Το Οθωμανικό χαμάμ του Χανδρά Σητείας

Στο κεντρικό και παλιό τμήμα του οικισμού του Χανδρά, την επονομαζόμενη «Μεσοχωριά», βρίσκονται τα ερείπια του  οθωμανικού χαμάμ.

Μια πινακίδα οδηγεί το επισκέπτη στο χώρο που άλλοτε αποτελούσε σημείο συνάντησης και σωματικού εξαγνισμού των Οθωμανών κατοίκων του χωριού.

Από τα σωζόμενα υπολείμματα του φαίνεται πως ο χώρος ήταν αρκετά μεγάλος και διέθετε στην είσοδο του θολωτή κατασκευή με οπές.

Το κτίσιμο του διακρίνεται, ακόμα και σήμερα, πως ήταν επιμελημένο, όπως άλλωστε όλα τα οθωμανικά χαμάμ εκείνης της περιόδου.

 Πολλά δε γνωρίζουμε για τον τρόπο λειτουργίας του, ούτε αν το επισκέπτονταν μόνο άνδρες ή ήταν διπλής χρήσης.

 Σε κάθε περίπτωση πάντως σίγουρο είναι ότι ο χώρος αυτός όταν δημιουργήθηκε αποτελούσε σημείο συνάντησης, ξεκούρασης αλλά και επαφής των Οθωμανών που ζούσαν στην περιοχή.

 Για τους άντρες, επί Τουρκοκρατίας, το χαμάμ ήταν κάτι σαν το σημερινό καφενείο ενώ για τις γυναίκες τόπος διασκέδασης.

Σε αυτά τα χαμάμ πάντα υπήρχε, όπως και σήμερα, χώρος με ζεστό και παγωμένο νερό αλλά και αποδυτήρια για να αλλάζουν οι χρήστες του.

Κατασκευαστικά ο πιο συνηθισμένος τύπος χαμάμ εκείνη την εποχή διέθετε μια αίθουσα με τρούλο, που ονομαζόταν τζαμεκιάν, και μια αίθουσα που λειτουργούσε ως αποδυτήριο.

Να σημειώσουμε πως λουτρά τέτοιου είδους διέθεταν και οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και οι Ρωμαίοι με τους  Βυζαντινούς, όμως θερμαινόμενα με ατμό έφτιαξαν πρώτοι οι Τούρκοι.

 Μάλιστα σε κάθε περιοχή που κατακτούσαν οι Οθωμανοί από τα πρώτα κτίσματα που έφτιαχναν ήταν τα χαμάμ, εξάλλου εκείνη της εποχή δεν υπήρχαν ατομικά λουτρά στα σπίτια.

Το χαμάμ του Χανδρά παρότι σώζεται αποσπασματικά είναι ένα από τα κτίσματα που αξίζει να κρατηθεί ζωντανό και να μην αφεθεί σταδιακά να γκρεμιστεί στο σύνολο του. Κι αυτό γιατί βρίσκεται σε μια περιοχή του χωριού όπου διατηρούνται κτίρια όλων των περιόδων τα οποία και αποκαλύπτουν όλη την ιστορία του οικισμού.

Ελένη Βασιλάκη

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε SITE χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα