Η καλλιέργεια με τις μεγαλύτερες απώλειες τις τελευταίες δεκαετίες, σε όλα τα επίπεδα, για τους αγρότες της Κρήτης είναι αδιαμφισβήτητα εκείνη της σουλτανίνας.
Το άλλοτε δυναμικό προϊόν, που έζησε γενιές αγροτών και στήριξε οικονομικά την ύπαιθρο, ειδικά το νομό Ηρακλείου, αργοσβήνει.
Από τη μια ο ανταγωνισμός και από την άλλη οι κοινοτικές αποφάσεις έκαναν σιγά σιγά τους «ορκισμένους» σταφοδοπαραγωγούς να αφήσουν τους οψιγιάδες τους να χορταριάσουν, καθώς εδώ και χρόνια επιδοτούνται είτε παράγουν σταφίδα είτε όχι.
Δεν είναι μακριά όμως οι εποχές εκείνες που μυρωδιά ποτάσας, μεταλλικά τσιγκάκια, γράδοι, καλοκαθαρισμένοι οψιγιάδες ,που χρύσιζαν κάτω από τον καυτό ήλιο μόλις γέμιζαν με σταφύλια, τσαπράζια και ψαλίδια, πολύχρωμα καπέλα, χαρούμενες φωνές, αλλά και άγχος για τυχόν βροχή, πολύ κούραση αντάμα με ένα καλό εισόδημα συνέθεταν την εικόνα των καλοκαιριών στα σταφιδοχώρια της Κρήτης.
Σήμερα για να βρεις σταφύλια απλωμένα σε οψιγιά πρέπει να ψάξεις αρκετά. Όσα σταφιδάμπελα απέμειναν δίνουν παραγωγή για κρασί, ρακί, και λιγοστή σταφίδα.
Τα στοιχεία που είχε δώσει στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τη διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων το 2013 προκαλούν θλίψη σε όσους θυμούνται τρύγους της δεκαετίας του 1980, προγενέστερα αλλά και λίγο μεταγενέστερα.
Το 2009 οι εκμεταλλεύσεις με σταφιδάμπελα στην Κρήτη ήταν 30.914 , νούμερο που έπεσε στις 26.187 το 2013, καταγράφηκε δηλαδή μείωση στον αριθμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων,που σχετίζονται με τη σταφίδα, κατά 15,3%.
Σε ότι αφορά δε τις εκτάσεις με αμπέλια για σταφίδα βλέπουμε το 2009 να καλύπτουν 155 χιλιάδες στρέμματα στο νησί,έκταση που έπεσε στις 138 χιλιάδες στρέμματα το 2013, μείωση 11%.
Αν ανατρέξουμε μερικά χρόνια πίσω τότε η σύγκριση στα νούμερα είναι ακόμα πιο απογοητευτική. Και φυσικά καταγραφή επίσημη για το τι ποσότητες από την παραγωγή αυτών των αμπελιών, που απέμειναν, σταφιδοποιείται δεν υπάρχουν για να συγκρίνουμε.
Κι όλα αυτά την ώρα που τα ελληνικά σουπερμάρκετ έχουν κατακλυστεί από τουρκική σταφίδα και στην καλύτερη των περιπτώσεων με μαύρη κορινθιακή. Η Κρητική σταφίδα στην τοπική αγορά είναι ανύπαρκτη.
Σίγουρα ο ανταγωνισμός με τη φθηνή Τουρκία είναι τεράστιος και σίγουρα η παραγωγή σταφίδας απαιτεί πολλαπλάσιο κόστος και αυξημένη προσωπική εργασία σε σχέση με άλλες καλλιέργειες.
Όμως είναι δεδομένο πως πάντα, ανοικτές και πρόθυμες να πληρώσουν όσο κι όσο για καλά προϊόντα, αγορές υπάρχουν. Αρκεί να ψάξει κανείς λίγο παραπάνω για να τις εντοπίσει και να τις πείσει πως μπορεί να τις τροφοδοτήσει σταθερά με ποιοτικά αγροτικά προϊόντα.
Κι αυτό έχοντας πάντα ως βασικό κανόνα και μπούσουλα στην παραγωγική του δραστηριότητα ότι η εποχή κατά την οποία μπορούσε να βασίζεται στο κράτος και την ΕΕ για την εξασφάλιση εισοδήματος έχει περάσει και τώρα πρέπει να στηρίζεται μόνο στα δικά του χέρια και την προικισμένη από τη φύση Κρητική γη.
Ελένη Βασιλάκη
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.