Στα ερείπια του Αγίου Γεωργίου του Στύρωνα στο ομώνυμο χωριό

Ο τρόπος γραφής του ονόματος του χωριού Στίρωνας έχει περάσει από χίλια κύματα. Οι παλιοί θυμούνται το όνομα του γραμμένο ως Στείρωνας, οι μελετητές αναφέρουν πως κανονικά έπρεπε να είναι Στύρωνας ωστόσο η Αρχές στις πινακίδες το αναγράφουν ως Στίρωνας.

Της Ελένης Βασιλάκη

Καθένας από τους τρεις αυτούς διαφορετικούς τρόπους γραφής έχει τη δική του λογική και εξήγηση δίνοντας μας παράλληλα χρήσιμες πληροφορίες για την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου.

Ο τελευταίος τρόπος γραφής για παράδειγμα προέκυψε για χάρην ευκολίας. Με ένα –ι- δεν υπάρχει περίπτωση να γράψει κανείς λάθος το όνομα του χωριού ενώ είναι ευκολότερη και η απόδοση του στα αγγλικά. Ως Stironas εξάλλου συναντάται στις βενετσιάνικες απογραφές.

Η ονομασία Στείρωνας με -ει- ωστόσο κρύβει πίσω της διάφορες παραδόσεις για το χωριό.

Η μια εξ αυτών  λέει πως ο Αγάς της περιοχής στάλιζε εκεί τα στείρα πρόβατα του ή τα νεαρά πρόβατα μετά τον απογαλακτισμό τους ενώ όσα γεννούσαν τα συγκέντρωνε σε χώρο στο διπλανό χωριό, το Πανόραμα. Έτσι ο τόπος πήρε το όνομα Στείρωνας.

Μια άλλη παράδοση, που ακούγεται με διάφορες παραλλαγές, κάνει λόγο για μια Τουρκάλα που πέρασε από εκεί με την κόρη της, της οποίας το στήθος ήταν πρησμένο και έτρεχε διαρκώς γάλα.

 Φθάνοντας στο ναό της Παναγίας, στην είσοδο του χωριού, η Τουρκάλα προσευχήθηκε στην Παναγία να στερέψει το γάλα και να γίνει καλά η κόρη της και η προσευχή της εισακούστηκε.

 Ο Ξανθουδίδης πάντως είχε αποδώσει το όνομα του χωριού, το οποίο θεωρούσε πως έπρεπε να γράφεται με –υ- στον πολιούχο του Άγιο Γεώργιο, του οποίου η λατρεία έχει μεταφερθεί στην περιοχή από τον Άγιο Γεώργιο το Στύρωνα της Καππαδοκίας.

 Ο Άγιος Γεώργιος δεν σώζεται και στο σημείο όπου ήταν κτισμένος βλέπουμε σήμερα μόνο τμήματα των τοίχων του που μαρτυρούν πως πρέπει να ήταν ένας μεγάλου μεγέθους ναός. 

Εκεί, μπροστά από το ιερό του υπήρχε και πηγή νερού, όπως προκύπτει από τα υδρόβια φυτά που βλέπουμε ακόμα και σήμερα.

Οι ντόπιοι μάλιστα μιλούν και για μοναστήρι που λειτουργούσε στον ίδιο χώρο υποδεικνύοντας σημεία, λίγο μακρύτερα από τα ερείπια του Αγίου Γεωργίου, όπου διακρίνονται βάσεις τοίχων, πιθανότατα κελιών και βοηθητικών κτισμάτων. Εκεί μαρτυρούν πως είχαν βρει και τάφους με οστά.

Εκείνο που προκαλεί εντύπωση και χρειάζεται, σε κάθε περίπτωση, να διερευνηθεί περαιτέρω είναι η παρουσία πάνω σ' έναν από τους βράχους μιας τριπλής λάξευσης που μοιάζει με τράπεζα προσφορών, η οποία και μας παραπέμπει στην αρχαιότητα.

Να σημειώσουμε πως σε έγγραφο του Δουκικού αρχείου, του 1369 το όνομα του χωριού απαντάται ως Stirona. 

Το ίδιο όνομα βλέπουμε και σε όλες τις άλλες βενετσιάνικες απογραφές ενώ στην οθωμανική απογραφή του 1671 βλέπουμε το όνομα του χωριού ως Istrona.Μεταγενέστερα στην απογραφή του 1881 το χωριό καταγράφεται για πρώτη και μοναδική φορά με -υ- ως Στύρωνας.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)