Ξυλόκατα: Ο πρόγονος της γνωστής ποντικοπαγίδας

Κατά το παρελθόν τα ποντίκια ήταν μεγάλος μπελάς για τους ανθρώπους που ζούσαν στα χωριά. Κι αυτό γιατί στα σπίτια και τις αποθήκες τους φύλαγαν τον κόπο μιας ολόκληρης χρονιάς (σταφίδες, αποξηραμένα λαχανικά, λάδι, φρούτα, σιτηρά κ.α) τρόφιμα που ήταν πρώτης τάξεως μεζές για τα ενοχλητικά τρωκτικά.

Έτσι από πολύ παλιά μηχανεύονταν διάφορους τρόπους, είτε για να τα κρατάνε μακριά είτε για να τα σκοτώνουν, αν τυχόν έμπαιναν μέσα στους χώρους τους και προκαλούσαν ζημιές.

Στο Χανδρά Σητείας και στο όμορφο λαογραφικό μουσείο που λειτουργεί στον οικισμό βρήκαμε μια ξυλόκατα, έτσι ονόμαζαν οι ντόπιοι την ξύλινη ποντικοπαγίδα που είχαν εμπνευστεί για να απαλλάσσονται από τα ποντίκια.

Η ξυλόκατα (λέξη προερχόμενη από το ξύλο και τον κάτη όπως ονομάζεται ο γάτος στην κρητική διάλεκτο) δεν ήταν τίποτα άλλο από μια ξύλινη ποντικοπαγίδα έτσι κατασκευασμένη ώστε να ξεγελά τον ποντικό με λίγο τυράκι.

Η κ Ελένη Ξενικάκη, που χρόνια τώρα φροντίζει το μουσείο του Χανδρά, μας έδειξε πως λειτουργούσε η ξυλόκατα η οποία πλέον υπάρχει μόνο ως μουσειακό έκθεμα μια και η τεχνολογία έχει προχωρήσει και δεν είναι εύχρηστες τέτοιες κατασκευές.

Η ξυλόκατα διέθετε έναν απλό μηχανισμό παγίδευσης του ποντικού με τυρί που τοποθετούνταν στη βάση της, σ' ένα μεταλλικό σουβλί. Το ποντικάκι μύριζε το τυρί έμπαινε στην παγίδα για να το φάει, κουνούσε το σουβλί κι αυτό έριχνε επάνω του ένα βαρύ ξύλο θανατώνοντας το.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε SITE, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)