Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Αγίου Νικολάου στη Χερσόνησο με τα όμορφα ψηφιδωτά που χάθηκαν

Η ανασκαφική έρευνα το 1955 γύρω από το μικρό ναό του Αγίου Νικολάου, κοντά στο Ακρωτήριο Δράπανο στη Χερσόνησο, έφερε στο φως ένα σημαντικό εύρημα.

Ο σημερινός Άγιος Νικόλαος μόνο τυχαία που δεν είχε κτιστεί στο σημείο καθώς εκεί προϋπήρχε μια μεγάλη Παλαιοχριστιανική Βασιλική του 6^ου αιώνα μ.Χ.

Τα απομεινάρια της βρίσκονται σχεδόν δύο χιλιόμετρα ανατολικά του Λιμένος Χερσονήσου σε περιοχή όπου δεν αποκλείεται να λειτουργούσε πριν ρωμαϊκός ναός.

Ήταν τρίκλιτη, με εξέχουσα πεντάπλευρη αψίδα, νάρθηκα και ορθογώνιο αίθριο. Μάλιστα αυτή η αψίδα του ιερού βήματος ήταν ορατή για χρόνια πίσω από το ναό, στην άκρη της θάλασσας.

Το αίθριο επικοινωνούσε με δύο θήρες τοποθετημένες στον άξονα των πλάγιων κλιτών. Κίονες από γκρίζο μάρμαρο, που πατούσαν σε στυλοβάτη και έφεραν ιωνικά  κιονόκρανα, διαιρούσαν τα κλίτη.

Αποκαλύφθηκαν επίσης μαρμάρινα μέλη, πιθανόν τμήματα της Αγίας Τράπεζας.

Τα δάπεδα του νάρθηκα και του κεντρικού κλίτους κοσμούνταν με υπέροχα ψηφιδωτά, μικρά τμήματα των οποίων βλέπουμε σήμερα, ενώ τα υπόλοιπα που ανέδειξε η ανασκαφή, δυστυχώς παρασύρθηκαν από μεγάλη θαλασσσοταραχή προ ετών και χάθηκαν.

Το δάπεδο του κεντρικού κλίτους κοσμούνταν με ένα μεγάλο ορθογώνιο διάχωρο με διπλό εξωτερικό πλαίσιο. Το κεντρικό ορθογώνιο καταλαμβάνονταν από παράσταση συνεχούς αλυσιδωτού πλοχμού.

Οι διαστάσεις της βασιλικής ήταν 50,20Χ18,20, χωρίς την αψίδα.

Δε γνωρίζουμε πότε ακριβώς καταστράφηκε η παλαιοχριστιανική ωστόσο είναι βέβαιο πως ο τόπος εκεί χρησίμευσε στη συνέχεια ως σημείο ταφής των περίοικων χριστιανών.

 Στο βόρειο άκρο του νάρθηκα βρέθηκε ένας φροντισμένος τάφος, που λογικά κατασκευάστηκε την εποχή που ο ναός παρέμενε σε χρήση, και άλλοι δύο που χρονολογούνται μετά την καταστροφή της βασιλικής.

Να σημειώσουμε πως στο Λιμένα Χερσονήσου, που έχει κτιστεί πάνω στην αρχαία πόλη Χερρόνησος, έχουν εντοπιστεί τρεις βασιλικές, ενδεικτικές της μεγάλης ακμής του οικισμού και κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο, όταν αποτελούσε έδρα της ομώνυμης επισκοπής.

Φωτογραφίες των ψηφιδωτών που υπήρχαν στην Παλαιοχριστιανική μετά την ανασκαφή της και πριν τα πάρει η θάλασσα

Πηγή: Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 

Εικόνες από το χώρο όπως είναι σήμερα