Αρχή της Ινδίκτου-Σήμερα 1η Σεπτεμβρίου η εκκλησιαστική Πρωτοχρονιά

Η σημερινή μέρα, 1^η Σεπτεμβρίου, σηματοδοτεί όχι μόνο την αρχή του φθινοπώρου, τουλάχιστον ημερολογιακά, αλλά και την αρχή του εκκλησιαστικού έτους.

Πρόκειται εν ολίγοις για την  «Πρωτοχρονιά» της Ορθοδόξου Εκκλησίας που λέγεται και «Αρχή της Ινδίκτου».

Η λέξη indictio σημαίνει ορισμός και σχετίζεται με την συνήθεια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων να ορίζουν για διάστημα δεκαπέντε ετών το ποσό του ετησίου φόρου, που εισέπρατταν για την συντήρηση του στρατού τους, με την πληρωμή του να γίνεται την 1^η Σεπτεμβρίου.

Έτσι καθιερώθηκε να λέγονται ινδικτιώνες και οι δεκαπενταετείς κύκλοι που πρώτος καθιέρωσε ο Αύγουστος Καίσαρας, τρία χρόνια πριν από την γέννηση του Χριστού. Ουσιαστικά ο Καίσαρας ζητούσε την απογραφή και την είσπραξη φόρων την 1^η Σεπτεμβρίου.

Αργότερα επί Μεγάλου Κωνσταντίνου έγινε και η επίσημη χρήση της Ινδικτιώνος ως χρονολογίας στην εκκλησία . Με αυτήν μετρά ανά 15ετίες το χρόνο, με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού .

Στο συναξαριστή του Νικοδήμου υπάρχει η ακόλουθη εξήγηση των δεκαπενταετιών : «Η αιτία του να ανεβαίνει η ινδικτιώνα έως εις τας δεκαπέντε, είναι η εναλλαγή των ανθρωπίνων ηλικιών· κατά δεκαπέντε γάρ χρόνους αλλάττουν οι άνθρωποι μεγάλας εναλλαγάς. Διότι εις τους δεκαπέντε χρόνους αρχίζει ο άνθρωπος να τριχώνει· εις τους δις δεκαπέντε λαμβάνει το τέλειον της ηλικίας· εις τους τετράκις δεκαπέντε γίνεται λευκογενής· εις τους πεντάκις δεκαπέντε γίνεται ο άνθρωπος γέρων· και εις τους εξάκις δεκαπέντε γίνεται ο άνθρωπος εσχατόγερος».

Συνοπτικά η εκκλησία γιορτάζει την 1^η Σεπτεμβρίου επειδή αυτή η ημερομηνία θεωρείται ως  αρχή του χρόνου και πρέπει να ευλογηθεί από το Θεό αλλά και σε ανάμνηση της μετάβασης του Χριστού στη συναγωγή των Ιουδαίων, κατά την οποία του δόθηκε το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα.

Να σημειώσουμε πως κάθε χρόνο την 1η Σεπτεμβρίου τελείται εκκλησιαστική ακολουθία στους ναούς για το νέο έτος, μια ακολουθία απαράμιλλου κάλλους ως προς το υμνογραφικό υλικό της.