Στα μονοπάτια της ιστορίας και της παράδοσης του Τεμένους περπάτησαν οι "Μυθοκρουσμένοι"

Ούτε η Ωκεανίδα κατάφερε να πτοήσει την περιβαλλοντική ομάδα του Εσπερινού Γυμνασίου Ηρακλείου, τους Μυθοκρουσμένους, από το να εκδράμουν την Κυριακή και να γνωρίσουν μερικές ακόμα από τις ομορφιές αυτού του τόπου με την πλούσια ιστορία και τις ζωντανές ακόμα μαρτυρίες του παρελθόντος .

Ξεκινώντας από το κάστρο του Νικηφόρου Φωκά στον Προφήτη Ηλία επισκέφθηκαν διαδοχικά τον οικισμό Καλού με την ελληνιστική οινοποιητική εγκατάσταση του αλλά και το Γαλένι, όπου είδαν από κοντά μια σύγχρονη μονάδα παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων.

Το κάστρο του Τεμένους ή του Νικηφόρου Φωκά, θεωρείται ως το σημαντικότερο Βυζαντινό μνημείο στην Κρήτη. Το φρούριο απλώνεται στο δίκορφο ύψωμα Ρόκκα, νότια από τον Προφήτη Ηλία, και επελέγη από το Φωκά θεωρώντας πως ο φυσικά οχυρός αυτός τόπος μπορεί να τους προστατεύσει από τους Άραβες και τις επιδρομές τους

Από μακριά βλέπει ο επισκέπτης τα  απόκρημνα βράχια γεφυρωμένα με ισχυρά τείχη κι ακόμα απομεινάρια των πύργων και των σημείων απ' όπου επόπτευαν όλη την περιοχή για να διατηρούν ασφαλή την καστροπολιτεία που έφτιαξαν στο χώρο μέσα από την οχύρωση.

Επόμενος σταθμός των Μυθοκρουσμένων ήταν το  Γαλένι, μια πρότυπη επιχείρηση που ανήκει στην οικογένεια Ζερβού, όπου τα μέλη της υποδέχθηκαν την ομάδα και την ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις της εξηγώντας τον τρόπο παραγωγής των ξεχωριστών προϊόντων που δημιουργούν και διαθέτουν στην αγορά, με κύρια το κρητικό τυρί κρέμα, τη γαλομυζήθρα και τελευταία το γιαούρτι.

 Έχοντας ως βασική τους αρχή, όπως πριν μπει κανείς στην επιχείρηση βλέπει σε εξωτερική πινακίδα, την καθαριότητα, η οικογένεια Ζερβού  έχει καταφέρει να ξεχωρίσει αφού αντί να παράξει τα κλασικά γαλακτοκομικά προϊόντα της Κρήτης, δηλαδή τα γνωστά τυριά της, μπήκε στον ανταγωνισμό με άλλα προϊόντα από φρέσκο γάλα που με μυστικές συνταγές μετατρέπει σε  γευστικά αριστουργήματα.

Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω από το Γαλένι οι Μυθοκρουσμένοι, στη συνέχεια, επισκέφθηκαν- περνώντας μέσα από δρόμους ποτάμια- το χωριό Καλού και την αγροτική τοποθεσία Πελέκια όπου βρίσκεται μια μοναδική στο είδος της αγροτική εγκατάσταση .

 Ένα λαξευμένο πατητήρι που διαθέτει κοινό δοχειό και για το πιεστήριο του απλώνεται μέσα σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, χρονολογημένη στους ελληνιστικούς μέχρι τους κλασικούς χρόνους με σημάδια χρήσης και στους ρωμαϊκούς.

Εκεί γύρω από το πατητήρι που λειτούργησε και ως ελαιοπιεστήριο βρίσκονται τα κατάλοιπα μικρής οικιστικής αγροτικής μονάδας με λαξεύσεις σε βράχους. Τα σκαλοπάτια μάλιστα πάνω στον ψηλότερο βράχο της περιοχής μας παρέχουν ενδείξεις ακόμα και για λατρευτικές τελετές.

Οι αγροτικοί δρόμοι στο Καλού έχουν μετατραπεί σε ποτάμια, όπως λένε οι ντόπιοι κάτι τέτοιο δεν έχουν ζήσει ξανά