Χειροποίητες ξομπλιαστές κουλούρες, έργα τέχνης, και γλυκά από το γυναικείο συνεταιρισμό του Μαράθου

Βρώσιμα "έργα τέχνης" που διαιωνίζουν τις παραδόσεις του χωριού τους δημιουργούν οι γυναίκες στο χωριό Μάραθος μέσω του Αγροτικού Οικοτεχνικού Συνεταιρισμού με την επωνυμία «Το ξομπλιαστό κουλουράκι».

Της Ελένης Βασιλάκη

Οι ξομπλιαστές κουλούρες της Κρήτης, ζυμωμένες και στολισμένες, με μεγάλη μαεστρία, με ξόμπλια που αναπαριστούν τον κύκλο της ζωής φτιάχνονται για να συνοδεύσουν όμορφες στιγμές του ανθρώπινου βίου, από το γάμο και τον αρραβώνα, μέχρι τη βάπτιση και τη γέννηση ενός παιδιού.

Οι Μαραθιανές κράτησαν αυτή την όμορφη παράδοση του χωριού τους κι αντί να δημιουργούν ξομπλιαστές κουλούρες μόνο για τις δικές τους χαρές επέλεξαν να τη μοιραστούν και με άλλους, όλους εκείνους που είτε αποζητούν να συνεχίσουν να διατηρούν τα έθιμα του τόπου τους είτε επιδιώκουν να δώσουν ένα τόνο πρωτοτυπίας σε ξεχωριστές περιστάσεις στη ζωή τους.

Επισκεφθήκαμε το χωριό Μάραθος και το  χώρο όπου οι 16 γυναίκες μέλη του Συνεταιρισμού φτιάχνουν  τις ξομπλιαστές κουλούρες τους και πραγματικά μείναμε έκπληκτοι με την τέχνη τους, την υπομονή και την αγάπη με την οποία περιβάλλουν  τα δημιουργήματα τους. Γιατί βλέποντας πως παρασκευάζεται μια ξομπλιαστή κουλούρα αλλά και το τελικό αποτέλεσμα δύσκολα μπορεί να μιλήσει κανείς για ένα απλό προϊόν από ζυμάρι κατατάσσοντας το μάλλον στην κατηγορία των καλλιτεχνημάτων.

 «Το ξομπλιαστό κουλουράκι» δημιουργήθηκε το 2000  μέσω προγράμματος της Αναπτυξιακής το οποίο εντόπισε ο τότε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Τυλίσου και γνωστός γυναικολόγος-μαιευτήρας Βασίλης Λίβας και πρότεινε στις συγχωριανές του να μην το αφήσουν ανεκμετάλλευτο. Ξέροντας και από τη δική του οικογένεια την παράδοση που υπήρχε στο Μάραθος να φτιάχνουν οι γυναίκες ξομπλιαστά κουλούρια και άλλα παραδοσιακά γλυκίσματα θεώρησε πως ένας γυναικείος συνεταιρισμός θα έβγαζε τα όμορφα δημιουργήματα του χωριού εκτός των ορίων του και ταυτόχρονα θα εξασφάλιζε στις κατοίκους του ένα έξτρα εισόδημα.

Πράγματι η ιδέα αυτή δεν άργησε να γίνει πράξη. Ο τότε δήμαρχος Τυλίσου Σταύρος Χαλκιαδάκης και το τοπικό συμβούλιο της περιοχής παραχώρησαν το παλιό κοινοτικό κατάστημα του χωριού για να φιλοξενήσει τις δραστηριότητες του νέου γυναικείου Συνεταιρισμού. Οι 16 γυναίκες που σήμερα μετέχουν στο Συνεταιρισμό έχουν υπερβεί τους εαυτούς τους και  με συνώνυμο την ποιότητα, τα αγνά υλικά και πάνω από όλα το χειροποίητο φτιάχνουν, κατόπιν  παραγγελίας, ξομπλιαστά κουλούρια, βουτήματα, καλιτσουνάκια, πιτάκια,κουραμπιέδες, γλυκό ψωμί και άρτους που η φήμη τους έχει φτάσει στα πέρατα του κόσμου.

Η κορωνίδα βέβαια όλων των παρασκευών τους είναι οι ξομπλιαστές κουλούρες. Στολισμένες με ζυμαρένιους περίτεχνους σταυρούς, μαργαρίτες, τριαντάφυλλα, στάχια, μικρά λουλουδάκια, σαλιγκάρια, ψαράκια, φύλλα, σταφύλια, κομπολόγια,  πεταλούδες και άλλα ξόμπλια απαιτούν πολύωρη εργασία για να φτάσουν στους τελικούς παραλήπτες τους.

