Ο ερειπωμένος Άγιος Λεόντιος στο Αβδού, από τους λίγους που αφιερώθηκαν στον Άγιο στην Κρήτη

Νοτιοδυτικά του οικισμού Αβδού του Δήμου Χερσονήσου βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Αγίου Λεοντίου.

Οι αρχαιολόγοι μιλούν για ένα κτίσμα του 15^ου αιώνα το οποίο μάλιστα έφερε και τοιχογραφίες ενώ δε γνωρίζουμε πότε και πως καταστράφηκε.

Δυστυχώς δεν προβλέπεται αναστήλωση του, παρά μόνο τοποθέτηση καλύμματος οροφής για να προστατευθεί ότι έχει απομείνει από το ναό, του οποίου μάλιστα τμήματα φυλάσσονται και στην παρακείμενη εκκλησία του Χριστού.

Τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία της ενορίας και των κατοίκων της περιοχής γίνεται λειτουργία στον ερειπωμένο ναό στις 18 Ιουνίου ημέρα εορτής του Αγίου Λεοντίου εκ Αιγίνης.

Πως όμως προέκυψε η ανέγερση ενός ναού αφιερωμένου στον Άγιο Λεόντιο, που δεν είναι από εκείνους τους Αγίους που τιμώνται ευρέως στην Κρήτη;

Στην περιοχή αυτή υπήρχε οικισμός που ονομαζόταν Άι Λέντης ο οποίος θέλει η παράδοση να ερημώθηκε εξαιτίας θανατηφόρας ασθένειας, πιθανόν της πανούκλας. 

Οριστική εγκατάλειψη του έχουμε το 1841, μετά τη μάχη που έδωσαν οι κάτοικοι του Αβδού με τους Τούρκους.

Στην τουρκική απογραφή πάντως του 1671 υφίσταται ως οικισμός με λιγοστούς κατοίκους ο Άι Λέντης και συγκεκριμένα, όπως διαβάζουμε στα Κρητικά Χρονικά, με 8 κατοίκους εκ των οποίων ένας πλούσιος, έξι μεσαίας τάξης και ένας πτωχός εργαζόμενος.

Το χωριό αυτό προφανώς ονομάστηκε Άι Λέντης λόγω της ύπαρξης στην περιοχή του ναού του Αγίου Λεοντίου, που προυπήρχε. Επακριβώς όμως εικόνα για το σε ποιόν Άγιο Λεόντιο ήταν αφιερωμένος δεν έχουμε.

Γιατί αν αναζητήσει κανείς πληροφορίες στο ορθόδοξο αγιολόγιο θα βρει τουλάχιστον δύο Αγίους με αυτό το όνομα και μάλιστα εκείνος που γιορτάζει στις 14 Μαΐου είχε σχέση και επαφή με την Κρήτη ενώ ο Άγιος Λεόντιος που καταγόταν από την Αίγινα και τιμάται στις 18 Ιουνίου όχι.

Το ίδιο ισχύει και για τον Άγιο Λεόντιο που βρίσκεται στην περιοχή του Θραψανού, ούτε εκεί επακριβώς γνωρίζουμε σε ποιόν Άγιο, που φέρει το όνομα Λεόντιος ήταν αφιερωμένος, όμως κι εκείνος επελέγη να πανηγυρίζει στις 18 Ιουνίου.

Ποιος ήταν ο Άγιος Λεόντιος

Ο  Άγιος Λεόντιος, που σχετίστηκε με την Κρήτη, καταγόταν από την Τιβεριούπολη της Φρυγίας και γεννήθηκε περί το β' ήμισυ του 12ου αιώνα μ.Χ. Αφού ταξίδεψε σε διάφορα μέρη κατέληξε στην Πάτμο στη μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου όπου εξελέγη  ηγούμενος.

Οι επισκέψεις του όμως στην Κρήτη ήταν τακτικές καθώς από εδώ κάλυπτε τις υλικές ανάγκες της Μονής του.  Είχε δε ορμητήριο στην Κρήτη το μονύδριο του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου στην αρχαία  Άπτερα, το οποίο ήταν τότε μετόχι της μονής Πάτμου.

Το 1170 μ.Χ. έγινε Πατριάρχης Ιεροσολύμων όμως εξαιτίας του ελέγχου που άσκησε στο νέο αυτοκράτορα Ανδρόνικο Κομνηνό, ο Λεόντιος εξορίστηκε και πέθανε σε βαθιά γεράματα στις 14 Μαΐου 1190 μ.Χ.

Αντίθετα ο Άγιος Λεόντιος που τιμάται τον Ιούνιο γεννήθηκε στην Αίγινα και κατετάγη στο στρατό όπου κατέλαβε σημαντικά αξιώματα. 

Διδάχθηκε την χριστιανική πίστη ενώ βρισκόταν στην Αφρική όπου και μαρτύρησε όταν ο Αφρικανός ηγεμόνας Αδριανός, του ζήτησε να αρνηθεί την πίστη του κι εκείνος δεν το έκανε.