Η ιερή πορεία των ανθοφόρων στο σπηλαιώδη ναό του Ευαγγελισμού στο Μάρτσαλο

Ο σπηλαιώδης ναός της Παναγίας στο υπέροχο Μάρτσαλο που γιορτάζει την ημέρα του Ευαγγελισμού είναι συνδεδεμένος με μια όμορφη τελετουργική παράδοση που φέρεται να διατηρήθηκε ως το πρώτο τέταρτο του 20^ου αιώνα.

 Πρόκειται για μια ιερή πορεία ανθοφόρων,την οποία διασώζει και περιγράφει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Ψιλάκης στο βιβλίο του «Λαϊκές Τελετουργίες στην Κρήτη-Έθιμα στον κύκλο του χρόνου».

Όπως περιγράφει λοιπόν, ο ναός αυτός ήταν πιθανότατα αρχαίος θαλαμωτός τάφος που μετατράπηκε σε εκκλησία και φιλοξένησε για καιρό ερημίτες και ασκητές.

Μέχρι το Β Παγκόσμιο Πόλεμο οι προσκυνητές πήγαιναν από το βράδυ εκεί για να παρακολουθήσουν το πρωί τη λειτουργία. Η μετάβαση στο ιερό προσκύνημα  περιελάμβανε ένα πρωτόγνωρο τελετουργικό τυπικό.

Όλοι οι προσκυνητές κρατούσαν τουλάχιστον ένα λευκό κρίνο: «Ήμασταν κοπέλια και βλέπαμε τους ανθρώπους που κατέβαιναν από τη σκάλα, είναι μια σκάλα σκαμμένη στην πέτρα. Όλοι, μικροί και μεγάλοι, εκρατούσανε κρίνους, ένα δύο, τρείς, όσους είχανε. Άφηναν ένα στη θαυματουργή εικόνα και έπαιρναν και ένα πίσω στα σπίτια τους. Ήτανε καλό για το σπίτι μα δεν κατέχω είντα τους κάνανε» είχαν περιγράψει στο Νίκο Ψιλάκη ηλικιωμένοι πιστοί από την περιοχή.

Όπως προκύπτει η συνήθεια αυτή ήταν ένα είδος αναπαράστασης της ενσάρκωσης του Θείου και της σχετικής με τον κρίνο περικοπής του Ευαγγελισμού.

Με δεδομένο ότι ο θαλαμωτός τάφος μετατράπηκε σε ναό τον 18^ο ή τον 19^ο αιώνα είναι ερευνητέο αν η συνήθεια αυτή αποτελούσε επιβίωση παλαιότερου εθίμου ή αν προέκυψε από τον ενθουσιασμό της τοπικής κοινωνίας που βίωσε τη χαρά ενός κατά παράδοση θαύματος. Στην περιοχή να σημειώσουμε υπάρχουν ερείπια αρχαίου ναού και λαξευμένα στο βράχο κελιά.

Η παράδοση, πάντα κατά τα γραφόμενα του Νίκου Ψιλάκη, αναφέρει πως ο ναός ανακαλύφθηκε όταν ένα βοσκός καθόταν πάνω στον ανηφορά της εκκλησίας και έπεσε το σουβλί του μέσα σε ένα σωρό με πέτρες.

Αναζητώντας τον βρέθηκε σε ένα υπόγειο ναό, όπου λέγεται πως βρήκε την εικόνα του Ευαγγελισμού. 

Η λατρευτική εικόνα της Θεοτόκου, έργο του Ι. Σταθάκη που κατέφυγε εκεί στα χρόνια του μεγάλου ξεσηκωμού του 1866, θεωρείται θαυματουργή. Πιστεύεται μάλιστα πως η Παναγία που απεικονίζει δακρύζει όταν επίκειται καταστροφή συμφορά ή πόλεμος.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα

(Το φωτογραφικό υλικό μας διέθεσε ο Χρήστος Οικονομάκης)