Οι ξομπλιαστές κουλούρες μπορούν να γίνουν σε διαφορετικά μεγέθη, με πιο συνηθισμένο το βάρος τους να κυμαίνεται από 1-2 κιλά, βέβαια κάποιοι κάνουν παραγγελίες ακόμα και σε ατομικά μικρά ξομπλιαστά κουλουράκια. Επίσης μπορούν να γίνουν πάνω σε διαφορετική βάση ψωμιού, είτε ανεβατό είτε απλό , μπορούν ακόμα, ανάλογα με αυτό που ζητά ο πελάτης, να στολιστούν πολύ ή λιγότερο.

Στο Συνεταιρισμό «Το ξομπλιαστό κουλουράκι» υπάρχει καταμερισμός εργασίας. Παρότι και οι 16 γνωρίζουν να κάνουν όλα τα σχέδια πάνω στις κουλούρες η καθεμία συνήθως ασχολείται με ένα απ αυτά ώστε να μπορεί να το ολοκληρώνει σε μικρότερο χρόνο, αν και η έννοια του χρόνου σε αυτή την περίπτωση με τόση λεπτοδουλειά που πρέπει να γίνει, είναι σχετική.

Αρχικά φτιάχνουν, ακολουθώντας τις συνταγές που έχουν, τη βάση της κουλούρας και την αφήνουν να «ανέβει» όσο εκείνες ετοιμάζουν τα ξόμπλια της με το υπόλοιπο ζυμάρι. Αν δεν είναι η βάση ανεβατή τότε απλά αφήνουν στην άκρη να ξεκουραστεί. Δουλεύουν για ώρες πάνω στα ξόμπλια ειδικά όταν οι παραγγελίες είναι μεγάλες, με τάξη και οργάνωση και με τόση έννοια λες και κάθε φορά φτιάχνουν ξομπλιαστές κουλούρες για τις χαρές των δικών τους παιδιών.

Αφού ολοκληρώσουν όλα τα ξόμπλια και τα απλώσουν σε ταψιά μια εξ αυτών αναλαμβάνει να τα τοποθετήσει πάνω στη βάση του ψωμιού ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά ώστε να υπάρχει αρμονικό αποτέλεσμα. Στο τέλος τα αυγώνουν και τα τοποθετούν στο φούρνο για ψήσιμο.

Άγρυπνο μάτι σε όλη τη διαδικασία η πρόεδρος του Συνεταιρισμού Μαρίνα Μουλακάκη η οποία όπως μας είπε τα περίτεχνα μαραθιανά ξομπλιαστά κουλούρια έχουν ταξιδέψει ως την Αμερική, την Ιταλία, την Κύπρο, τη Γερμανία, τη Μάλτα κ.α. Κρητικοί που ζουν εκεί ή ξένοι που δεν έχουν καμία σχέση με την Κρήτη και είδαν δείγματα δουλειάς τους, τα οποία λάτρεψαν, έκαναν παραγγελία στο Συνεταιρισμό και οι γυναίκες μέλη του τους την ετοίμασαν.

Κεράσματα από το Γυναικείο Συνεταιρισμό του Μαράθου πλαισίωσαν και το γάμο του γνωστού τραγουδιστή Αντώνη Ρέμου, ενώ ο σεφ Δημήτρης Σκαρμούτσος τα προτιμά τόσο για το δικό του μαγαζί όσο και για άλλα στην Αθήνα ,στα οποία έχει την ευθύνη. Και ο καταγόμενος από την Κρήτη πασίγνωστος μάγειρας Ηλίας Μαμαλάκης έχει κάνει το πέρασμα του από το Συνεταιρισμό κι έχει μάλιστα αφιερώσει σε γαστρονομικό περιοδικό ολόκληρη σελίδα για τα ξομπλιαστά κουλούρια του.

Είναι αλήθεια πως ότι γίνεται με αγάπη πάει μπροστά και ο Αγροτικός Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός  «Το ξομπλιαστό κουλουράκι» δημιουργήθηκε και λειτουργεί με πολύ αγάπη κι αυτό φαίνεται στη δουλειά του και στην καλή φήμη που έχει αποκτήσει.

 Παρότι θα μπορούσε να έχει μετεξελιχθεί σε μια πολύ μεγαλύτερη μονάδα δεν το επιδιώκει γιατί θέλει να διατηρεί, χωρίς εκπτώσεις, την ποιότητα στα προϊόντα του και κυρίως ότι κάνει να το κάνει με το χέρι γιατί μόνο μέσω αυτού μπορεί να περάσει τα θετικά συναισθήματα των γυναικών μελών του στα δημιουργήματα του, από το πιο μικρό βούτημα μέχρι την πιο περίτεχνη ξομπλιαστή κουλούρα.

Κι επειδή κάποιοι ίσως μπείτε στον πειρασμό να δείτε όλα αυτά που περιγράφουμε παραπάνω από κοντά και ίσως να τα γευθείτε μπορείτε να κάνετε μια βόλτα ως το όμορφο χωριό τους, το Μάραθος,  ή να επικοινωνήσετε μαζί τους στο τηλέφωνο 2810-521051

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)