Σταφυλίνακας ή άγριο καρότο-Το φυτό με την έντονη γεύση και τα δαντελωτά λουλούδια

Το σταφυλίνακα τον ξέρουμε στην Κρήτη ως ένα από τα ωραιότερα ξυδόχορτα κι όσοι ασχολούνται με τη μελισσοκομία ως ένα χρήσιμο μελισσοκομικό φυτό.Ωστόσο γενικότερα γι' αυτόν δε γνωρίζουμε αρκετά πράγματα.

Το Δαυκί, ή σταφυλίνος ή άγριο καρότο όπως αποκαλείται ο σταφυλίνακας, φέρει  στη Βρετανία ένα ιδιαίτερο όνομα, Queen Anne’s Lace, δηλαδή δαντέλα της βασίλισσας Άννας, λόγω της όψης που αποκτά κατά την ανθοφορία του.  

Το σταφυλίνακα (Daucus sylvestris) τον γνώριζαν και τον χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοι μας από την αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης στο «Περί ύλης ιατρικής» γράφει γι αυτόν: 

"Σταφυλίνος άγριος. Οι δε κέρας καλούσι. Φύλλα μεν έχει όμοια γιγγιδίω, πλατύτερα δε και υπόπικρα, καυλόν δε όρθιον, τραχύν, σκιάδιον έχοντα ανήθω παραπλήσιον, εφ ου άνθη λευκά, εν μέσω δε μικρόν τι πορφυροειδές οιονεί κροκύδιον. Ρίζα δε δακτύλου πάχος, σπιθαμιαία, ευώδης, εδώδιμη εφθή. Τούτου ο καρπός ποθείς ή προστεθείς έμμηνα κινεί, αρμόζει και δυσουρούσι και υδρωπικοίς και πλευριτικοίς εν ποτήματι και προς θηρίων δε δήγματα και πληγάς. Τους δε προλαβόντας φασί μη αδικείσθαι υπό των ερπετών. Συνεργεί δε και συλλήψει. Η δε ρίζα και αυτή ουρητική ούσα, συνουσίαν τε παρορμά και έμβρυα εκβάλλει προστιθεμένη. Τα δε φύλλα λεία μετά μέλιτος επιτιθέμενα τα φαγεδαινικά έλκη ανακαθαίρει.Ο δε κηπευτός σταφυλίνος, εδωδιμότερος ων, αρμόζει προς τα αυτά, καταδεέστερον ενεργών".

Ο κηπευτός σταφυλίνος που αναφέρει δεν είναι άλλος από το γνωστό μας καρότο, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με το σταφυλίνακα.

Σήμερα η απευθείας φαρμακευτική χρήση του σταφυλίνακα, σε πρακτικό επίπεδο, είναι σχεδόν ανύπαρκτη όμως ως χορταρικό πολλοί το επιλέγουν σε συνδυασμό με άλλα χόρτα, που τρώγονται βρασμένα με ξύδι και λάδι , αλλά και μαζί με χόρτα για πίτες, στις οποίες δίνει ένα ωραίο άρωμα.

  

Τα βλαστάρια του συνήθως τα μαζεύουμε την άνοιξη ενώ τρώγονται και οι ρίζες του , κάποιοι και στην Κρήτη τρώνε τηγανητά και τα λουλούδια του αφού προηγουμένως τα βουτήξουν σε κουρκούτι.

Δάσος από σταφυλίνακες σε ελαιώνα στο Αλάγνι