Ο Άγιος Νικόλαος στη Μάζα Αποκορώνου, ένας μικρός ναός με μεγάλη αξία, λόγω των τοιχογραφιών του

Αν ποτέ βρεθείτε στο χωριό Μάζα στον Αποκόρωνα Χανίων μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το μικρό ναό του Αγίου Νικολάου που θα δείτε στο κέντρο του οικισμού. Θα εκπλαγείτε από τις τοιχογραφίες που διασώζει παρότι πρόκειται για έργα του 1325.

Ο πολύ γνωστός αγιογράφος εκείνης της εποχής Ιωάννης Παγωμένος είναι εκείνος που φιλοτέχνησε τον όμορφο τοιχογραφικό διάκοσμο του Αγίου Νικολάου και μάλιστα υπήρχε η παράδοση, που τελικά αποδείχθηκε απλά φήμη, ότι στο εσωτερικό του ναού είχε ταφεί και ο ίδιος.

Ο Άγιος Νικόλαος στη Μάζα είναι ένας μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός, χωρίς τέμπλο, που φέρει επιγραφή του 1325, η οποία ενημερώνει αναλυτικά για τους αφιερωτές του.

Στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας του Ιερού βλέπουμε τη Δέηση, με τη μορφή του Ιησού του Φωτοδότη, ενώ πιο κάτω όπως σε όλους τους ναούς έχουν εικονογραφηθεί οι συλλειτουργούντες ιεράρχες. 

Κάτω από την αψίδα έχει φιλοτεχνηθεί ο Ευαγγελισμός και πάνω από αυτή το Άγιο Μανδήλιο. Στην καμάρα του ναού σώζονται τα Εισόδια, η Υπαπαντή, η Μεταμόρφωση, η Έγερση του Λαζάρου, η Βαϊοφόρος, η Εις Άδου Κάθοδος. Στο χαμηλότερο επίπεδο του  βλέπουμε τέλος, μεγάλου μεγέθους παραστάσεις Αγίων (Άγιος Κωνσταντίνος και Ελένη, Άγιος Γεώργιος, Αγία Παρασκευή, Μιχαήλ Αρχάγγελος κ.α) αλλά και σκηνές από το βίο του Αγίου Νικολάου.

Ο Ιωάννης Παγωμένος

Στην Κρήτη είναι ελάχιστα γνωστά ονόματα ζωγράφων που τοιχογράφησαν ναούς την περίοδο που δραστηριοποιήθηκε ο Ιωάννης Παγωμένος. 

Μάλιστα εκείνος ξέρουμε πως ζωγράφιζε ναούς για  μια περίοδο 35 ετών, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό αφού μας δείχνει τις επιρροές των διαφόρων καλλιτεχνικών ρευμάτων που αναπτύχθηκαν αυτές τις δεκαετίες και πως ενσωματώθηκαν στα έργα που φιλοτεχνήθηκαν στην Κρήτη .

Πληροφορίες για το που και πότε γεννήθηκε ο Ιωάννης Παγωμένος δεν έχουμε , ξέρουμε όμως με βεβαιότητα πως ήταν Κρητικός αφού το επίθετο του συναντάται σε έγγραφα εκείνης της περιόδου στην Κρήτη.

Έργα του σημαντικού αυτού ζωγράφου βλέπουμε κατά βάσην στη δυτική Κρήτη και ειδικότερα στις επαρχίες Σελίνου και Αποκορώνου, γι αυτό και αναπτύχθηκε η θεωρία πως γεννήθηκε και μεγάλωσε κάπου στην περιοχή των Χανίων.