Πικραγγουριά η "αντικαρκινική"-Το φυτό που προκάλεσε σάλο τη δεκαετία του 50

Υπάρχει άραγε παιδί γεννημένο ή μεγαλωμένο σε χωριό που δεν έχει παίξει με την πικραγγουριά, αυτό το χαμωτό φυτό με τα μικρά τριχωτά αγγουράκια που όταν τα ακουμπάς σκάνε και εκσφενδονίζουν με δύναμη το υγρό που περιέχουν;

Οι μεγαλύτεροι ίσως να θυμούνται την πικραγγουριά και από το σάλο που είχε προκαλέσει τη δεκαετία του 50 όταν μια γυναίκα στην Πελοπόννησο  δήλωσε πως θεράπευσε τον καρκίνο της με αυτό το φυτό με αποτέλεσμα να επικρατήσει πανδαιμόνιο με τους καρκινοπαθείς που αναζήτησαν, μάταια, θεραπεία στο χυμό της πικραγγουριάς.

Το Ecballium elaterium, όπως ονομάζεται η πικραγγουριά επιστημονικά, είναι φυτό της οικογένειας των κολοκυνθοειδών, συγγενικό φυτό με την κολοκυθιά, την αγγουριά και την καρπουζιά.

Παρότι είχε θεραπευτική χρήση από την αρχαιότητα πρόκειται για ένα φυτό δηλητηριώδες το οποίο έχει την ικανότητα να αυτογονιμοποιείται.

Οι καρποί του μοιάζουν με μικρά αγγούρια, είναι πολύ τριχωτοί και έχουν μήκος περίπου 5 εκατοστά. Όταν ωριμάζουν σπάνε και τινάζουν με ορμή ένα υγρό γεμάτο σπόρους, το οποίο είναι πολύ ερεθιστικό για το δέρμα. Για τον λόγο αυτό οι καρποί αποκαλούνται και ελατήρια.

Φυτό πολύ γνωστό από την αρχαιότητα η πικραγγουριά θεωρούνταν πανφάρμακο, για όλες τις αρρώστιες και το καλλιεργούσαν στους κήπους για ιατρική χρήση.

Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε για καρκίνους του πεπτικού συστήματος «καρκίνου γενομένου ..διδόναι πίνειν ελατήριον», σημειώνοντας ότι ο ασθενής έπρεπε να είναι σε καλή φυσική κατάσταση για να το πιει, μια και το ρόφημα είναι ισχυρό καθαρτικό.

Ο Πλίνιος αναφέρει ότι από τη πικραγγουριά παρασκευάζεται το «ελατήριον», που θεωρούσε ότι βοηθά για πολλές αρρώστιες των ματιών, των δοντιών, των όγκων των αυτιών, την κώφωση, την ψώρα και άλλα.

Ο Θεόφραστος χρησιμοποιούσε τις ρίζες της για την θεραπεία σε ψωρίαση των ζώων.

Οι αρχαίοι έκαναν μεγάλη χρήση του φυτού ως δραστικού καθαρτικού χρησιμοποιώντας το κυρίως κατά της υδρωπικίας και ειδικά όταν αυτή συνοδεύει καρδιακά και νεφρικά νοσήματα. 

Χρησιμοποιούσαν ακόμη και εξωτερικά, το χυμό της, για τη διάλυση αποστημάτων και άλλων όγκων.

Είναι ωστόσο τόσο τοξικό ως φυτό που δόση μεγαλύτερη των 6 γραμμαρίων αρκεί για να επιφέρει τον θάνατο, ενώ δόση ενός γραμμαρίου είναι ικανή να προκαλέσει φλεγμονή στον βλεννογόνο του στομάχου και να φέρει έντονους εμετούς και πόνους.

Οι γιατροί της αρχαιότητας προφανώς γνώριζαν πώς να χρησιμοποιούν το χυμό και τις ρίζες της πικραγγουριάς για να θεραπεύουν, όμως αυτό δε σημαίνει πως μπορούμε να το κάνουμε και σήμερα, εφόσον υπάρχουν τόσα πολλά, διαφορετικά και ασφαλέστερα φάρμακα για τις παθήσεις που φέρεται να θεράπευε η πικραγγουριά.

Έτσι είδαμε στις αρχές της δεκαετίας του 50, μετά από προτροπή γυναίκας στην Ηλεία, που είχε δηλώσει δημόσια πως ο όγκος της θεραπεύτηκε πίνοντας αφέψημα πικραγγουριάς, να παίρνουν μαζικά τα βουνά καρκινοπαθείς αναζητώντας θεραπεία σε αυτό το φυτό.

Ασθενείς σε όλη την Ελλάδα έψαχναν να βρουν πικραγγουριές για να θεραπευτούν και σιγά σιγά όχι μόνο καρκινοπαθείς αλλά και ασθενείς με ένα σωρό άλλα προβλήματα.

Η άγνοια γύρω από το φυτό αυτό στοίχισε όμως ζωές και προκάλεσε αντί να λύσει προβλήματα, αποδεικνύοντας μας πως ακόμα και στη χρήση των φυτών είναι απαραίτητη η γνώση, η σύνεση και η απουσία υπερβολής.

(Με πληροφορίες από το proionta-tis-fisis και Μηχανή του Χρόνου)