Ο Άγιος Μάμας και η λατρεία του στην Κρήτη-Ο ναός του στο Καλό Χωριό Μονοφατσίου

Ο Άγιος Μάμας είναι ένας ιδιαίτερα αγαπητός Άγιος στην Κρήτη. Προστάτης των βοσκών δεν θα μπορούσε να μη βρει μια θέση στην καρδιά των Κρητικών που ειδικά κατά το παρελθόν ασχολούνταν συστηματικά με την κτηνοτροφία. 

Έτσι σε ορεινά χωριά του νησιού είτε κτίστηκαν ναοί που αφιερώθηκαν στη χάρη του είτε η μορφή του Αγίου κόσμησε, μέσα από τοιχογραφίες και εικόνες, τους χώρους άλλων ναών. Συνήθως ο Άγιος Μάμας αναπαρίσταται ανάμεσα σε κοπάδι προβάτων ή κρατώντας στους ώμους του ένα πρόβατο.

Επίσης το όνομα του Αγίου δόθηκε σε ορεινό χωριό του Μυλοποτάμου καθώς η οικονομία του βασιζόταν αποκλειστικά στην κτηνοτροφία και οι κάτοικοι θέλησαν με αυτό τον τρόπο να τιμήσουν τον Άγιο προστάτη τους.

Στο Καλό Χωριό Μονοφατσίου βρίσκουμε έναν από τους ναούς που αφιερώθηκαν στη χάρη του. Πρόκειται για κτίσμα της Ενετοκρατίας το οποίο σήμερα, ανακαινισμένο εξωτερικά, λειτουργεί ως νεκροταφειακός ναός.

Στο εσωτερικό του βλέπουμε, δυστυχώς σε κακή κατάσταση, σπαράγματα τοιχογραφιών. Φέρεται να ήταν κατάγραφος όμως σήμερα το μεγαλύτερο μέρος τους είναι καλυμμένο με ασβέστη.

Παρατηρώντας το κτίσμα διαπιστώνουμε πως μόνο το ένα τμήμα του, μέχρι σχεδόν την πόρτα, διατηρείται από την περίοδο της Ενετοκρατίας ενώ το υπόλοιπο είναι μεταγενέστερη προσθήκη.

Λιτός ναός χωρίς περίτεχνο τέμπλο και εικόνες έχει ανακαινισθεί εξωτερικά από τους ευσεβείς κατοίκους του Καλού Χωριού που διατηρούν το σύνολο των παλιών ναών του τόπου τους σε καλή κατάσταση.

Όπως μάθαμε όταν οι Οθωμανοί αποχώρησαν από την Κρήτη ο ναός του Αγίο Μάμα ήταν σχεδόν ερειπωμένος. Το 1924 μετακόμισε από τα Ανώγεια στο Καλό Χωριό ο Γεώργιος Μαυρόκωστας με τη σύζυγο του Αικατερίνη, ο οποίος ήταν κτηνοτρόφος και κατάφερε να αποκτήσει σημαντική περιουσία. Ανάμεσα στα χωράφια που αγόρασε ήταν κι αυτό που φιλοξενούσε την ερειπωμένη εκκλησία. Αποφάσισε λόγω και της ενασχόλησης του με την κτηνοτροφία να δώσει ξανά στον Άγιο Μάμα ζωή. Έτσι κάλυψε οικονομικά την ανακαίνιση του με την ενθρόνιση του ανακαινισμένου ναού να λαμβάνει χώρα το 1938.

Μια δεύτερη ανακαίνιση που έδωσε στην εκκλησία την εικόνα που βλέπουμε σήμερα έγινε το 2016.

Ο Άγιος Μάμας

Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 μ.Χ., από γονείς χριστιανούς, το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα, όταν αυτοί ήταν μέσα στη φυλακή, όπου πέθαναν προσευχόμενοι.

Έτσι ο Μάμας, βρέφος ακόμα, έμεινε ορφανός. Ωστόσο μια πλούσια χριστιανή γυναίκα, η Αμμία, τον υιοθέτησε και τον ανέθρεψε με στοργή μητρική και σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου. Επειδή αποκαλούσε τη θετή του μητέρα συνεχώς μάμα, ονομάστηκε Μάμας.

Όταν έγινε 15 χρονών συνελήφθη επειδή  χωρίς φόβο, δημόσια, ομολογούσε τη λατρεία του Χριστού. Αφού τον χτύπησαν αλύπητα του κρέμασαν στο λαιμό ένα μολυβένιο βαρίδι και τον έριξαν στη θάλασσα. Όμως με τη δύναμη του Θεού σώθηκε. Έπειτα τον ξανασυνέλαβαν και τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι και μετά τροφή στα θηρία. Όμως κι απ αυτά επέζησε οπότε για να τον θανατώσουν  διαπέρασαν την κοιλιά του με τρίαινα. Η ζωή του Αγίου Μάμαντος είναι ο λόγος που θεωρείται σήμερα ως προστάτης των υιοθετημένων αλλά και των βοσκών, μια και τον έριξαν σε θηρία αλλά τα δάμασε και δεν τον ακούμπησαν 

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ  η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)