Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα στο Χουμεριάκο Λασιθίου με την περίτεχνη λιθανάγλυφη διακόσμηση

Είναι από εκείνους τους ναούς που μπορούν  εύκολα να ξεγελάσουν όλους όσοι αναζητούν όχι μόνο το θρησκευτικό αλλά και το μνημειακό χαρακτήρα των εκκλησιών της Κρήτης.

Της Ελένης Βασιλάκη

Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα στο Χουμεριάκο, του δήμου Αγίου Νικολάου, μοιάζει εκ πρώτης όψεως νεοκλασικός. Δε διαθέτει τα στοιχεία εκείνα που με την πρώτη ματιά θα τον κατέτασσαν ανάμεσα στα βενετσιάνικα κτίσματα του τόπου μας.

Όμως τελικά, όπως βεβαιώνουν και οι αρχαιολόγοι,  πρόκειται για κτίσμα της Ενετοκρατίας και μάλιστα της ύστερης, πράγμα που δικαιολογεί την ανυπαρξία τοιχογραφιών στο εσωτερικό του το οποίο πάντως έχει υποστεί πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις για να έχει τη σημερινή του μορφή.

Είναι κτισμένος ανατολικά του Χουμεριάκου, δίπλα στον κεντρικό δρόμο. Ιδιαίτερα ψηλό κτίσμα, αυτό του ναού, με δίκλινη κεραμπσκεπή εντυπωσιάζει με την είσοδο του, στα δυτικά, η οποία φέρει εξαιρετικής τέχνης λιθόγλυπτο αναγεννησιακό θύρωμα της ύστερης Ενετοκρατίας. Το περίθυρο του χαρακτηρίζεται από ένα περίτεχνο ανώφλι ενώ στέφεται με εξέχων αετωματικό υπέρθυρο στηριζόμενο σε φουρούσια.

Ένα έργο τέχνης είναι και το λιθόγλυπτο αγιοθύριδο στην αψίδα του ναού ενώ δεν μπορείς να μη θαυμάσεις και το βόρειο παράθυρο του που φέρει επίσης αέτωμα.

Το εσωτερικό του ναού λιτό με ένα ξύλινο τέμπλο που φέρει μεγάλου μεγέθους δεσποτικές εικόνες φιλοτεχνημένες το 1903 από το Γεώργιο Αθ. Νικολαίδη. Διαφορετικής τεχνοτροπίας μοιάζει η εικόνα με το βίο του Αγίου Παντελεήμονα που δεν έχει ευδιάκριτη υπογραφή του αγιογράφου της.

Λιθανάγλυφες περίτεχνες διακοσμητικές λεπτομέρειες βλέπουμε και μέσα στο ναό και συγκεκριμένα στο βόρειο τοίχο του.

Στα ανατολικά του κτίσματος στέκονται ερείπια κτισμάτων που όμως μας ανέφερε ο εφημέριος του Χουμεριάκου, Γεώργιος Αικατερινάκης, ήταν κελιά μοναχών οι οποίοι στη συνέχεια αποχώρησαν  από εκεί και επάνδρωσαν τη Μονή Κρεμαστών,στις πλαγιές του όρους Καβαλλαρά, σε απόσταση περίπου 2,5 χιλιομέτρων από τη Νεάπολη.

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από το Παρατηρητήριο Πολιτιστικών και Περιβαλλοντικών Πόρων Νεάπολης)

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)