Οι εξωτερικοί τοίχοι της Παλαιοχριστιανικής διασώζονται σε αρκετό ύψος αλλά ως ερείπια. Διακρίνονται τα τρία κλίτη της ενώ η σκεπή της ήταν ξύλινη και η διάταξη της σε σχήμα Τ.

Η ημικυκλική αψίδα του ιερού προεξέχει στα ανατολικά  ενώ στα δυτικά βρισκόταν νάρθηκας ίδιου πλάτους. Τα κλίτη χωρίζονται με χοντρές κολώνες από πορφυρίτη και γκρίζο γρανίτη.

Μαρμάρινα διαχωριστικά παραθύρων κι ένα ανεστραμμένο κιονόκρανο διακοσμημένο με το μονόγραμμα του Χριστού στην πρόσοψη, λαξευμένο σε γκρι μάρμαρο, που μοιάζει με βάση πιθανόν σε δεύτερη χρήση, με την επιγραφή ΔΙΟΝΥΣ στην επιφάνεια του, διασώζονται  από την πρώτη χρήση του ναού.

Η Παλαιοχριστιανική μετατράπηκε σε μια απλή τρίκλιτη κατά τη μέση Βυζαντινή περίοδο με κατάργηση τμήματος της και προσθήκη αψίδων. Εκείνη την περίοδο φαίνεται να διακοσμήθηκε και με τοιχογραφίες με μορφές Αγίων.

Η παράδοση λέει πως η Παλαιοχριστιανική είχε μια καμπάνα που όταν ο ναός καταστράφηκε κρύφτηκε εκεί κοντά και την ακούνε σήμερα μόνο όσοι έχουν αληθινή πίστη. Κάποιες από τις γυναίκες της περιοχής που μένουν στο ναό της Κοιμήσεως, τις ημέρες που γιορτάζει η Παναγία, λένε πως την έχουν ακούσει να χτυπάει αλλά δεν μπορούν να προσδιορίσουν που ακριβώς είναι κρυμμένη.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)