Ο βενετοτουρκικός Πύργος του Συγγέλου κοντά στο Μαλάκι και τον Καλονύκτη Ρεθύμνου

Στην περιοχή που οι ντόπιοι ονομάζουν Μετόχι, κοντά στο Μαλάκι και τον Καλονύκτη Ρεθύμνου βρίσκεται ο περίφημος πύργος του Συγγέλου.

Της Ελένης Βασιλάκη

Πρόκειται για φεουδαρχική αγροτική έπαυλη που κατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα, δηλαδή λίγο πριν την επικράτηση των Οθωμανών στην Κρήτη.

Εκτιμάται πως άγνωστος Ενετός ήταν εκείνος που την έκτισε κι ενδεχομένως αργότερα είχαμε προσθήκες από τους Τούρκους.

Εκεί, λέγεται πως, έμενε ένας εξισλαμισμένος τουρκοκρητικός ο Μουλαλής ή Μουλαλιδάκης.

Φεύγοντας οι μουσουλμάνοι από την Κρήτη ο πύργος περιήλθε στην κατοχή του Μανόλη Παπαδονικολάκη από την Ασή Γωνιά, του οποίου το παρατσούκλι ήταν Σύγγελος, επειδή μάλλον συγγενικό του πρόσωπο είχε το βαθμό του Πρωτοσυγγέλου στην Εκκλησία.

Όπως περιέγραψε στο e-storieskritis ένας εκ των δύο σημερινών ιδιοκτητών του, ο Αντώνης Παπαδονικολάκης, (ο έτερος ιδιοκτήτης είναι ο Α. Ηλιάκης) ο Σύγγελος αγόρασε τον πύργο του Τούρκου κι έμεινε εκεί με την οικογένεια του ως το 1960.

Ο Μανόλης Παπαδονικολάκης ζούσε στην Αμερική όμως με το κράχ του 1928 έφυγε από κει και ήλθε πάλι πίσω στον τόπο καταγωγής του, όπου με ότι χρήματα του είχαν απομείνει έκανε την αγορά του πύργου.

Ένδεκα παιδιά έκανε και μεγάλωσε στο κτίριο αυτό ο Σύγγελος, μια και το κτίσμα διέθετε πέρα από τα δωμάτια , αποθήκες, αλώνι, στάβλους, ένα λαξευτό πατητήρι, αλλά και ελαιοτριβείο. Όλες τις ανέσεις δηλαδή που χρειάζεται μια οικογένεια της υπαίθρου.

Ο ψηλός πύργος, που ξεχωρίζει στο κτίριο, ήταν μάλιστα τριώροφος ενώ το εφαπτόμενο κτίσμα του είχε  δύο ορόφους.

 Με υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 711/Β/19-8-1997)  ο πύργος του Συγγέλου χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα σημαντικό δείγμα ενετικής αρχιτεκτονικής της όψιμης Ενετοκρατίας, αντιπροσωπευτική περίπτωση ενετικής φεουδαρχικής έπαυλης.

Κατά καιρούς διάφοροι περίεργοι νομίζοντας πως θα βρουν θησαυρό εκεί προχώρησαν σε λαθρανασκαφές χωρίς φυσικά να εντοπίσουν το παραμικρό. Ο χαρακτηρισμός του ως διατηρητέου μνημείου απαγορεύει πάντως τις επεμβάσεις στους χώρους του κι έτσι με την πάροδο του χρόνου ένα ένα κομμάτι του γκρεμίζεται και χάνεται. Δυστυχώς αυτή είναι η μοίρα των περισσότερων παλαιών κτισμάτων στην Κρήτη.

 (ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)

Εκ των ιδιοκτητών του Πύργου ο κ Αντώνης Παπαδονικολάκης