Η Παναγία η Γαλακτοκτισμένη ή νηστικοκτισμένη στην Κάτω Σύμη-Ο θρύλος και το θαύμα της

Στη Κάτω Σύμη, σε ένα όμορφο σημείο με πολύ πράσινο, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Γαλακτοκτισμένης ή νηστικοκτισμένης, ο οποίος πανηγυρίζει κατά την Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου.

Της Ελένης Βασιλάκη

Πρόκειται για ένα ναό που χρονολογείται κατά τον 14^ο αιώνα, και συγκεκριμένα το 1385, ο οποίος συνδέεται με θρύλους και ιστορίες. 

Ο Θρύλος του τοπικού άρχοντα που βίασε τη Δούκισσα του Χάνδακα

Λέγεται πως ο ναός αποτελούσε τάμα της Αρχόντισσας της Κάτω Σύμης η οποία επέβαλε οι εργάτες, κατά την ανέγερση του, να μην τρώνε τίποτα, να πίνουν μόνο νερό, και αντί για νερό στη λάσπη τους να χρησιμοποιούν γάλα από τα ζώα του κοπαδιού της.

Όπως μας διηγήθηκε κάτοικος του χωριού, ο θρύλος που έφθασε ως αυτούς λέει πως κάποια στιγμή επισκέφθηκε την περιοχή η σύζυγος του Δούκα του Χάνδακα.

Ο άρχοντας της Κάτω Σύμης την φιλοξένησε στο αρχοντικό του. Όμως ήταν πολύ όμορφη και παρότι εκείνος ήταν παντρεμένος δεν αντιστάθηκε στο πειρασμό και τη βίασε. Η ατιμία θεωρήθηκε πολύ μεγάλη και ο Δούκας του Χάνδακα συγκάλεσε συμβούλιο όλων των αρχόντων για να τον τιμωρήσει ζητώντας προτάσεις για την αρμόζουσα τιμωρία.

 Τότε, λέει ο θρύλος, ο ίδιος ο άρχοντας που είχε υποπέσει στην ατιμία αυτή πρότεινε και την τιμωρία του που δεν ήταν άλλη από το να τον αλείψουν με μέλι και να τον αφήσουν να τον φάνε οι σφίγγες. Έτσι κι έγινε. 

Όμως η αρχόντισσα του στη συνέχεια για να συγχωρεθεί ο άντρας της και από τον ίδιο το Θεό θέλησε να κτίσει μια εκκλησία και να την αφιερώσει στην Παναγία. Ξεκίνησε την ανέγερση σε άλλο σημείο απ' αυτό που τη βλέπουμε σήμερα. Όμως η εικόνα της Παναγίας, που ωστόσο είχε ετοιμαστεί για να στεγαστεί στο νέο ναό, έφευγε τα βράδια και πήγαινε σε άλλη περιοχή. 

Έτσι θεωρήθηκε πως έπρεπε το κτίσμα να σταματήσει και να φτιαχτεί ο καινούργιος ναός στο σημείο που ζητούσε η ίδια η Παναγία, δηλαδή εκεί που τον βλέπουμε σήμερα και μάλιστα με τους εργάτες να πίνουν μόνο νερό όσο κρατούσε το κτίσιμο, το οποίο γινόταν αποκλειστικά με το γάλα των 2.500-3000 ζώων της Αρχόντισσας.

Ο ναός εσωτερικά 

Στο εσωτερικό του ναού σήμερα εντυπωσιάζει το ξυλόγλυπτο, εκπληκτικό πράγματι, επίχρυσο τέμπλο, το οποίο φιλοτεχνήθηκε το 1899. Πλούσιο, γεμάτο λεπτομέρειες, με λουλούδια, κλαδιά, δράκους κι ότι άλλο μπορούσε η δημιουργική φαντασία του καλλιτέχνη που το έφτιαξε να συλλάβει μαγνητίζει το βλέμμα. 

Στο μέσο του ξεχωρίζουν οι δεσποτικές εικόνες του Αγίου Χαραλάμπου, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Μέγα Αρχιερέα, της Παναγίας και του Μιχαήλ Αρχαγγέλου. Κάτω απ' αυτές οι εικόνες του Αγίου Σπυρίδωνος, του Αγίου Τρύφωνα, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, του Αγίου Παντελεήμονα και του Αγίου Μάμαντος.

Το θαύμα με το λάδι

Όπως μας διηγήθηκε ο ιερέας της περιοχής οι τρείς εικόνες που βλέπουμε στην κάτω πλευρά του τέμπλου είναι καινούργιες αφού τις παλιές, άγνωστο πως, κάποιοι τις έκλεψαν κι έκτοτε δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τα ίχνη τους.

Πολύς κόσμος πηγαίνει στην περιοχή με το που μπαίνει ο Αύγουστος και δεκαπενταρίζει τιμώντας τη χάρη της Παναγίας. Μάλιστα πριν από δέκα χρόνια την περίοδο της γιορτής του ναού συνέβη κι ένα ανεξήγητο περιστατικό που ο εφημέριος του ναού, παπά Νικόλας Κονδυλάκης, αποδίδει σε θαύμα.

Μαζί με τον ταμία του εκκλησιαστικού συμβουλίου έπρεπε να μεταφέρουν έξω από το ναό δύο τενεκέδες με λάδι. Από βιασύνη έριξαν όμως λίγο λάδι στο εσωτερικό του και μετά πιστοί το πάτησαν κι αυτό λέκιασε σε αρκετά σημεία το πάτωμα.

 Επειδή νύχτωνε σκέφτηκαν να το αφήσουν ως έχει και την επόμενη ημέρα, όπως μπορούσαν, να το καθαρίσουν. Κλείδωσαν το ναό κι έφυγαν. Την επόμενη μέρα όμως ο ναός έλαμπε χωρίς κανείς να έχει μπει στο εσωτερικό του στη διάρκεια της νύχτας.

Όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε εξωτερικά στο κτίσμα έχουν γίνει επεμβάσεις στερέωσης με τσιμεντοκολώνες που έχουν αλλοιώσει την όψη του.

 Ωστόσο σε καμιά περίπτωση δεν έχει αλλοιωθεί η πίστη των ανθρώπων που καταφεύγουν στη γαλακτοκτισμένη της Κάτω Σύμης ζητώντας τη βοήθεια και ευχαριστώντας την Παναγία για τη μεσολάβηση της ώστε να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στη ζωή τους 

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε SITE, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)