Λίγο πριν "πιάσουμε" το μονοπάτι που οδηγεί στον αρχαιολογικό
χώρο της Ονιθέ στο Ρέθυμνο συναντάμε μια αρχαία κρήνη που θεωρείται σπάνια,
ίσως και να είναι η μοναδική για την Aρχαϊκή εποχή καθώς τέτοια οικοδομήματα δεν ήταν αγαπητά στις
αρχαίες κρητικές πόλεις.
Μια μικρή συστάδα από πλατάνια και μια ερειπωμένη κατοικία
της Ύστερης Οθωμανικής περιόδου οριοθετούν προς δυσμάς το βραχώδες πλάτωμα και
πλαισιώνουν την κρήνη που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.
Το 1954 στο σημείο αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα από τον
καθηγητή Νικόλαο Πλάτωνα και ολοκληρώθηκαν οι σύγχρονες διαμορφώσεις.
Η σημερινή κρήνη έχει τη μορφή ασκεπούς, ορθογώνιας σκάφης,
με ανοιχτή τη βόρεια πλευρά. Η ανατολική παρειά του ορύγματος σχηματίζεται από
τον λαξευμένο βράχο, ενώ οι άλλες δύο πλευρές είναι χτιστές. Στη νότια παρειά,
ένας αγωγός λαξευμένος στο βράχο τροφοδοτεί μια μικρή δεξαμενή.
Η αρχαία κρήνη βρίσκεται στη δυτική πλευρά του ορύγματος,
στη λατομημένη παρειά του οποίου υπάρχουν τρία μικρά στόμια.
Στο στόμιο των τριών οπών, ο Ν. Πλάτων φαντάστηκε ότι
προσαρμόζονταν μεταλλικοί κρουνοί εκροής σε σχήμα λεοντοκεφαλής – μια
καλλίρροος κρήνη δηλαδή, απ’ όπου θα ξεπηδούσε το «χαλκόπυλον ύδωρ».
Η πιθανολογούμενη πλαστική διακόσμηση των κρουνών με
λεοντοκεφαλές δεν είναι ασυνήθιστη, καθώς από τον 6ο αι. π.Χ. και εξής το
λιοντάρι, ως «κρηνοφύλακας», επιλεγόταν, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα, να
κοσμεί τους κρουνούς κτιστών κρηνών.
Η πρόσοψη της κρήνης ενδέχεται να συμπληρωνόταν με λεκάνες
συγκέντρωσης του νερού (όπως δηλαδή διαμορφώθηκε στη νεωτερική εκδοχή κατά
μήκος του νότιου μετώπου της) και πιθανόν να έφερε κάποιο στέγαστρο, όπως αυτά
που διακρίνονται σε πλήθος αρχαίων αγγειογραφιών.
Εργασίες σωστικού χαρακτήρα έγιναν από την Εφορεία
Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου στην εξωτερική πλευρά του νότιου μετώπου της κρήνης και έφεραν
στο φως λαξευμένους στο βράχο αγωγούς και τοιχώματα λεκανών, επίσης λαξευμένων
στο βράχο.
Τα λαξεύματα φαίνεται να έγιναν σε διάφορες εποχές
(Αρχαιότητα, Βυζάντιο, Ενετοκρατία) και αποδεικνύουν τη διαχρονική χρήση της
κρήνης.
(Πηγή Archaiologia. gr, Αρχαιολόγος Κυριάκος Ψαρουδάκης)
 |
| Το οθωμανικό κτίσμα κοντά στην κρήνη |
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.